پویـش اینستاگرامی- توییتری برای بازگشایی تلگرام

تلگرام با ویژگی‌های خاصی که داشت از جمله با توجه به کاربری ساده و اصطلاحا «یوزرفرندلی» بودنش، در زمان نسبتا کوتاهی توانست گوشی موبایل بسیاری از ایرانیان را فتح کند. پرشمار بودن کاربران ایرانی تلگرام و ابزارها و امکانات ارتباطی متعدد در تلگرام، این پیام‌رسان را به محملی مناسب برای رونق کسب و کارهای کوچک خدماتی تبدیل کرد. در سه سال گذشته تلگرام توانسته بازار قابل توجهی برای عرضه‌کنندگان کالاها و خدمات ایجاد کند. اما این بازار بزرگ و سهل‌الوصول ناگهان با یک مانع بزرگ روبه‌رو شد. پس از رخدادها و ناآرامی‌های دو هفته گذشته در برخی شهرهای کشور، مسوولان تصمیم گرفتند برای پیشگیری از تحریک عمومی و انتشار اخبار اغراق شده و... که از طریق تلگرام پخش می‌شد این شبکه اطلاع‌رسانی را فیلتر کنند. همزمان با این اتفاق طیف گسترده‌ای از کاربران تلگرام، برای رفع فیلتر آن تلاش کردند. این تلاش‌ها عمدتا در قالب شکل دادن به کمپین‌هایی عمومی انسجام پیدا کرد و بسیاری از کاربران به‌ویژه چهره‌های شناخته شده و فعالان اجتماعی به این کمپین‌ها پیوستند. در این گزارش برخی از مهم‌ترین کمپین‌های ایجاد شده در دو هفته اخیر را مرور خواهیم کرد.

حمایت از شاغلان تلگرامی

شاید مهم‌ترین کمپینی که در این مدت شکل گرفت، کمپین حمایت از شاغلان تلگرامی بود. این کمپین چهار روز پس از فیلتر تلگرام و با رسانه‌ای شدن موضوع بیکاری شاغلان این پیام‌رسان پس از فیلترشدنش شکل گرفت. تنها چند ساعت پس از فیلترینگ، خبرها و توییت‌ها و پیام‌هایی در فضای مجازی منتشر شد که از تعطیل شدن کسب و کار بسیاری از کاربران تلگرام خبر می‌داد. آمارهای متعددی هم در این باره اعلام شد از حدود ۱۰ هزار بنگاه تجاری تلگرامی تا بیش از ۱۵۰ هزار بنگاه. آمارها بسیار متفاوت بود اما با این وجود نگاهی به پایین‌ترین آمارها هم اهمیت تلگرام را در ایجاد کسب و کارهای اینترنتی ثابت می‌کند و طبیعتا در شرایطی که بیکاری بزرگترین معضل جامعه و اشتغال مهم‌ترین مطالبه مردم است، تعطیل کردن ۱۰ هزار شغل هم آسیب جدی به شمار می‌آید. اهمیت این موضوع باعث شد در کمترین زمان ممکن کمپین حمایت از شاغلان تلگرامی شکل بگیرد و گسترش پیدا کند.

این کمپین با هشتگ‌هایی مانند (#نه_به_فیلتر_تلگرام #من_یک_ادمینم #حمایت_از_تلگرام #حقوق_شهروندی #کسب_و_کار #نجات_کسب_و_کار_ایرانی #رفع_فیلتر_تلگرام #فیلتر #اشتغالزایی #کمپین_حمایت_از_شاغلین_تلگرامی #کمپین_حمایت_از_شاغلین_تلگرام #شغل_من_را_از_من_نگیرید) در شبکه‌های اجتماعی و به ویژه در اینستاگرام پا گرفت. در همان روزهای اول نیز چهره‌های شاخصی مانند باران کوثری، پریناز ایزدیار و... نیز به کمپین پیوستند. اعضای این کمپین با انتشار تصویری مشترک که دربردارنده جمله «آقای رئیس‌جمهور من به‌عنوان یک ایرانی می‌خواهم تلگرام رفع فیلتر شود!» است عضویت خود را در آن نشان می‌دهند. در دو روز اول شکل‌گیری این کمپین بیش از چهار و هزار و ۵۰۰ پست تنها در اینستاگرام و در حمایت از آن منتشر شد. این کمپین همچنان در حال گسترش است و روزانه به‌طور میانگین حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ پست جدید به آن اضافه می‌شود.

نه به تروریسم

آخر هفته

روز چهارشنبه هفته گذشته وزیر ارتباطات در باره شرایط رفع فیلتر تلگرام به خبرنگاران گفت که شرط رفع فیلتر این پیام‌رسان حذف کانال‌های حامی تروریسم در آن است. این گفته وزیر ارتباطات به زودی با واکنش گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی همراه شد. مهم‌ترین واکنش کاربران تشکیل کمپینی با نام نه به تروریسم بود. این کاربران با تشکیل چنین کمپینی ضمن اعلام موضع خود در رد تحرکات تروریستی خواستار حذف کانال‌های تروریستی از تلگرام شدند تا به این واسطه شرایط رفع فیلترینگ ایجاد شود. این کمپین البته در شبکه اجتماعی توییتر بیشتر گسترش پیدا کرد. کاربران ایرانی توییتر با کمک هشتگ #نه_به_تروریســم و هشتگ #نه_به_تروریســم_در_تلگرام بیش از هزار توییت در این شبکه منتشر کردند. این کمپین در مقایسه با کمپین حمایت از شاغلان تلگرام تازه تاسیس‌تر است و هنوز در حال شکل‌گیری است. کاربران ایرانی توییتر البته متن مشترکی در این کمپین به اشتراک نمی‌گذارند بلکه هر یک استدلال و نظر خود را درباره آن منتشر می‌کند.

نکته جالب آن است که توییتر نیز در ایران فیلتر است و با این حال کاربران توییتر که شمارشان بسیار کمتر از کاربران تلگرام است برای رفع فیلتر از تلگرام تلاش می‌کنند. یکی از اعضای کمپین «نه به تروریسم» در متنی که منتشر کرده مسوولان کشور را خطاب قرار داده و گفته است به خاطر یکی، دو کانال حامی اغتشاشات، بیش از ۹۰۰ هزار کانال تلگرامی را نبندید. به خاطر یک دستمال که قیصریه را به آتش نمی‌کشند... اما فعالیت اصلی این کمپین چیزی فراتر از انتشار توییت است. توییت‌نویس‌های ایرانی برای تسریع در روند رفع فیلتر تلگرام با ارسال پیام‌هایی به حساب توییتری پاول دوروف، مدیر عامل تلگرام و همچنین به حساب پشتیبانی تلگرام در حال تلاش برای پاکسازی این فضای اجتماعی از فعالیت کانال‌های تروریستی هستند. البته تا کنون آمار دقیقی از پیام‌های ارسالی به این دو مقصد منتشر نشده اما بر اساس بررسی میدانی می‌توان گفت که روزانه حدود ۱۰۰ پیغام به این دو نشانی ارسال می‌شود. پیام‌ها حاوی پیشنهادهایی برای از دسترس خارج کردن کانال‌های حامی تروریسم است. پیش‌تر مدیر تلگرام پیشنهاد وزیر ارتباطات کشورمان را مبنی بر حذف کانالی که خشونت را رواج می‌داد، پذیرفته و این کانال را از دسترس خارج کرده بود. اعضای کمپین امیدوارند با همین شیوه بتوانند کانال‌های حامی خشونت و ترویسم را حذف کنند و بار دیگر تلگرام را به فضای اینترنت باز ایران برگردانند.

کمپین پرچم ایران

یکی از اتفاق‌های عجیب در ناآرامی‌های اخیر کشور که تا کنون سابقه نداشته است بی‌احترامی به پرچم کشورمان و به آتش کشاندن آن در میان اعتراض‌ها و شلوغی‌های خیابانی بود. اگرچه این اتفاق بسیار کم و محدود رخ داد اما واکنش‌های بسیاری را برانگیخت. حتی بسیاری از معترضانی که در خیابان‌ها مطالبات اقتصادی‌شان را بیان می‌کردند به این رفتار واکنش نشان دادند. بسیاری از چهره‌ها و مسوولان کشور نیز در نخستین ساعات پس از این اتفاق موضع‌گیری کردند و بی‌احترامی به پرچم کشور را محکوم کردند. در کنار این، کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز کمپینی برای اعلام حمایت پرچم کشور و اعتراض به بی احترامی به آن تشکیل دادند. این کمپین با هشتگ #Iranflag معرفی شد و اعضای آن که پرشمار هم بودند، با انتشار تصاویری از پرچم ایران در صفحات اینستاگرامی خود یا تغییر تصویر آواتارشان به پرچم، عضویت خود را در کمپین اعلام کردند. این کمپین تنها در اینستاگرام و تنها در سه روز اول شکل‌گیری خود حدود دو هزار بار منتشر شد. در توییتر نیز این کمپین شکل گرفته و روزانه تعداد قابل توجهی از توییت‌های کاربران را به خود اختصاص می‌دهد. در میان کاربران و اعضای کمپین چهره‌های شاخصی نیز به چشم می‌خورند که از میان آنها می‌توان به پژمان بازغی، بازیگر سینما و تلویزیون اشاره کرد. او با انتشار متنی در حساب اینستاگرامی خود که با هشتگ این کمپین همراه بود عضویتش را اعلام کرد.

کمپین‌ها در تلگرام

آخر هفته

با وجود فیلتر بودن تلگرام همچنان بسیاری از کاربران این پیام‌رسان با استفاده از فیلترشکن به آن دسترسی دارند و جالب آنکه در آنجا نیز کمپین‌های حمایت از رفع فیلتر تلگرام با قدرت در حال گسترش است. هر سه کمپین یاد شده در این گزارش در تلگرام نیز کاربران فراوانی را به خود جلب کرده است. در کنار انتشار پست‌های متعدد کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی تغییر تصویر آواتار کاربران به پوسترهایی در حمایت از رفع فیلترینگ و... توانسته بازار کمپین‌ها را داغ کند. اگرچه طبق برخی آمارهای اعلامی فیلترینگ تلگرام در ساعات اولیه حدود 40 درصد مصرف اینترنت را کاهش داده اما به مرور و با گذشت زمان، کاربران بسیاری با استفاده از فیلترشکن به این پیام‌رسان راه پیدا کرده‌اند و منتظر هستند تا روزی از همین روزها کمپین‌هایشان به نتیجه برسد.