مذاکره برای رتبه بین‌المللی اعتبار

لطفا ابتدا درباره شیوه‌های مدیریت ریسک در بیمه اتکایی ایرانیان توضیح دهید.

رویدادهای احتمالی گوناگونی در یک شرکت بیمه اتکایی ممکن است شرکت را از رسیدن به اهداف مورد نظر بازدارد و یا بر سر راه رسیدن به هدف مانع ایجاد کند و یا سبب شود بین برنامه‌ها و عملکرد فاصله یا انحراف ایجاد شود . این رویدادهای احتمالی یا ریسک‌ها  ممکن است  بخش‌های بیمه گری اتکایی یا سرمایه گذاری و یا سیستم‌ها  و فرآیندهای پشتیبانی را متاثر کند. ریشه این رویدادها ممکن است عوامل بیرونی شامل محیط کلان اقتصادی و محیط صنعت بیمه یا  از عوامل درون سازمانی و داخلی باشد . در شرکت بیمه اتکایی ایرانیان، شناسایی و ارزیابی و تحلیل این ریسک‌ها از مهم‌ترین وظایف اعضای هیات مدیره و مدیران ارشد است . در بیمه اتکایی ایرانیان ساختار سازمانی و ترکیب مناسب اعضای هیات مدیره و شناخت مدیران از تحولات بیرونی و درونی و ویژگی‌های شرکت، مدیران را در هرچه بهتر مدیریت کردن ریسک‌ها یاری می‌کند. تفکیک مناسب وظایف و اختیارات و بهره گیری از مدیران و سرمایه انسانی توانمند و توجه به آموزش‌های کاربردی از جمله عواملی است که ریسک‌های بیمه گری ، عملیاتی ، بازار را در شرکت کاهش می‌دهد. در بخش بیمه گری اتکایی اخذ پوشش‌های مناسب اتکایی بخشی از ریسک بیمه‌گری را به بیمه‌گران اتکایی منتقل می‌کند. وجود کمیته‌های مختلف فعال از جمله کمیته حسابرسی و کمیته سرمایه‌گذاری با ترکیبی توانمند و موثر شرکت را در مدیریت ریسک یاری می‌کند.

شما یکبار به صراحت گفتید مسایل فنی در بیمه‌ها نادیده گرفته می‌شود. آیا این روند همچنان ادامه دارد؟ این اتفاق چه تاثیری در پذیرش ریسک در اتکایی ایرانیان داشته است؟

بله از آنجا که بخش قدیمی‌صنعت بیمه دولتی است و بخش خصوصی با شرکت‌های متعدد نیز هنوز جوان است و صنعت بیمه مراحل تعرفه زدایی را به خوبی طی نکرده کماکان شاهد برخی رقابت‌های غیر اصولی و غیر فنی هستیم . این اتفاقات کلیه شرکت‌های بیمه و بیمه اتکایی را در معرض ریسک‌های بیمه ای و کاهش سود عملیاتی قرار می‌دهد. بیمه اتکایی ایرانیان نیز در همین بازار فعالیت می‌کند و ناچار از آثار آن متاثر خواهد بود. هر چند تلاش می‌شود با ارائه مشورت‌های فنی در کنار خدمات بیمه‌گری اتکایی این ریسک‌ها را مدیریت کنیم.

شرکت‌های بیمه‌ای برای سرمایه‌گذاری، استراتژی مدونی دارند که مطابق آیین‌نامه سرمایه‌گذاری موسسات بیمه عمل شود. از دیدگاه شما این چارچوب قانونی چه معایب و مزایایی دارد؟ استراتژی کلان شما برای سرمایه‌گذاری چیست.

با توجه به اینکه بخش عمده منابع مالی شرکت‌های بیمه ذخایر فنی است که در اصل بیانگر تعهدات شرکت‌های بیمه به بیمه‌گذاران است طبعا باید برای نحوه سرمایه‌گذاری و به‌کارگیری آنها ضوابطی وجود داشته باشد و مقام ناظر تا حدی اطمینان داشته باشد که اصل این منابع در معرض ریسک بیش از اندازه قرار ندارد و شرکت‌ها در موقع ضرورت قادر به ایفای تعهدات خود هستند. رعایت ضوابط آیین نامه سرمایه‌گذاری را نمی‌توان یک استراتژی انتخاب شده تلقی کرد. هرچند ممکن است در مواردی شرکت‌هایی برخی از ضوابط این آیین نامه را رعایت نکرده باشند. ضوابط آیین‌نامه سرمایه‌گذاری بیانگر حداقل‌هاست . به نظر بنده با توجه به گسترش و توسعه بیمه‌های بلندمدت زندگی و افزایش حجم تعهدات و ذخایر شرکتهای بیمه در این بخش بازنگری و تدوین ضوابطی برای تفکیک و سرمایه‌گذاری ذخایر فنی بیمه‌های زندگی لازم است . معایب ضوابط آیین نامه سرمایه‌گذاری محدودیت‌هایی است که در انتخاب و میزان سرمایه‌گذاری‌ها در بخش‌های مختلف برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند و از مزایای آن می‌توان کنترل ریسک‌های سرمایه‌گذاری منابع شرکت‌های بیمه را عنوان کرد. بیمه اتکایی ایرانیان با بهره‌گیری از شورای سرمایه‌گذاری مرکب از نیروهای توانمند و انتخاب استراتژی متنوع‌سازی، منابع خود را سرمایه‌گذاری می‌کند که تا کنون موجب شده شرکت از بهره‌وری مناسبی در این بخش برخوردار باشد.

رییس کل بیمه مرکزی ایران پس از اخذ رتبه اعتباری توسط یکی از موسسات بیمه خصوصی از سایر شرکت‌ها خواست تا برای این کار اقدام کنند. آیا شما در این خصوص اقدام کرده‌اید؟ تاثیر این رتبه بر عملکرد شرکت‌ها چیست.

اساسا فرآیند کسب رتبه‌بندی موجب می‌شود تا یک موسسه مستقل فرآیندهای مالی و وضعیت اعتباری و مالی شرکت را مورد بررسی و اظهار نظر قرار دهد که امر بسیار خوبی است به ویژه برای شرکت‌های بیمه که خدمات مالی را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند. در حوزه فعالیت‌های اتکایی موسسات بیمه اتکایی از نتیجه رتبه بندی برای متقاعد سازی موسسات کارگزاری و بیمه گران واگذارنده بین‌المللی چه مستقیم و چه اتکایی  که شناخت کمتری نسبت به بازار و شرکت‌های یک کشور یا منطقه دارند ، برای انجام معاملات اتکایی استفاده می‌کنند. به این جهت باید خود موسسات رتبه بندی در بازارهای بیمه اتکایی شناخته شده و دارای سابقه و اعتبار قابل قبول باشند. شرکت بیمه اتکایی ایرانیان و تا حدی که من خبر دارم تعداد دیگری از شرکت‌های بیمه با موسسات رتبه‌بندی شناخته شده در سطح بازارهای اتکایی بین‌المللی تماس‌ها و مذاکراتی داشته‌اند. اما مسائل عمدتا سیاسی و تحریم‌ها تا کنون مانع از آن شده است که آن تعداد از موسسات رتبه‌بندی معتبر که رتبه‌بندی آنها در سطح صنعت بیمه کاربرد موثر دارد برای رتبه بندی شرکت‌های بیمه ایرانی وارد بازار کشور ما شوند.

از آنجا که شما تخصص مالی دارید آیا صنعت بیمه می‌تواند IFRS ۱۷ را اجرا کند؟ تاثیر آن بر عملکرد بیمه و صورت‌های مالی چیست؟

صنعت بیمه کشور با یک برنامه ریزی و زمانبندی واقع بینانه می‌تواند IFRS ۱۷  را اجرا نماید . اما باید توجه داشت که تاریخ اجرای استاندارد یادشده در دنیا از ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی تعیین شده است . در این فاصله صنعت بیمه ، سازمان حسابرسی و سازمان بورس باید اقدامات هماهنگی را برای پیاده سازی این استاندارد انجام دهند . این استاندارد که نسخه آن به تازگی در اختیار قرار گرفته باید ترجمه و رویه‌های آن مورد بررسی قرار گیرد و درک مشترکی از روش‌های جدید آن در سطح صنعت بیمه ، حسابداران و دیگر نهادهای ذیربط ایجاد شود . استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی با یکسان سازی رویه‌های حسابداری در کشورهای مختلف، زمینه درک و تحلیل بهتر صورت‌های مالی را برای ذینفعان و تحلیلگران در سطح بین‌المللی فراهم می‌کند . شرکت‌هایی که در نظر داشته باشند در یک یا چند بورس بین‌المللی ثبت شوند و فعالیت‌ها وتامین‌های مالی بین المللی داشته باشند ناگزیر باید استانداردهای بین‌المللی را اجرا کنند و بورس‌های محلی نیز برای جلب سرمایه‌گذاران خارجی الزاماتی را برای اجرای استانداردهای بین‌المللی برقرار می‌کنند. در کل، تبعیت از استانداردهای بین‌المللی موجب شفاف‌تر و قابل مقایسه‌تر شدن صورت‌های مالی در سطح بین‌المللی می‌شود.

بیمه مرکزی بر توسعه همکاری‌های صنعت بیمه با دنیا تاکید دارد. شما در این راستا چه اقداماتی انجام داده‌اید ؟ فعالیت در دوران پسابرجام آسان شده است ؟

برداشتن تحریم‌ها چشم‌انداز فعالیت‌های بین‌المللی بیمه را برای صنعت بیمه امیدوارکننده‌تر کرده است، ولی هنوز همکاری‌های درخور توجه جدیدی شکل نگرفته است . اگر چه در چندین مورد قرارداد واگذاری به خارج صورت گرفته است . واقعیت این است که در صنعت بیمه ورود یا خروج از بازارها توسط بیمه گران بین المللی با سرعت انجام نمی‌شود . در دوران تحریم صنعت بیمه کشور با تحولات گوناگونی از جمله تعرفه زدایی و افزایش رقابت‌های داخلی مواجه بوده است این تحولات در کنار بی ثباتی‌های سیاسی در منطقه موجب تامل بیمه‌گران و سرمایه‌گذاران بین‌المللی می‌شود. فعالیت بیمه در سطح بین المللی مستلزم نقل و انتقالات بین بانک‌های داخلی و خارجی است که هنوز با دشواری‌هایی مواجه است .

میزان صادرات بیمه اتکایی به خارج از کشور چه میزان است ؟ برنامه‌ای برای رشد آن دارید؟

در فعالیت اتکایی صادرات خدمات مستلزم قبول ریسک از خارج از مرزها است و قبول ریسک‌های مناسب از خارج از کشور در کنار سایر عوامل مستلزم اخذ رتبه اعتباری مناسب از موسسات معتبر بین‌المللی فعال در صنعت بیمه جهانی است. بیمه اتکایی ایرانیان ضمن اینکه مترصد فراهم شدن زمینه‌ها است، ولی هنوز نتوانسته است رتبه اعتباری اخذ کند. امیدواریم با گشایش در خدمات بانکی بین‌المللی و اخذ رتبه بین المللی، فعالیت قبولی در این زمینه آغاز کنیم.

چین و اروپایی‌ها به دنبال ورود به بازار ایران هستند . به نظر شما بهترین راه مشارکت با آنها چیست.

به اعتقاد بنده بهترین راه مشارکت با سرمایه‌گذاران خارجی واگذاری بخشی از سهام شرکت‌های بیمه به شرکت‌های بیمه معتبر بین‌المللی است. تا از این طریق  بتوان عمدتا از دانش، تجربه و تکنولوژی اطلاعات آنها در مدیریت شرکت‌های بیمه داخلی استفاده کرد و سیستم‌های گزارشگری شرکت‌ها را نیز توسعه داد.

 به نظر شما چگونه می‌توان ریسک حوادث فاجعه آمیز را مدیریت کرد.

به دلایل مختلف و از آن جمله آثار تحریمی ‌و شکاف حرفه‌ای ایجاد شده میان بازار داخلی با بازارهای بین المللی بیمه ، بهره گیری از ظرفیت شبکه جهانی برای انتقال و توزیع ریسک حوادث فاجعه آمیز که راهکار اصلی و متعارف محسوب می‌شود ، هنوز در حد لازم میسر نیست. در چنین شرایطی ضمن تاکید بر ضرورت اصلاح عملکرد صنعت بیمه در قبال ریسک حوادث فاجعه آمیز و رعایت اصول و مبانی حرفه ای در این زمینه باید با تاسیس صندوق‌های حمایتی خاص با اتکا به ظرفیت و توانمندی‌های ملی و در حد امکان جلب حمایت نهادهای بین‌المللی مربوطه، موضوع ریسک حوادث فاجعه آمیز را تا حد ممکن مدیریت و ساماندهی کرد.

ریسک‌ها در بازار بیمه کشور چگونه توزیع می‌شود . آیا بازار ایران برای توزیع ریسک، بروکر هم دارد.

در بازار بیمه کشور ریسک‌ها در دو بخش اتکایی اجباری و اتکایی غیر اجباری توزیع می‌شود . بیمه مرکزی ایران در هر دو بخش یاد شده فعالیت دارد. بعد از آن شرکت بیمه ایران و شرکت‌های بیمه اتکایی ایرانیان و امین، بخشی از ریسک‌ها را جذب می‌کنند. تعدادی از سایر شرکت‌های بیمه مستقیم نیز مجوز قبولی اتکایی دارند. به تازگی نیز بخش کمی ‌از ریسک‌ها به خارج از کشور واگذار شده است  بروکرهای اتکایی نقش قابل توجهی در واگذاری ریسک‌ها در بازارهای بین‌المللی دارند. در ایران تعدادی از بروکرهای خارجی دفتر تماس یا نمایندگی افتتاح کرده‌اند، ولی واگذاری اتکایی در داخل کشور به دلیل شناخت داخلی و ارتباطات متقابل شرکت‌ها به صورت مستقیم انجام می‌شود. ضمن آنکه شورای عالی بیمه مقرراتی را برای تاسیس بروکرهای داخلی برای فعالیت اتکایی بین‌المللی تصویب کرده است.