کارآفرینی در آفریقا ؛ استارت‌آپی برای دیجیتال‌سازی کشاورزی

مترجم: مریم رضایی

اشلی کینگ بیشاف، بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه براون در سال ۲۰۰۷ در رشته اقتصاد کسب‌وکار، یک فصل را به انجام مسابقات بسکتبال حرفه‌ای در اروپا گذراند. این سفر اشتیاقش را به کشف چیزهای بیشتری در دنیا برانگیخت. در سال ۲۰۰۹ او به عضویت یک بنگاه غیرانتفاعی بین‌المللی به نام «کیوا» درآمد که فرآیند وام‌دهی با قیمت پایین را تسهیل می‌کند. به همین منظور، بیشاف به کامرون فرستاده شد و از نزدیک با مشکلات کشاورزان در کشورهایی که اقتصاد در حال توسعه دارند، آشنا شد. کینگ بیشاف از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ در شرکت یلپ مشغول به کار شده و در آنجا برنامه‌نویسی کامپیوتر را یاد گرفت و تکنولوژی را به دایره علایقش افزود. سپس در سال ۲۰۱۴ مدرک MBA در مدرسه کسب‌وکار مادرید اسپانیا دریافت کرد و به جایی رسید که تجربیات گذشته و اشتیاق فردی‌اش برای اینکه دانش اقتصادی را در جهت اثرگذاری بیشتر در دنیا استفاده کند، ایده راه‌اندازی یک کسب‌وکار را شکل داد.

کینگ بیشاف به یاد سفرهایش، کشاورزان کشورهای فقیری را به یاد آورد که دستمزدهای روزانه بسیار اندکی دریافت می‌کنند. او می‌گوید: «اشتیاقم برای کارآفرینی خرد زمانی شروع شد که تحصیل می‌کردم. بعد از اینکه فهمیدم بیشتر نیروی کار در آفریقا به کشاورزی مشغولند، فکر کردم ارائه یک دسترسی بازار بهتر به کشاورزان می‌تواند فرصتی را ایجاد کند که بر زندگی میلیون‌ها نفر تاثیرگذار باشد. من پی بردم کشاورزان تحت فشارند تا بازدهی بیشتری داشته باشند. بذر، کود و آموزش بیشتر به آنها در دستور کار قرار گرفته است. با این حال، موسسات نمی‌توانند امکان دسترسی بیشتر کشاورزان به بازارها را فراهم کنند. این همان چیزی است که ما بر آن متمرکز شدیم.» او شرکت مارکیت (Markit Opportunity) را تاسیس کرد تا کشاورزان خرد را به بازارها متصل کند. در واقع، مارکیت یک بنگاه اجتماعی انتفاعی است که ماموریت آن افزایش درآمد کشاورزان خرد در جوامع روستایی آفریقا با استفاده از تکنولوژی موبایل و نوآوری‌های لجستیکی است.

کینگ بیشاف می‌گوید: «ما ابتدا کارمان را در کنیا شروع کردیم و خیلی زود به اوگاندا و تانزانیا هم می‌رویم. ما محصولات را از آنها می‌خریم و آن را به سوپرمارکت‌ها، خریداران عمده و صادرکننده‌ها در شرق آفریقا توزیع می‌کنیم. هدف ما این است که بهترین کانال‌ها را برای کشاورزان فراهم کنیم تا محصولاتشان را به قیمت خوب بفروشند. مدلی ایجاد کرده‌ایم که به ما امکان می‌دهد در میان کشاورزانی که نزدیک به هم کار و زندگی می‌کنند و یک محصول را کشت می‌کنند، اعتماد ایجاد کنیم. کشاورزانی که با آنها همکاری می‌کنیم در مناطق روستایی بدون امکانات زندگی می‌کنند که البته گوشی موبایل دارند. به محض اینکه با آنها ارتباط شخصی برقرار می‌کنیم، تکنولوژی را وارد کار می‌کنیم تا تجارتی کارآمد داشته باشیم. ما یک پلت‌فرم موبایل ارائه می‌دهیم که تاجران بازارهای شهری را به کشاورزان مرتبط می‌کند.» به این ترتیب، واسطه‌هایی که نقش مهمی در چنین بازارهایی دارند، حذف می‌شوند.

اولین راه حل دیجیتال این شرکت خدمات پیامکی و مبتنی بر پیام صوتی است؛ به این صورت که از طریق پیامک با کشاورزان ارتباط برقرار می‌شود و آنها می‌گویند چه زمانی آماده فروش محصولات هستند و سپس فرآیند فروش از طریق نماینده‌ای که به استخدام مارکیت درآمده، تسهیل می‌شود. بیشاف می‌گوید: «در این مرحله از یک اپلیکیشن گوشی هوشمند استفاده می‌کنیم که جزئیات معامله را مستندسازی می‌کند و به کشاورزان امکان می‌دهد قرارداد فروش را امضا کنند و سوابقی از فروش خود ارائه دهند. دومین سرویس دیجیتال ما یک پلت‌فرم حراجی است که به کشاورزان و تاجران امکان می‌دهد بر اساس نوع محصول، کیفیت و کمیت آن با هم سازگار شوند. سومین محصول، خدمات لجستیکی و حمل‌ونقل برای عرضه‌کنندگان ارائه می‌دهد. ما در واقع تجارت روستایی را به شیوه‌ای که هرگز در گذشته وجود نداشته، دیجیتال‌سازی می‌کنیم. ما می‌توانیم به جای اینکه صرفا یک معامله با کشاورزان ثبت کنیم، یک فرآیند کنترل کیفیت و یک حلقه بازخورد با آنها ایجاد کنیم و چون در مورد قیمت‌گذاری و وزن‌کشی محصولات آنها شفاف و صادق بوده‌ایم، توانسته‌ایم درآمد آنها را تا ۳۰ درصد افزایش دهیم.»

شرکت مارکیت در اواخر سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد و بعد از دو فصل به سودآوری رسید. آنها ابتدا با خرید و فروش پیاز از کشاورزان کارشان را شروع کردند تا به شناخت کامل از یک محصول برسند و بتوانند تعامل خوبی با کشاورزان برقرار کنند. اما ایده بزرگ‌تر آنها این بود که این مدل را به همکاری با ۳۰۰ کشاورز ارتقا دهد؛ مدلی که در سراسر آفریقا، آمریکای جنوبی و جنوب شرق آسیا نیز کاربرد دارد. بیشاف می‌گوید: «ما تلاش می‌کنیم تکنولوژی را ارتقا دهیم و خدمات و جریانات درآمدی بیشتری را اکتشاف کنیم تا هم به گروه‌های کشاورزان نفع برسانیم و هم نظام غذایی را به‌طور کلی ارتقا دهیم.»یکی از کارهایی که بیشاف برای توسعه کسب‌وکار خود انجام داده، کشف چگونگی تشکیل یک هیات مشاوره است. او می‌گوید: «وقتی کوچک‌تر بودم، از همکلاسی‌های تازه فارغ‌التحصیل شده از مدرسه کسب‌وکار خودم کمک می‌گرفتم. آنها واقعا مشاوره‌های مفیدی ارائه می‌دادند، اما با توسعه شرکت، به حضور دائمی و مهارت‌های استراتژیک مشاوران حرفه‌ای نیاز دارم تا به رشد ما کمک کنند.»سارا هرالد، از مدیران واحد کارآفرینی اجتماعی «مرکز کارآفرینی دینگمن دانشگاه مریلند» در این زمینه می‌گوید: «این هوشمندانه است که از شبکه‌های موجود به‌عنوان یک هیات مشاوره خوب اولیه کمک بگیرید. اگر فردی در چنین تیمی مفیدتر از بقیه ظاهر شد، می‌توانید با او برای ایفای نقشی رسمی‌تر در هیات مشاوره شرکت وارد مذاکره شوید. بخش عمده‌ای از ایجاد یک تیم مشاوره خوب به کار کردن روی ارتباطات شخصی شما بستگی دارد.»