بده‌بستان «غیردموکرات‌ها»

رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده چند هفته پیش اعلام کرد که عربستان را به‌عنوان نخستین کشور برای سفر خارجی خود انتخاب کرده است. به گزارش فاکس‌نیوز، نزدیک به جمهوری‌خواهان، ترامپ قصد دارد تا با این سفر به متحدان خود در منطقه‌ای بی‌ثبات نشان دهد که همچنان به آنها متعهد است. ترامپ قصد دارد در این سفر نشان دهد که برای آمریکا قابل درک است که بازی کردن در خاورمیانه نقش اساسی دارد. عربستان سعودی جایگاهش در خاورمیانه امروز ضعیف شده است و حضور ترامپ در عربستان سعودی می‌تواند آنها را به بازی برگرداند. تاریخ زندگی ترامپ نشان می‌دهد او بیش از آنکه یک سیاستمدار باشد یک تاجر است و توانسته در این مسیر موفقیت‌های بزرگی به دست آورد. او بدون حتی یک روز کار سیاسی، وارد کاخ سفید شد و در حال حاضر نیز با رویکرد تجاری درصدد پیشبرد اهداف آمریکا است. ترامپ با تاکید بر لزوم توجه به ایجاد شغل و بهبود معیشت مردم موفق شد نظر رای دهندگان آمریکایی را جلب کند و اکنون نیز انتشار خبر بزرگ‌ترین توافق نظامی دنیا پیش از سفرش به خارج از ایالات‌متحده، پیامی به هواداران و البته مخالفانش در داخل است. برداشتن چنین گام بزرگی در نخستین سفر خارجی بیانگر آن خواهد بود که ترامپ هیچ سفری را بدون دستاورد عظیم اقتصادی برای آمریکا صورت نمی‌دهد و این قرارداد در اولین قدم به شکل مستقیم و غیرمستقیم مشاغل زیادی در صنایع نظامی ایالات‌متحده ایجاد می‌کند.

در حوزه بین‌المللی نیز تصمیم عربستان و آمریکا برای توافق بر سر این قرارداد می‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد. افزایش توان نظامی سعودی‌ها با پشتوانه خرید از انبارهای تسلیحاتی ایالات‌متحده در دوران ترامپ، قدرت مانور و از سویی جسارت نظامی ریاض را بیشتر می‌کند. این در حالی است که در ماه‌های پایانی دولت اوباما، کاخ سفید فروش سلاح به عربستان به‌دلیل استفاده از آنها در جنگ یمن علیه غیرنظامیان را متوقف کرده بود. سیاستی که با توجه به نقش صنایع دفاعی-نظامی آمریکا در بازار کار این کشور و سودهایی که وارد خزانه می‌کرد، شک‌برانگیز بود. درحالی‌که برخی تحلیل‌گران بر این باورند که سیاست اوباما در منطقه سیاستی بوده است که اصطلاحا به آن سیاست موازنه می‌گویند، اما خط‌کشی ترامپ درست در نقطه مقابل وی قرار دارد.

ترامپ با استفاده از نیاز عربستان به جلب حمایت آمریکا در تحولات خاورمیانه و گشودن باب همکاری در سال‌های پیش‌رو، در اولین قدم، توقف فروش تجهیزات نظامی دولت اوباما را برداشت. این در شرایطی بود که در دوران تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری، ترامپ انتقادات تندی نسبت به عربستان ابراز کرد که باعث نگرانی سعودی‌ها از آینده روابط دو کشور و همچنین اهداف ریاض در منطقه شد. از این رو با اولین سیگنال ترامپ در جهت تعمیق مناسبات دوجانبه، محمد بن سلمان به واشنگتن رفت و مقدمات قرارداد ۱۰۰ میلیارد دلاری فراهم شد. اما نکته مهم در این خرید عظیم عربستان در اظهارات یکی از مقامات کاخ سفید نهفته است که تاکید داشت کماکان آمریکا به حفظ برتری نظامی اسرائیل در خاورمیانه متعهد خواهد ماند. برخی در آمریکا نگران برتری عربستان در افزایش ذخایر تسلیحاتی خود بودند اما برخی دیگر بر این باورند که فروش بالای تسلیحات موجب می‌شود منطقه وارد یک رقابت تسلیحاتی شود.

فاکس نیوز اما سفر عربستان را حاوی پیام برای ایران می‌داند و قصد دارد تا خود را بیش از پیش به عربستان سعودی نزدیک کند. ترامپ قصد دارد به کشورهای مونارشی حاشیه خلیج فارس این اطمینان را بدهد که در برابر ایران حامی آنها است. این در شرایطی است که بسیاری از تحلیل‌گران میانه‌روی آمریکا از نزدیکی واشنگتن به ریاض خشنود نیستند و این تغییر سیاست را نمی‌پسندند. این کشورها از مشکلات حقوق بشری عربستان ابراز نگرانی می‌کنند. آنها همچنین از اینکه زنان از حق و حقوقی در این کشور برخوردار نیستند منتقد این حکومت اتوکراسی هستند. اما فاکس نیوز با انتقاد از رفتار این گروه‌ها می‌گوید این کشورها متحد آمریکا هستند و باید در هر تجزیه و تحلیلی از ایده‌آل‌نگری دوری کرد. فاکس نیوز البته پیش از سفر محمد بن سلمان از ترامپ خواسته بود تا در جنگ عربستان با یمن طرف ریاض را بگیرد. پیشتر ایالات‌متحده در دوران اوباما محدودیت‌هایی برای ارسال تسلیحات به عربستان در نظر گرفته بود و به‌رغم اینکه در جنگ با یمن در کنار این کشور ایستاده بود اما موضع انتقادی خود را حفظ کرده بود.

با وجود این، این شبکه خبری به شدت از ارتباط عربستان و آمریکا حمایت کرده و خواستار حفظ این رابطه شده است. به نوشته این سایت محمد بن سلمان، شاهزاده جوان سعودی در نظر دارد تا تغییراتی را در کشورش ایجاد کند و به همین منظور نیازمند حمایت است. محمدبن‌سلمان گفته است عربستان در حال طی کردن قدم‌های بزرگ در حوزه اقتصادی است و اصلاحات فراوانی را در نظر دارد که انجام دهد. سلمان جاه‌طلب قصد دارد کشور عربستان را به فناوری‌های روز مجهز و این کشور خشک و سوزان را مدرن کند. این خبر می‌تواند برای شرکت‌های آمریکایی خبر خوشحال‌کننده‌ای باشد؛ زیرا عربستان برای تغییرات زیرساختی خود آمریکا را به‌عنوان اولین گزینه در نظر خواهد گرفت. به‌نظر می‌رسد با حضور ترامپ در کاخ سفید، روابط عربستان و آمریکا که در دوران اوباما به سردی گراییده بود، مجددا گرم شود.