اسماعیل بشری

کارشناس مسائل شبه جزیره کره

هفته گذشته کره‌شمالی یک فروند موشک بالستیک را مورد آزمایش قرار داد که با واکنش مقامات آمریکا، ژاپن، کره‌جنوبی و بسیاری دیگر از کشورها مواجه شد. کره‌شمالی ادعا کرد این موشک که توانسته است ۲ هزار و ۸۰۲ کیلومتر ارتفاع بگیرد مسافتی حدود ۹۳۰ کیلومتر را در ۳۷ دقیقه پیموده است و سپس سقوط کرده است. بنابراین آنها مدعی هستند که این موشک قاره‌پیما بوده اما اگر این موشک قاره‌پیما بوده باید نهایتا تا اقیانوس آرام یا بیش از آن پیش می‌رفت.بنابراین این موشک قاره‌پیما به‌شمار نمی‌آید، اما درخصوص هدف قرار دادن خاک آمریکا باید گفت که این موشک توانایی آن را دارد که نهایتا تا خاک آلاسکا برسد. آلاسکا نیز یک سرزمین پرت و یخ زده در آمریکاست که جمعیت بسیار اندکی دارد. اما به هر حال در خاک آمریکا قرار دارد؛ بنابراین اگر قرار باشد موشک کره‌شمالی تا آن مسافت را طی کند می‌تواند برای خاک آمریکا به لحاظ حیثیتی مشکل‌آفرین باشد.

اما درباره اهداف کره‌شمالی از انجام چنین آزمایش‌های موشکی همانطور که بارها عنوان شده است پیونگ‌یانگ به‌دلیل تحریم‌های همه‌جانبه شورای امنیت تحت‌فشار قرار دارد و وضعیت اقتصادی مناسبی ندارد؛ بنابراین مردم آن با وضعیت معیشتی دشواری مواجه هستند. در این میان تنها حربه‌ای که کره‌شمالی در اختیار دارد تا بتواند کشورهای مقابل خود همچون آمریکا، کره‌جنوبی و ژاپن را وادار به مذاکره کند، تکیه بر توان نظامی است؛ زیرا این کشور نه اقتصاد سامان یافته‌ای دارد و نه محصول خاصی که با عدم صدور آن دنیا را تحت فشار قرار دهد؛ بنابراین چون کره‌شمالی ابزاری برای پیشبرد اهدافش در اختیار ندارد به ابزارهای تسلیحاتی و موشکی روی آورده است. البته هنوز مشخص نیست که آیا کره‌شمالی واقعا مایل باشد که از این ابزارها استفاده عملیاتی کند. درواقع برخلاف آزمایش‌های موشکی و آنچه که در تبلیغات گفته می‌شود بعید به نظر می‌رسد مقامات پیونگ‌یانگ آنقدر بی‌خرد باشند که موشک‌هایشان را به سمت آمریکا پرتاب کنند؛ چراکه آمریکا سامانه‌های ضدموشکی دارد و در واقع نقشه‌های کره‌شمالی نقش بر آب خواهد شد و با چنین اقدامی فقط خود را به یک چالش جنگی با آمریکا نزدیک خواهد کرد، اما به هر حال کره‌شمالی از این حربه یعنی آزمایش‌های موشکی هرازچند گاهی بهره می‌گیرد تا حرفی برای گفتن داشته باشد و به زعم خود بتواند طرف‌های مقابل را وادار به مذاکره کند و در نهایت نیز امتیازی بدهد و امتیازی کسب کند. به بیان دیگر کره‌شمالی در پی آن است که با این اقدامات، تحریم‌های کمرشکنی را که علیه این کشور وضع شده است برطرف کند.

اما این مساله که آیا کره با این سیاست‌ها به اهدافش نایل می‌شود یا خیر، بستگی به آن دارد که تا چه حد طرف‌های مقابل گوش شنوا برای این امور داشته باشند. البته کره‌شمالی پشتیبانانی نیز برای مذاکره دارد و روسیه و چین از این موضع پیونگ‌یانگ حمایت می‌کنند؛ چراکه مسکو و پکن معتقدند بهترین روش برای از میان برداشتن این بحران، مذاکره است.