دلایل بحران آب در ایران

کمبود آب یک مشکل رو به افزایش است که به‌دلایل متعدد از تغییرات اقلیمی گرفته تا حکمرانی ضعیف به‌وجود آمده است. این مشکل بر افراد بیشتر و بیشتری، در همه قاره‌های جهان تاثیر گذاشته است. زندگی بدون دسترسی کافی به آب تمیز دشوار است؛ اما در بخش‌هایی از جهان به خصوص خاورمیانه، تغییر اقلیم، مهاجرت گسترده، فرسایش زیست‌محیطی، خشکسالی و بی‌ثباتی سیاسی (در کنار سایر مسائل) استفاده و مدیریت منابع آبی را به یک چالش بزرگ تبدیل کرده است. در ایران که در منطقه گرم و خشک دنیا واقع شده است، بحران کمبود آب همواره وجود داشته و امروزه بیش از گذشته توجه‌ها را به خود جلب کرده است.

کاوه مدنی، کارشناس سیاست‌های محیط‌زیستی در امپریال کالج لندن در مصاحبه با الجزیره سه دلیل اصلی برای کاهش شدید منابع آبی در ایران نام می‌برد که یکی از این دلایل رشد سریع جمعیت است. او می‌گوید: «در کمتر از دو دهه جمعیت ایران دو برابر شده است. علت دوم آن بخش کشاورزی ناکاراست. این مورد برای ما طی سال‌های جنگ با عراق و دوران تحریم‌ها بسیار مهم بوده است. بنابراین طبیعی است که واقعا نگران خودکفایی غذایی و دسترسی به مواد غذایی در این کشور باشیم و علت سوم سوء‌مدیریت است.»او می‌افزاید: «آب به بسیاری از عوامل بستگی دارد و تا زمانی که این روابط و پیچیدگی‌ها را درک نکنیم، قادر به حل این بحران نخواهیم بود.»تحقیقات نشان می‌دهد نزدیک به ۷۰ درصد آب در دسترس، در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ ۲۲ درصد آن استفاده صنعتی دارد و ۸ درصد باقی‌مانده در بخش عمومی استفاده می‌شود؛ بنابراین بخش کشاورزی به‌دلیل اینکه بیشترین استفاده از منابع آبی را دارد، بیشترین آسیب را از تغییرات آب و هوایی می‌بیند. همه اینها نیازمند سرمایه‌گذاری و مخارج بیشتری روی تحقیق و توسعه است.

آنچه در حال رخ دادن است دقیقا یک بحران است. مدنی می‌گوید: «رودها و دریاچه‌ها یکی پس از دیگری در حال خشک شدن هستند. تالاب‌ها را از دست می‌دهیم. شاهد فرونشست زمین هستیم. شاهد کویرزایی هستیم. چیزی که به شدت ناراحت‌کننده است.» زمانی که شاهد خشک شدن رودها، دریاچه‌ها و چاه‌ها هستیم، درک فزاینده برای جلوگیری و مبارزه با این روند به‌وجود می‌آید. اینکه کشور به بازبینی شدیدی در استفاده از منابع آبی نیاز دارد. دولت شروع به تدوین برنامه‌هایی برای حفظ و مدیریت کاراتر آب ( بخصوص در بخش کشاورزی) کرده است و از رسانه‌های اجتماعی برای هشدار به عموم مردم در مورد این مشکل استفاده می‌کند. باید پیش از اینکه کل شهرهای ایران خشک شوند، راهی برای نجات آب ایران یافت.