دنیای اقتصاد: نخستین روز آغاز به کار بازارهای جهانی در هفته جاری نفت با افزایش قیمت نفت در سقف هفت ماهه همراه بود. بر این اساس روز گذشته بازار نفت با نگاه خوش‌بینانه‌ای که به نشست بزرگان نفتی در روز جمعه داشت، اول هفته را صعودی آغاز کرد. کمیته نظارت بر کاهش تولید اوپک روز جمعه نشستی در وین داشت که با حضور روسیه، کویت، الجزایر، ونزوئلا، عمان و کشورهای لیبی و نیجریه به‌عنوان میهمان برگزار شد. در این نشست اگرچه تصمیم نهایی برای سرنوشت طرح کاهش تولید اتخاذ نشد، اما ابراز خوش‌بینی نسبت به این طرح و مطرح شدن احتمال تمدید آن باعث شد با اثرگذاری مثبت برای بازار همراه باشد.

درباره میزان اثرگذاری توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در کاستن از سطح ذخایر جهانی نفت خام، وزیر نفت کشورمان میزان تعهد اعضای اوپک به توافق این سازمان را در مجموع قابل‌قبول دانست و گفت: نتیجه تصمیم‌های اوپک در بازار نفت قابل‌مشاهده است. این اظهارنظر بیژن زنگنه در حاشیه نخستین روز نمایشگاه ایران‌پلاست و در جمع خبرنگاران مطرح شد. او در ادامه گفت: سیاست جمهوری اسلامی ایران همیشه اقتدار سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و کمک به این سازمان برای ثبات بازار به نفع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است. زنگنه با بیان اینکه نتیجه تصمیم‌های اوپک هم‌اکنون در بازار نفت قابل مشاهده است، تصریح کرد: میزان تعهد اوپک در مجموع قابل‌قبول بوده است؛ گرچه باید اصلاحاتی صورت گیرد.

اعضای اوپک در نشست عادی ۱۷۱ وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو این سازمان در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ (۱۰ آذرماه ۹۵) تصمیم گرفتند تولید خود را به سطح ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسانند و این به معنای کاستن روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه از تولید است. ۱۰ روز پس از نشست وزیران نفت و انرژی اوپک، تولیدکنندگان عضو اوپک و غیراوپک در وین نیز گردهم آمدند و بر سر کاهش حدود ۶۰۰ هزار بشکه‌ای از سوی کشورهای غیرعضو اوپک توافق کردند، روسیه با تعهد کاهش روزانه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای، بزرگترین تولید‌کننده غیرعضو اوپک است. توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از ژانویه ۲۰۱۷ اجرایی شد و در نشست ۱۷۲ این سازمان، وزیران نفت و انرژی اوپک بار دیگر تصمیم گرفتند توافق اوپک تا مارس ۲۰۱۸ تمدید شود و پس از آن کشورهای غیرعضو اوپک در نشستی مشترک با اعضای این سازمان دوباره متعهد به مشارکت در برنامه جهانی کاهش عرضه شدند.

وزیر نفت درباره اینکه چه اصلاحاتی باید در توافق اوپک صورت گیرد نیز پاسخ داد: نخست تعهد صددرصد همه اعضا به توافق کاهش عرضه این سازمان مبنی بر کاهش تولید و دیگری توجه به میزان تولید نیجریه و لیبی است. زنگنه در ادامه تاکید کرد: ایران از هر تصمیمی برای همراهی با اوپک و در چارچوب منافع ملی حمایت خواهد کرد. بر این اساس قیمت هر بشکه نفت خام برنت روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۵ به وقت تهران) با ۶۷ سنت رشد به ۵۳/ ۵۷ دلار بر بشکه رسید. همچنین نفت خام آمریکا نیز از رشد قیمت بی‌بهره نماند و با ۲۷ سنت رشد در هر بشکه ۹۳/ ۵۰ دلار معامله شد. به گزارش رویترز عصام المرزوق، وزیر نفت کویت روز جمعه و پس از برگزاری نشست مشترک وزیران عضو و غیرعضو اوپک گفت: محدودیت تولید به کاهش ذخایر جهانی نفت خام تا رسیدن آن به میانگین پنج سال گذشته کمک کرده است. با وجود اثرگذار بودن طرح کاهش تولید در کنترل تولید و کاهش عرضه، وزیر انرژی روسیه اعلام کرده که تا قبل از ژانویه امسال هیچ تصمیمی در رابطه با احتمال گسترش توافق کاهش تولید فراتر از ماه مارس ۲۰۱۸ اتخاذ نخواهد شد.

نیجریه پایبند به کاهش تولید

در حالیکه وزیر نفت کشورمان با اشاره به لیبی و نیجریه، توجه به تولیدات نفت این دو کشور را در اثرگذاری توافق اوپک مهم ارزیابی می‌کند، وزیر نفت نیجریه به‌عنوان یکی از مظنون‌های افزایش تولید، اعلام کرد در حال حاضر این کشور کمتر از سقفی که برای تولید این کشور در نظر گرفته شده بود، نفت تولید می‌کند. نیجریه در حالی عضو اوپک است که به همراه لیبی، به علت مشکلات داخلی فراوان از توافق کاهش تولید معاف شدند. با این حال افزایش بی‌سابقه تولیدات این دو کشور باعث شد برای آنها نیز سقفی برای تولید در نظر گرفته شود.

رشد تولید نفت در آمریکا

اما کاهش تولید نفت اوپک با افزایش تولید نفت شیل آمریکا همراه بود، با این حال فشاری که اخیرا بر قیمت نفت وارد آمد، باعث کاهش رشد تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا شد. بر این اساس در هفته گذشته برای سومین هفته متوالی از تعداد دکل‌های حفاری فعال کاسته شد اما به نظر می‌رسد این روند کاهشی اثر چندانی بر تولید نفت آمریکا نگذارد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که با رشد تولید نفت در آمریکا، صادرات آن به بازارهای جهانی تا سال ۲۰۲۲ به حدود ۵ درصد از تقاضای جهانی پاسخ خواهد داد. همچنین بر اساس اخبار منتشر شده، غول نفتی شورون سال آینده حدود چهار میلیارد دلار برای افزایش تولید در منطقه پرمیان‌باسین آمریکا سرمایه‌گذاری خواهد کرد و قصد دارد تولید را در چند سال آینده به بیش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد. بر اساس گزارش رویترز، شورون انتظار دارد تولید نفت‌خام همه تولیدکنندگانی که در پرمیان فعالیت دارند، در مقایسه با ۴/ ۲ میلیون بشکه در روز در حال حاضر، به میزان ۴/ ۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ رشد کند.

هرچند بازار جهانی نفت روز گذشته به نشست روز جمعه و توافق اوپک برای کاهش تولید روی خوش نشان داد، اما به گفته تومومیچی آکوتا، اقتصاددان ارشد در شرکت تحقیقاتی میتسوبیشی، هنوز زمان زیادی برای تصمیم‌گیری درباره تمدید توافق کاهش تولید از سوی تولیدکنندگان مانده است. از نگاه این کارشناس، نفت نسبت به سایر بازارها قیمت پایین‌تری دارد، اما هرگونه رشد چشمگیر قیمت با افزایش تولید نفت شیل خنثی خواهد شد.رشد قیمت نفت در روز گذشته در حالی بود که در ابتدای معاملات، طلای سیاه در پی رشد ارزش دلار در برابر یورو که در واکنش به نتیجه انتخابات آلمان روی داد، تحت فشار قرار گرفت. در این انتخابات آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به پیروزی رسید که وی را در موقعیت دشواری برای تشکیل دولت قرار می‌دهد.براساس گزارش رویترز، بازارها همچنین با نگرانی به تحولات کره‌شمالی چشم دوخته‌‌اند. استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا روز یکشنبه اظهار کرد: پرزیدنت دونالد ترامپ مایل است از جنگ هسته‌ای با کره شمالی اجتناب کند و هر آنچه در توان داشته باشیم برای اجتناب از این رویارویی انجام خواهیم داد. با این حال باید دید تحولات آینده دنیا، مسیر بازار نفت را به چه شکل رقم خواهد زد.