دیپلماسی چند وجهی دولت دوازدهم درباره آفریقا
بهرام قاسمی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان در سرمقاله امروز روزنامه ایران نوشت: شاهد این مدعا، انجام سفرهای پرتعداد سران و مقامات کشورهای مختلف و تبادل هیأت‌های سطح عالی با پنج قاره گیتی از ژاپن و نیوزیلند در شرقی‌ترین نقطه تا شیلی و اکوادور در غربی‌ترین منطقه جهان و از فنلاند در شمال اروپا تا آفریقای جنوبی در جنوبی‌ترین نقطه قاره آفریقا است.
گرچه تدبیر نظام برای مدیریت بهینه موضوع هسته‌ای از طریق تعامل فعال با طرف‌های ذی‌مدخل در معادله پیچیده آن، وقت و انرژی و توان بسیار زیادی از دستگاه دیپلماسی کشور ظرف چهار سال اخیر به خود اختصاص داده، اما سعی وافری وجود دارد تا این موضوع خللی در عزم سیاسی و اراده قاطع دستگاه دیپلماسی برای پیشبرد متوازن سیاست خارجی کشور در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با همه حوزه‌ها و مناطق جغرافیایی جهان ایجاد نکند.
برعکس، موضوع هسته‌ای و حل و فصل خردمندانه و هوشمندانه آن، هم انگیزه و هم فرصت و هم ظرفیت مضاعفی را فراروی دستگاه دیپلماسی نظام برای پیشبرد اهداف کلان خود در توسعه و تعمیق مناسبات و همکاری‌ها با دیگر کشورها فراهم نمود. آفریقا، امریکای لاتین و آسیا همواره در سال‌های اخیر و در برنامه‌های وزارت امور خارجه از جمله اهداف و مقاصد تحرکات و تعاملات دیپلماتیک محسوب شده و امروز نیز در دستورکار سیاست خارجی دولت، کماکان جزو اهداف اساسی و اولویت‌های مهم ارزیابی می‌گردند.
به خصوص اینکه مسئولان و دست اندرکاران وزارت امورخارجه و در رأس آنها شخص وزیر امور خارجه، دیپلماسی اقتصادی به مفهوم بسترسازی و زمینه‌سازی و تسهیل شرایط مناسب برای توسعه و گسترش مناسبات و تعاملات اقتصادی با کشورهای دنیا را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود تعریف و تعیین کرده‌اند. لذا آفریقا، به‌عنوان قاره فردا و قاره قرن بیست و یکم و مجموعه کشورها و مناطق در حال توسعه موسوم به جنوب، از اهمیت بیشتر و جایگاه والا و شایسته‌ای در سیاست و دیپلماسی اقتصادی کشورمان برخوردار شده‌اند.
کشورهای در حال توسعه و بعضاً توسعه یافته در آفریقا، اورآسیا و امریکای لاتین، برغم موانع و مشکلات و ضعف‌ها و کمبودها، از بازارهای هدف و شرکای اقتصادی قابل توجه محسوب می‌شوند که در بزنگاه‌های لازم و ضروری در حد بضاعت و وسع سیاسی و اقتصادی خود معمولاً می‌توانند بازیگرانی مؤثر در تعاملات بین کشورهای عضو جنبش عدم تعهد و در حال توسعه باشند.
این کشورها گرچه به ظاهر در حاشیه سیاست‌های جهانی و اقتصاد بین‌الملل واجد جایگاه رفیعی نیستند، اما در نظام بین‌الملل مبتنی بر حاکمیت ملی کشورهای مستقل و در سیستم بهم پیوسته اقتصاد بین‌الملل، ارزش و جایگاه خاص خود را دارند و قادرند در کشاکش سختی‌ها و فشارهای سیاسی و اقتصادی، در اشکال دوجانبه، چندجانبه و بین‌المللی به ایفای نقش اساسی و تاثیرگذار بپردازند.
با این اوصاف و با چنین مقدمه‌ای، سفر قریب الوقوع آقای دکتر ظریف وزیر امورخارجه در صدر یک هیأت سیاسی، تجاری و اقتصادی به چند کشور حوزه جنوب آفریقا از جمله کشور آفریقای جنوبی شایسته تأمل و توجه بیشتری است. آفریقای جنوبی به‌عنوان یکی از پنج عضو گروه کشورهای توسعه یافته غیرغربی موسوم به بریکس (شامل روسیه، چین، هند، آفریقای جنوبی و برزیل) بلوک مستقل و قدرتمندی را سامان داده‌اند. بنابراین گسترش رابطه با آفریقای جنوبی و همه اعضای گروه بریکس از اهداف مهم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
اقتصاد و ابعاد و زوایای مختلف آن از جمله همکاری‌های بازرگانی، مالی، سرمایه گذاری و صادرات غیرنفتی، با توجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی مطرح در کشور، با دیگر کشورهای آفریقایی، عدم تعهد و امریکای لاتین در کنار همکاری با سایر کشورهای جهان از اصلی‌ترین جنبه‌های توجه خاص و بیشتر دستگاه دیپلماسی به قاره آفریقا محسوب می‌شود و وزیرامور خارجه در سفر منطقه‌ای خود به چند کشور آفریقایی، اهداف اقتصادی و توسعه‌ای متنوعی را پی‌جویی می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران منبعث از رویکرد انسانی و اسلامی خود، طی سالیان گذشته با ارائه کمک‌های توسعه اقتصادی به برخی از کشورهای گروه کمتر توسعه یافته، مانند اوگاندا، اقدامات اساسی و ماندگاری را انجام داده است. دولت جمهوری اسلامی و دستگاه دیپلماسی، اهمیت خاصی برای کل قاره آفریقا قائل بوده و هیچ حد و مرزی برای توسعه روابط با کشورهای واقع در این قاره نمی‌شناسد. وزیر امور خارجه در سفر چند مرحله‌ای به جنوب آفریقا و در ادامه سفرهای قبلی خود به حوزه‌های شرق، شمال و غرب آفریقا، این بار نیز عزم و اراده و آمادگی برای تعامل و همکاری همه سویه با کشورهای آفریقای را به شرکا و دوستان آفریقایی اعلام خواهد کرد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر