گروه بین‌الملل: رئیس بانک مرکزی اروپا از اقدامات بی‌سابقه این بانک برای مقابله با تنزل قیمت‌ها پرده‌برداری کرد. به گزارش بی‌بی‌سی، روزپنج‌شنبه ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا، اعلام کرد که نرخ بهره پایه در حوزه پولی یورو به ۱۵/۰ درصد کاهش یافته است و بانک‌های سپرده‌گذار نزد این بانک هم، به جای دریافت بهره، ناگزیر به پرداخت هزینه خواهند‌بود. نرخ بهره پایه حوزه یورو پیش از این، ۲۵/۰ درصد و نرخ بهره سپرده‌های بانک‌ها صفر درصد بود. تصمیم بانک مرکزی در واکنش به نگرانی در مورد تعمیق رکود در حوزه پول واحد اروپا - یورو - در شرایطی اتخاذ شده است که نرخ تورم در این منطقه به ۷/۰ درصد رسیده است. تصمیم اخیر بانک مرکزی اروپا جدیدترین اقدام برای پایان دادن به رکود و همچنین، جلوگیری از خطر کاهش بیشتر نرخ تورم است. در ماه‌های اخیر، نگرانی‌هایی در مورد کاهش بیشتر نرخ تورم و حتی بروز تورم منفی - یعنی تنزل سطح عمومی قیمت کالا و خدمات - وجود داشته است. چنین وضعیتی می‌تواند به بروز رکود اقتصادی عمیق و طولانی مدت منجر شود که مقابله با آن بسیار دشوار خواهد‌بود. وضعیت تورم منفی باعث کاهش و حتی توقف سرمایه‌گذاری می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاران می‌دانند هنگامی که سرمایه‌گذاری آنان به مرحله تولید و فروش کالا برسد، بهای کالای تولیدی کمتر از زمان سرمایه‌گذاری بوده و ضرر و زیان آنان کمابیش قطعی است. همزمان، خریداران کالا نیز که انتظار دارند روند تنزلی قیمت‌ها ادامه یابد، خرید اقلام غیرضروری را به تعویق می‌اندازند.

نتیجه توقف سرمایه‌گذاری و خودداری مصرف‌کننده از خرید کالا، کاهش هرچه بیشتر تقاضا است که روند کاهش قیمت‌ها را سرعت می‌بخشد و رکود اقتصادی و عواقب آن مانند بیکاری را تشدید می‌کند. بانک مرکزی اروپا برای جلوگیری از این وضعیت، به کاهش نرخ بهره پایه و منفی کردن نرخ بهره سپرده‌های بانک‌ها مبادرت کرده است.

با کاهش نرخ بهره پایه توسط بانک مرکزی اروپا، بهره‌ای که به سپرده مردم در بانک‌های تجاری کشورهای عضو حوزه یورو تعلق می‌گیرد بسیار ناچیز است و بانک مرکزی اروپا امیدوار است این وضعیت باعث شود شهروندان کشورهای حوزه یورو به جای پس‌انداز و سپرده‌گذاری پول، آن را خرج یا سرمایه‌گذاری کنند و باعث افزایش تقاضا شوند. انتظار این است که افزایش تقاضا، تورم قیمت‌ها را به سطح مطلوب بانک مرکزی اروپا، یعنی حدود ۲ درصد، افزایش دهد. همچنین، کاهش نرخ بهره می‌تواند انگیزه‌ای برای استقراض سرمایه‌گذاران از بانک‌های تجاری برای سرمایه‌گذاری شود که نتیجه آن هم افزایش سطح اشتغال و افزایش تقاضا برای کالاها و در نهایت، کمک به رونق اقتصادی است.

بانک مرکزی اروپا همزمان کوشیده است تا بانک‌های تجاری را به دادن وام بیشتر به متقاضیان در برابر بهره کمتر ترغیب کند. تصمیم به منفی کردن نرخ بهره پرداختی به سپرده‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی به این منظور اتخاذ شده است. در شرایط معمولی، بانک‌های تجاری بخشی از پول مازاد بر نیاز خود را نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری می‌کنند و بهره‌ای در برابر آن دریافت می‌کنند. بانک مرکزی اروپا به‌منظور تشویق بانک‌های تجاری به پرداخت هرچه بیشتر وام به متقاضیان به جای نگه داشتن آنها نزد بانک مرکزی، این نرخ را به صفر کاهش داده بود. اینک این نرخ به منفی ۱۰/۰ درصد تنزل کرده که به معنی آن است که بانک‌های تجاری در ازای نگهداری پول به جای دادن وام به متقاضیان، عملا مجبور به پرداخت نوعی جریمه می‌شوند. یکی دیگر از تصمیمات روزپنج‌شنبه بانک مرکزی اروپا، خرید اوراق قرضه است. با این روش، بانک مرکزی نقدینگی بیشتری را در اقتصاد حوزه یورو تزریق می‌کند، با این امید که این اقدام باعث افزایش تقاضا شود.

با این وجود، برخی از اقتصاددانان در کارآیی سیاست‌های پولی دست کم در مقابله با رکود اقتصادی ابراز تردید کرده‌اند و گفته‌اند که دلیل استمرار رکود فعلی جهان ناکارآیی این سیاست‌ها بوده است. در شرایطی که بسیاری از کشورهای حوزه یورو با رکود عمیق و عواقب آن، مانند نرخ بالای بیکاری، دست به گریبان هستند، بروز تورم منفی چشم‌اندازی بسیار نگران‌کننده محسوب می‌شود و بانک مرکزی اروپا امیدوار است، با اتخاذ سیاست‌های پولی جدید، با این وضعیت مقابله کند.