داعش در برزخ موصل

دنیای اقتصاد: نبرد موصل وارد پانزدهمین هفته خود شد. نیروهای امنیتی عراق استحکامات خود در شرق موصل را تقویت می‌کنند و اکنون آماده می‌شوند تا غرب موصل را از دست داعش آزاد کنند. در غرب موصل هنوز ۷۵۰ هزار شهروند عراقی زیر لوای «دولت اسلامی» زندگی می‌کنند. موصل اکنون آخرین پایگاه داعش در عراق است. عراقی‌ها اکنون چشم به غرب موصل دوخته‌اند و می‌کوشند تا این گروه را از این منطقه پاکسازی کنند اما هزینه آن چقدر خواهد بود؟ طلحا عبدالرزاق، محقق دانشگاه اکستر، معتقد است که احتمالا وقوع «باتلاق خونین» در موصل زیاد است. او معتقد است که ورود به موصل برابر است با درگیری تن به تن و راه افتادن حمام خون. با این حال، ارتش عراق به‌شدت متکی به واحدهای نخبه خود است که سرویس مبارزه با تروریسم (CTS) نامیده می‌شود. این واحد از سوی آمریکا آموزش دیده و تجهیز شده و هدایت عملیات را بر عهده خواهد داشت و اولین واحد از واحدهای رزمی بودند که مرزهای شرق موصل را شکستند.

به گزارش الجزیره، گزارش‌ها و مصاحبه‌های اخیر با فرماندهان نظامی آمریکا نشان می‌دهد که CTS طی چند ماه گذشته به شدت لطمه دیده است و گردان‌های کهنه کارش «بیش از ۵۰ درصد تلفات داده‌اند».

مقام‌ها در بغداد از انتشار آمارهای مربوطه جلوگیری کرده‌اند و حتی به سازمان ملل بابت اعلام این آمار تاخته‌اند که ظاهرا تاییدی است بر تخمین‌های داعش برای ماه اول نبرد. داعش مدعی است که ارتش عراق که زیر چتر آمریکا موفق به جمع آوری ۱۰۰ هزار نیرو شده است می‌تواند تا ۶۵ هزار نفر تلفات ببیند. البته نمی‌توان ادعاهای داعش را تایید کرد زیرا بعضا خوراک تبلیغی دارد. با این حال، همصدایی فرماندهان آمریکایی با گزارش‌های سازمان ملل بی‌تردید نشان می‌دهد که نیروهای امنیتی عراق (ISF) ضربات مرگباری از دشمن وحشی و مصمم دریافت کرده است. نکته این است که العبادی، نخست‌وزیر عراق، نتوانست به وعده خود مبنی بر بیرون راندن داعش از موصل تا پایان ۲۰۱۶ عمل کند. او اعلام کرد که ممکن است این وضعیت تا بهار سال جاری هم ادامه داشته باشد. این مساله ما را به این واقعیت رهنمون می‌شود که چگونه عراق می‌خواهد غرب موصل را تسخیر کند؛ منطقه‌ای که بیشتر از شرق موصل از سوی داعش حمایت می‌شود و داعش برای آن اهمیتی خاص قائل است.

طلحا عبدالرزاق معتقد است که گرفتن غرب موصل از شرق آن دشوارتر است. برای جلوگیری از نقل و انتقال استحکامات و تجهیزات میان غرب و شرق موصل از سوی داعش، جنگنده‌های آمریکایی ۵ پل موصل را بمباران کردند به‌گونه‌ای که دیگر قابل استفاده نیستند. این به آن معنا است که نیروهای عراقی باید پل‌هایی موقتی بسازند تا حرکت نفرات و تجهیزات خود را تسهیل کنند.

برای انجام این کار، آنها باید توپخانه، حملات و تک‌تیراندازهای داعش را به جان بخرند. تلاش برای ساخت پل و عبور نیروها یعنی کاهش ظرفیت‌های داعش و خنثی کردن فعالیت‌های این گروه. چنین تقابلی قطعا بسیار پرهزینه است به این معنا که نیروهای بسیاری قربانی خواهند شد. نیروهای ISF برای خنثی کردن حملات داعش و ساخت پل می‌توانند نیروهای دریایی را با قایق اعزام کنند یا چتربازان را به هوا بفرستند تا استحکامات دفاعی داعش و نیروهای آنان را هدف قرار دهند. این هم بسیار پر هزینه خواهد بود. گزینه بعدی فشار بر داعش است میان حاشیه‌های غرب شهر و رودخانه دجله. نیروهای ISF می‌توانند در حوالی «تل عفر» استقرار یابند که در ۶۰ کیلومتری غرب موصل است و از اینجا داعش را تحت فشار قرار دهند. این یعنی همکاری نزدیک با نیروهای بسیج مردمی که عمدتا شیعی مذهب هستند.

عبدالرزاق می‌نویسد با این حال، نیروهای عراقی غرب موصل را خواهند شکست و نبرد پیاده نظام شروع خواهد شد. شهر قدیمی موصل مملو از خیابان‌های باریک است که مانع استفاده گسترده از خودروهای زرهی شده و قدرت مانورشان را کاهش می‌دهد. این موجب تلفات سنگین برای آنها می‌شود.

داعش چند سالی است خود را برای این حمله آماده می‌کند و موصل را به «تله مرگ» برای عراقی‌ها تبدیل کرده است. فشار بر این گروه و بیرون راندن آن از موصل و برچیدن خلافت خودخوانده اش آسان نخواهد بود و بسیار پرهزینه است. شاید این جدی‌ترین، سنگین‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ برای عراق طی دهه‌های اخیر باشد. داعش بدون هزینه عقب نخواهد نشست. این گروه براساس استراتژی «زمین سوخته» چیزی در مناطق تسخیر شده باقی نخواهد گذاشت. این گروه ویرانی‌های بسیاری تحمیل خواهد کرد و در کنار آن جان‌های بسیاری را خواهد گرفت و هزینه‌های گزافی را بر نیروهای عراقی تحمیل خواهد کرد. اگر آن روز که داعش به عراق حمله کرد نیروهای عراقی یکی پس از دیگری عقب‌نشینی نمی‌کردند اکنون شاهد نبرد برای آزادی موصل نبودیم.