دنیای اقتصاد - هرچند روال سالیان قبل این گونه بود که با نزدیک شدن به تعطیلات، بازار خودرو جان می‌گرفت و به حرکت درمی آمد، اما رکود ۹ماهه گذشته بازار خودرو ایران سبب شد نه تنها این بازار طی سال گذشته شب عیدی آن چنانی و پررونق را به خود نبیند،. بلکه حتی به گفته فعالان بازار نزدیک شدن به روزهای داغ تابستان امسال نیز تاثیر چندانی برشکستن رکود آن نخواهد داشت و در واقع آن طور که پیش‌بینی می‌شود، تابستانی سرد انتظاربازار خودرو کشور را می‌کشد. تابستانی سرد در انتظار بازار خودرو

حمیدرضا بهداد

قانونی در فیزیک می‌گوید تا نیرویی به جسمی وارد نشود حرکت آن محال است. گویا بازار خودرو ایران را هم نیرو و محرکی نیاز است تا از خواب چندین ماهه خود برخاسته و تکانی بخورد.

این روزها از در هر نمایشگاه خودرویی که رد می‌شوی کمتر صدای گوش نواز ماشین حساب و بریدن برگه‌های چک را می‌شنوی چراکه مشتریان‌، بازار را تحریم کرده و رغبتی به خرید و فروش خودرو ندارند؛ هرچند روال سالیان قبل این گونه بوده که با نزدیک شدن به تعطیلات، بازار خودرو جان می‌گرفت و به حرکت درمی آمد، اما رکود ۹ماهه گذشته بازار خودرو ایران سبب شد نه تنها این بازار طی سال گذشته شب عیدی آن چنانی و پررونق را به خود نبیند بلکه حتی به گفته فعالان بازار نزدیک شدن به روزهای داغ تابستان امسال نیز تاثیر چندانی برشکستن رکود آن نخواهد داشت و در واقع آن طور که پیش‌بینی می‌شود تابستانی سرد انتظاربازار خودرو کشور را می‌کشد. در باب اینکه چرا اوضاع بدین شکل درآمده و مشتریان با بازار قهر کرده‌اند دلایل مختلفی مطرح می‌شود که محتمل‌ترین آن عرضه زیاد خودرو و در مقابل، تقاضای کم برای این کالا است. آن طور که نمایشگاه داران خودرو پایتخت می‌گویند رشد تولید خودرو در کشور باعث تورم آن شده و وقتی مشتریان تمایلی به ترکاندن این تورم ندارند رکود بازار موضوعی طبیعی به نظر می‌رسد. البته نباید از کنار مسائلی مانند کمبود نقدینگی مشتریان و بی اعتمادی آنها به آینده بازار نیز به عنوان سایر علل به وجود آورنده رکود‌،به سادگی گذشت؛ هرچند که ادعا می‌شود بحران مالی دنیا به ایران سرایت نکرده اما قطعا نمی‌توان مدعی شد ترکش‌های این بحران به کشور نرسیده است چراکه اثرات آن نه تنها در بازار خودرو بلکه در سایر بازارها نیز نشانه‌های خود را نشان داده و نمی‌توان منکر آن شد. همین بحران سبب شده تا مشتریان در حالی که بازار خودرو رو به ارزانی رفته‌، به انتظار افت قیمتی بیش از این نشسته و در رویای ارزانی چشمگیرتر‌، بازار را تحریم کنند. این در شرایطی است که فعالان بازار معتقدند به استثنای یکی دو خودرو‌، بعید است خودروسازان اجازه دهند نرخ محصولات آنها در بازار به زیر قیمت کارخانه برسد. البته خودروسازان نیز متوجه اوضاع راکد بازار شده و به همین دلیل است که طرح‌های ویژه فروش گذاشته و حتی سود ۲۰‌درصدی نیز برای مشتریان در نظر گرفته اند. نگاهی به نمودار قیمتی خودروهای بازار ایران طی این روزها نشان از کاهش قیمت‌هایی بعضا شدید دارد، به نحوی که در حالت کلی قیمت خودروهای تولید داخل طی ۹ ماه گذشته بین نیم ‌میلیون تا ۵/۵ میلیون تومان افت را تجربه کرده و حتی در برخی موارد قیمت بازار به زیر نرخ کارخانه نیز رسیده است. آنچه را که هم اکنون می‌توان برای آینده بازار متصور شد، رشد اندک تقاضا در واپسین روزهای بهار و آغازین روزهای تابستان است؛ رشدی که البته به گفته فعالان بازار چندان گرانی خودروها را سبب نخواهد شد چراکه آنقدر خودرو در انبارها وجود دارد که شرایط گرانی پدید نیاید و تنها رونقی هرچند اندک به بازار خودرو ایران بازگردد؛ رونقی که به گفته فعالان بازار احتمالا بسیار ناچیز بوده و قطعا نشانی از تابستان‌های داغ سال‌های گذشته نخواهد داشت البته قطعا سرنوشت نهایی بنزین واینکه سرانجام آزاد عرضه می‌شود یا یارانه‌ای،‌ تاثیری به سزا در آینده بازار می‌گذارد به نحوی که کم مصرف‌هایی مانند پژو۲۰۶ و پراید در صورت حذف سهمیه بندی‌،افزایش قیمتی نسبی و احتمالا زود گذر را تجربه و پرخورهایی نظیر پژو پارس نیز کاهش تقاضا و ارزانی را به خود خواهند دید. خودروهای وارداتی نیز از دو جنبه احتمال رکود بازار و ارزانی آنها می‌رود اول اینکه به لحاظ تعرفه ۱۱۰‌درصدی واردات و با توجه به کمبود نقدینگی در جامعه‌، احتمالا مشتریان به تحریم این نوع خودروها ادامه داده و از سوی دیگر در صورت حذف سهمیه بندی بنزین‌، با توجه به مصرف سوخت بالای وارداتی‌ها‌، قطعا مشتریان بیش از پیش به این خودرو‌ها پشت خواهند کرد. به هر حال بنزین آزاد احتمالا لیتری ۵۰۰ تومان موضوعی نیست که بر ذائقه ایرانی‌های خو گرفته به سوخت ارزان، تاثیر نگذاشته و جهت بازار را عوض نکند. در صورت حذف بنزین یارانه‌ای حتی احتمال اینکه خودرو‌های دوگانه سوز نیز به رغم مشکلات خاصی که این نوع محصولات دارند کمی در بازار رو آمده و از حاشیه نشینی خارج شوند دور از ذهن نیست.

ارزانی، رو به ارزانی

اینکه چرا پراید این روزها در مسیر ارزانی افتاده و قیمت بازار آن به نرخ کارخانه نزدیک شده است، به تیراژ بالا و عرضه زیادی آن به بازار برمی‌گردد. این کره‌ای قدیمی در مدل بنزینی هم اکنون با نرخ ۷‌میلیون و ۵۵۰‌هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد که این موضوع نشان از ارزانی ۲۰۰‌هزار تومانی آن طی یکی دو هفته گذشته دارد. پراید در مقایسه با اوایل سال گذشته حدود ۷۰۰‌هزار تومان ارزان شده است. از سوی دیگر پژو روآ که به گفته ایران خودرویی‌ها رقیب پراید است نیز هم اکنون با نرخ ۸‌میلیون تومان در مدل بنزینی خرید و فروش می‌شود روآ جزو معدود محصولاتی به حساب می‌آید که نرخ آن در بازار زیر قیمت کارخانه است. این محصول هر چند ایمن تر و با کیفیت تر از پراید محسوب می‌شود، اما تاکنون هیچگاه نتوانسته در برابر رقیب شرق آسیایی‌اش خودی نشان داده و مشتریان را به سمت خود بکشد؛ چراکه نه تیراژ آن با پراید قابل مقایسه است نه مصرف سوختش. اما بازار خودروهای زیر ۱۰‌میلیون تومان، عضو چینی و کوچکی نیز به نام ام وی ام دارد که با تیراژی اندک در کرمان موتور به مونتاژ می‌رسد و هم اکنون قیمتی برابر با ۸‌ میلیون و۸۰۰‌ هزار تومان در بازار دارا است.

بازار ماکسیما و زانتیا

مدیرعامل پارس خودرو معتقد است ماکسیما بازار خوبی داشته و به این زودی‌ها نیز جاده مخصوص را ترک نخواهد کرد، ماکسیما سال گذشته همین روزها نرخی برابر ۴۴‌میلیون تومان داشت اما هم اکنون می‌توان مدل اتومات آن را حدود یک و نیم‌میلیون تومان زیر قیمت کارخانه یعنی ۳۸‌میلیون ۵۰۰‌هزار تومان خرید. نوع دنده ای این ژاپنی نیز قیمتی برابر ۳۴‌میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان دارد. از سوی دیگر زانتیا دیگر خودرو مونتاژی کشور که آن نیز مانند ماکسیما زمزمه خروجش از خط تولید به گوش می‌رسد، در مقایسه با اوایل سال گذشته حدود چهارو نیم ‌میلیون تومان ارزان شده و هم اکنون با نرخ ۲۷‌میلیون و ۳۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رسد.

پژو ۲۰۶ لب مرز کارخانه

خیلی‌ها پژو ۲۰۶ را با کیفیت‌ترین محصول ایران خودرو می‌دانند و بازار هم طی سال‌های گذشته روی محبوبیت این فرانسوی مهر تایید زده، اما با این حال ۲۰۶ هم از رکود بازار در امان نمانده و هم اکنون نرخ آن در بازار به نزدیکی‌های قیمت کارخانه رسیده است، به نحوی که هم اکنون تیپ ۲ این محصول با قیمت ۱۳‌میلیون و ۶۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رسد و تنها ۳۰‌هزار تومان با قیمت کارخانه‌ای اش فاصله دارد. در میان مدل‌های صندوق دار ۲۰۶ نیز V۹ هم اکنون نرخی برابر ۱۸‌میلیون و ۸۰۰‌هزار تومان دارد و V۸ هم با قیمت ۱۶‌میلیون و ۳۰۰‌هزار تومان خرید و فروش می‌شود. همچنین پژو ۴۰۵ پرتیراژترین محصول ایران خودرو نیز که در مقایسه با اوایل سال گذشته بیش از یک‌میلیون تومان ارزان شده، در حال حاضر نرخی برابر با ۱۳‌میلیون و ۱۰۰‌هزار تومان را در مدل بنزینی دارا است. پارس معمولی بنزینی نیز هم اکنون با نرخ ۱۷‌میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رسد.

...و تندر-۹۰

تندر-۹۰ به حق پرحاشیه‌ترین خودرو تاریخ صنعت ایران است و از آنجا که همه چیزش باید به هم بیاید. بازار آن نیز مثل وضعیت تولید این خودرو عجیب و غریب به نظر می‌رسد. هر چند طی ۹ ماه گذشته تمام خودروهای تولید داخل طعم ارزانی را چشیدند اما تندر، سایر هم‌کیشان خود را در مسیر ارزانی تنها گذاشت و تقریبا تغییر آنچنانی در نمودار قیمت آن به وجود نیامد و اگر هم تغییری حاصل شد رو به صعود بود. هم اکنون مدل E۰ آن با قیمت ۱۰‌میلیون و ۸۰۰‌هزار تومان به فروش می‌رسد و نوع E۱ این فرانسوی نیز نرخی برابر ۱۲‌میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان دارد E۲ هم که فول‌ترین مدل تندر است در حال حاضر با قیمت ۱۴‌میلیون و ۲۰۰‌هزار تومان خرید و فروش می‌شود.