رئیس‌جمهور به آذربایجان رفت
هشدار روحانی به ۵+۱
گروه دیپلماسی: مذاکرات هسته‌ای سه روزه ایران و گروه ۱+۵ در حالی در فضای مثبت هتل بوستان مسقط به پایان رسید که قرار است گام پایانی آن سه‌شنبه هفته آینده در هتل کوبورگ وین برداشته شود. آن‌طور که دیپلمات‌ها از جمله معاون وزیرخارجه روسیه می‌گویند، چگونگی لغو تحریم‌ها همچنان از پرانتزهای اختلافی میان طرفین در کمتر از ۱۲ روز مانده به پایان ضرب‌الاجل ۳آذر (۲۴ نوامبر) است.
هشدار رئیس‌جمهوری به 1+5 در جلسه هیات دولت
نفع یک‌جانبه هیچ توافقی را پایدار نمی‌کند
کشورها نباید مشکلات داخلی خود را در مذاکرات وارد کنند
در همین ارتباط مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران با بیان اینکه گفت‌وگوها همچنان شکل جدی و واقعی دارد، گفت که در موقعیتی نیستیم که بتوانیم ادعای پیشرفت در مذاکرات بکنیم. همزمان رئیس‌جمهوری ایران نیز با اشاره به پایان گفت‌وگوهای سه‌روزه در سلطان نشین عمان گفت اگر یکی از کشورهای عضو گروه ۱+۵ مشکلاتی در داخل دارد و در انتخاباتی برنده یا بازنده شده است، به ما ربطی ندارد و هر کشوری باید مشکلات داخلی‌اش را در درون خود حل کند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، حسن روحانی صبح دیروز در جلسه هیات دولت با بیان اینکه مذاکرات تا تاریخ سوم آذر در سطوح دیگر ادامه خواهد یافت، گفت: «به ملت شریف ایران عرض می‌کنم که تیم مذاکره‌کننده ایران همانند گذشته بر مبنای مصالح و حقوق مردم بر سر میز مذاکرات حاضر شده و البته نگرانی‌های منطقی را نیز مد نظر قرار داده و با آژانس همکاری شفاف داشته است.»
رئیس‌جمهوری افزود: «اگر ۱+۵ و برخی کشورها، هدفشان این است که ایران از توسعه باز بماند و به دنبال بهانه‌جویی هستند، این امر امکان‌پذیر نیست و ملت ما از مسیر توسعه و حقوق خود دست برنخواهد داشت. ما حق داریم در چارچوب معاهدات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پادمان‌های نظارتی از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای بهره‌مند شویم.»
حسن روحانی در عین حال تاکید کرد: «ایران علاوه بر اینکه پایبند به همه مقررات بین‌المللی است، ملزم به اجرای فتوای رهبر معظم انقلاب است که بالاترین تضمین برای حرکت ایران در مسیر صلح‌آمیز خواهد بود.» رئیس‌جمهوری با بیان اینکه کشورها نباید مشکلات داخلی خود را در مذاکرات وارد کنند، گفت: «این موضوع قانونی و منطقی نیست و همه اعضای ۱+۵ باید به مصالح بلندمدت کشورها و منطقه توجه کنند.» روحانی افزود: «توافق ۱+۵ به نفع ایران و همه کشورها و به نفع اقتصاد، توسعه، علم و جهان خواهد بود. این توافق می‌تواند، معاهدات بین‌المللی را مستحکم تر کند و باعث اتکای کشورها به معاهدات بین‌المللی شود و درست نیست اگر کشوری به همه تعهدات بین‌المللی پایبند است، پاسخگوی شکاک بودن برخی کشورها باشد.» رئیس‌جمهوری با اعلام آمادگی ایران برای ادامه حرکت شفاف تر در چارچوب قوانین و مقررات بین‌المللی، ابراز امیدورای کرد که توافق برد- برد برای طرفین مذاکره‌کننده ایجاد شود، چرا که نفع یک‌جانبه هیچ توافقی را مستحکم و پایدار نمی‌کند.حسن روحانی ادامه داد: «ایران تمامی مساعی خود را در این زمینه به‌کار بسته است و تعدیل‌های لازم را در درخواست‌هایش انجام داده و امیدواریم همه کشورهای ۱+۵ به‌ویژه آمریکا که گاهی در مذاکرات به دنبال زیاده‌خواهی است، متوجه شرایط باشند.» در این جلسه، همچنین وزیر امور خارجه گزارشی از مذاکرات سه روزه مسقط به استماع هیات دولت رساند. از سوی دیگر نیز روز گذشته یک نماینده اصولگرای مجلس خواستار گزارش وزیر امور خارجه به نمایندگان درخصوص مذاکرات مسقط شد. فتاحی با بیان اینکه گویا نمایندگان مجلس نامحرم هستند، گفت که نمایندگان مردم حق دارند بدانند در مذاکرات مسقط چه گذشته است.
فعلا در موقعیت اعلام پیشرفت نیستیم
تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران به سرپرستی محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه پس از سه روز مذاکره برای دستیابی به توافق نهایی که در مسقط پایتخت عمان برگزار شد، صبح دیروز وارد تهران شد. بنا به گفته اعضای تیم مذاکره‌کننده، برداشتن تمامی تحریم‌ها و اختلاف در مورد حجم غنی‌سازی از مهم‌ترین موضوعات مذاکرات بوده است. در همین ارتباط سیدعباس عراقچی با بیان اینکه خیلی مستقیم، نزدیک و عملیاتی با عنایت به هدف یعنی همان توافق نهایی مذاکره کردیم، گفت: «گفت‌وگوها همچنان شکل جدی و واقعی دارد، ولی در موقعیتی نیستیم که بتوانیم ادعای پیشرفت در مذاکرات بکنیم.» عضو ارشد تیم هسته‌ای ایران با بیان اینکه مذاکرات در روزهای گذشته بسیار مفید بودند، تاکید کرد: «ایران قطعا به غنی‌سازی خود ادامه خواهد داد، اما پرسش این است که ظرفیت این غنی‌سازی چه میزان باشد. میزان غنی‌سازی باید براساس نیازهای عملی ما مشخص شود.» در این ارتباط، سایت ایران هسته‌ای نیز در تحلیلی آورده است که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در مذاکرات عمان پیشرفت‌های اعلام نشده مهمی وجود دارد، ولی هنوز دو طرف در موقعیتی نیستند که بتوانند ادعا کنند به توافق نهایی دست یافته‌اند.
تحریم‌ها، اصلی‌ترین مساله مورد اختلاف
همزمان معاون وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به امضای قرارداد هسته‌ای میان مسکو و تهران، گفت: «قرارداد روز سه‌شنبه بخشی از همکاری بلندمدت روسیه با ایران است.» به گزارش «ایسنا» و به نقل از خبرگزاری ریا نووستی، سرگئی ریابکوف گفت که ما به همکاری‌های خود با ایران در زمینه انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و ساخت رآکتورهای جدید به منظور تولید برق ادامه می‌دهیم.» ریابکوف افزود: «روسیه به تعهدات خود برای تامین سوخت مورد نیاز رآکتورهای روس در ایران پایبند است.» معاون وزیر امور خارجه روسیه همچنین درباره مذاکرات هسته‌ای ایران، گفت: «ما به پیشرفت‌هایی درباره تمام سوالاتی که پیش از این درباره‌شان رایزنی کرده بودیم، رسیده‌ایم.» ریابکوف تاکید کرد: «روسیه بر این باور است که فرصت خوبی برای تعامل قدرت‌های جهانی با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور تا تاریخ ۲۴ نوامبر (۳ آذر) وجود دارد.» این مقام روس ادامه داد: «تحریم‌های بین‌المللی اعمال شده توسط شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران هنوز اصلی‌ترین مساله مورد اختلاف در مذاکرات هسته‌ای است.» او تاکید کرد: «به طور قطع این تحریم‌ها، آینده آنها و چگونگی لغوشان، تقریبا اصلی‌ترین مساله در این مذاکرات است. همان طور که ما فهمیده‌ایم بیشترین توجه به این مساله در نشست‌های سه‌جانبه میان مقامات ایران، آمریکا و نماینده اتحادیه اروپا بوده است.»
ریابکوف همچنین در گفت‌وگو با شبکه خبری بی‌بی‌سی گفت که حصول توافق میان ایران و گروه ۱+۵ به اراده سیاسی زیادی نیاز دارد، اما معتقد است که دو طرف می‌توانند تا پیش از ۲۴ نوامبر به توافق دست پیدا کنند. او درباره نقش کشورش در این مذاکرات بیان کرد: «مسکو سعی کرده است روند مذاکرات را تسریع کند. آنهایی که تصور می‌کنند ما به دلیل اختلافات‌مان با غرب و آمریکا از این توافق حمایت نمی‌کنیم کاملا در اشتباه هستند.» ریابکوف یادآور شد: «دست نیافتن به توافق نهایی غلط است و در صورتی که دو طرف به هر دلیل نتوانند به توافق برسند بعدازظهر ۲۳ نوامبر وقت خواهند داشت راه‌های جایگزین را بررسی کنند.»
عمان انگیزه زیادی برای این توافق دارد
از سوی دیگر، وزیر امور خارجه عمان که کشورش میزبان مذاکرات روزهای گذشته بود، ابراز امیدواری کرد که دستیابی به توافق نهایی هسته‌ای امکان‌پذیر است. به گزارش «ایرنا»، یوسف بن علوی سه‌شنبه شب در نشست خبری در هتل بوستان مسقط ضمن ابراز خرسندی از میزبانی کشورش برای مذاکرات هسته‌ای افزود: «نباید فرصت برای حل این مساله از دست برود. پادشاهی عمان انگیزه زیادی برای این توافق مبارک بین طرفین دارد و ما می‌خواهیم تلاش‌هایمان را تا زمان حصول توافق ادامه دهیم.» او اضافه کرد: «عمان مصمم است به دور شدن منطقه خاورمیانه از عرصه رویارویی‌ها کمک کند و توافق بر سر مساله هسته‌ای ایران در راستای دستیابی به این هدف مهم است و این، نه تنها برای منطقه، که برای جهان هم اهمیت زیادی دارد.» وزیر خارجه عمان گفت حضور کشورش در این مذاکرات با هدف تاثیر گذاری نیست، بلکه دولت مسقط می‌خواهد طرفین مذاکره را به حرکت و اقدام عملی تشویق کند. او با بیان اینکه در مسقط بین طرفین مذاکره‌کننده تبادل نظر صورت گرفت و مذاکرات کامل و اصلی در وین خواهد بود، گفت: «هنوز موارد متعددی باقی مانده است که باید در وین به آن پرداخته شود.» بن علوی همچنین اعلام کرد کشورش آماده است برای هر بار که لازم باشد میزبانی مذاکرات ایران و طرف مقابل را بر عهده گیرد.
پاسخ افخم به آمریکا
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران درخصوص اظهارنظر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره سانتریفیوژهای IR-۵ گفت که این ماشین‌ها از دستگاه‌های معمولی سازمان انرژی اتمی است که تست‌های آن قبل از توافق ژنو آغاز شده و بعد از توافق هم ادامه یافته است. مرضیه افخم افزود: «ماشین‌های IR-۵ از فروردین ماه سال جاری مجددا تحت تست قرار گرفته و این موضوع بر اساس برنامه‌های تحقیقاتی سازمان انرژی اتمی بوده است.» او افزود: «تمامی گزارش‌های آژانس در هفت ماه گذشته پایبندی ایران به توافق ژنو را مورد تایید قرار داده و هیچ موردی از نقض این توافق گزارش نشده است.» افخم با اشاره به اینکه طرح این گونه مطالب صرفا فضاسازی رسانه‌ای است و دارای اهمیت چندان نیست در عین حال گفت که تست این ماشین‌ها هر زمان نیاز باشد، انجام می‌شود و هر زمان هم نیاز نباشد، متوقف می‌شود. جن ساکی، روز دوشنبه گفته بود که مساله تزریق گاز به سانتریفیوژ مدل IR-۵ را با ایرانی‌ها در میان گذاشتیم که خیلی فوری حل شد.
ایرانی‌ها امتیازات بیشتری می‌خواهند
سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل متحد گفت که ایرانی‌ها باور دارند امتیازات بیشتری از دولت باراک اوباما می‌توانند بگیرند. جان بولتون در برنامه اتاق خبر آمریکا در شبکه «فاکس نیوز» افزود: باور عمیقی بین ایرانی‌ها وجود دارد که باراک اوباما به شدت خواستار دستیابی به توافق است و برای رسیدن به آن امتیازات بیشتری خواهد داد، بنابراین آنها تصور می‌کنند که می‌توانند از دولت اوباما امتیازات زیادتری دریافت کنند. او افزود: دولت آمریکا از قبل هم با اجازه دادن به ایران برای غنی‌سازی، مهم‌ترین امتیاز را به تهران داده است. به نظر من نامه به آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر عالی ایران سند معتبر دیگری است که ایران را بیشتر متقاعد می‌کند که اوباما ناچار از دست یافتن به توافق با ایران است.
ارزیابی‌های متفاوت از مذاکرات سه روزه مسقط
پایان مذاکرات سه روزه عمان با ارزیابی‌های متفاوتی رو به رو شده است. از یک‌سو دیپلمات‌هایی که در مذاکرات حضور داشتند، اعتراف می‌کنند به‌واسطه پیشرفت‌های اندک در این مذاکرات، ممکن است مذاکره‌کنندگان، مذاکرات را بعد از مهلت ۲۴ نوامبر تمدید کنند. از سوی دیگر براساس گزارش‌های برخی سایت‌های خبری نزدیک به اصولگرایان، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در مذاکرات عمان پیشرفت‌های اعلام نشده مهمی وجود دارد؛ ولی هنوز دو طرف در موقعیتی نیستند که بتوانند ادعا کنند به توافق نهایی دست یافته‌اند. به هر ترتیب پیش از این روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در گزارشی با موضوع دور تازه مذاکرات هسته‌ای که در شهر مسقط عمان برگزار شد، به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشته بود که تیم ایرانی در جریان این نشست، در رابطه با تاثیرات انتخابات کنگره آمریکا و شکست دموکرات‌ها در سنا، از طرف آمریکایی سوال کرده است. با وجود این، به نوشته وال‌استریت‌ژورنال، برخی از شرکت‌کنندگان در مذاکرات معتقدند که برای تمدید، لازم است تا طرفین دست‌کم بر سر مولفه‌های کلی به توافق برسند. همزمان پایگاه خبری المانیتور به نقل از یک مقام کشورهای عضو گروه ۱+۵ ادعا کرد: «مذاکرات هسته‌ای به احتمال ۵۰ درصد تمدید می‌شود.» همچنین هیات مذاکره‌کننده فرانسه در شبکه اجتماعی توییتر چهار سناریو را محتمل دانست: «دستیابی به توافق نهایی تا ۲۴ نوامبر، حصول چارچوب توافق با دورنمای کار روی جزئیات در آینده، ادامه مذاکرات و شکست مذاکرات.» شبکه خبری «فرانس ۲۴» نیز در گزارشی با اشاره به زمان محدود طرفین درگیر در مذاکرات هسته‌ای برای دستیابی به توافق جامع تا ۲۴ نوامبر، از تلاش رئیس‌جمهور آمریکا برای دستیابی به توافق با تهران پیش از آغاز به کار کنگره جدید خبر داد. سوزان مالونی، مشاور سابق وزارت امور خارجه آمریکا در حوزه ایران نیز در گفت‌وگو با المانیتور گفت که من فکر می‌کنم بتوانیم با قطعیتی نسبی بگوییم که توافقی در عمان حاصل نشده است. او تاکید کرد که نمی‌توان گفت این توافق حاصل نمی‌شود، واضح است که این اتفاق خواهد افتاد. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در مذاکرات عمان پیشرفت‌های اعلام نشده مهمی وجود دارد، ولی هنوز دو طرف در موقعیتی نیستند که بتوانند ادعا کنند به توافق نهایی دست یافته‌اند.
ارسال نظر