لبنان حلقه اول راهبرد ترامپ علیه ایران؟

استراتژی که بنا دارد قدرت ایران و متحدان منطقه‌ای آن از جمله عراق، سوریه و لبنان را در شرایط بی‌ثبات و گسیخته منطقه تضعیف کند. به‌نظر می‌رسد استعفای سعدحریری آغاز عملیاتی این راهبرد در منطقه است که مراحل قبلی آن در کنگره آمریکا در قانون مجازات علیه حزب‌الله و ایران رقم خورد و از سوی دیگر با سفر نخست‌وزیر اسرائیل به لندن و طرح اظهارات علیه نقش ایران در سوریه کامل شد.

سعد حریری اواخر هفته گذشته به‌طور ناگهانی به عربستان سفر و با محمد بن‌سلمان ولیعهد و معاون رئیس دولت و ثامر السبهان وزیر مشاور دولت سعودی در امور کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس دیدار و گفت‌وگو کرد. او بعد از بازگشت از ریاض در بیروت با علی‌اکبر ولایتی مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی در امور بین‌الملل ملاقات کرد. حریری بعد از این ملاقات و چندین دیدار دیگر از جمله دیدار با وزیر فرهنگ فرانسه بار دیگر برای ملاقات با مقامات سعودی راهی عربستان شد. او در بیانیه استعفای خود که در ریاض و از شبکه العربیه پخش شد، ادعا کرد که فضای لبنان در زمان حاضر شباهت بسیاری به زمان قبل از ترور «رفیق حریری»(پدرش) دارد و بیم ترور شدنم وجود دارد. حریری در ادامه ادعاهای خود با بیان اینکه ایران سعی در سلطه بر دولت لبنان دارد، آورده است که ایران با تخریب جهان عرب ارتباط دارد و به ادعای او شری که ایران به منطقه فرستاده به سوی خودش بازمی‌گردد.»

او همچنین در بخش دیگری از سخنانش که در ارتباط با مواضع اخیر مقامات آمریکا و عربستان علیه ایران بود، مدعی شد: «ایران وارد هر مکانی که شد فتنه‌ها را در آن به راه انداخته و دخالت‌های آن در کشورهای عربی شاهدی بر آن است و این امور به دلیل آن است که ایران نسبت به جهان عرب کینه‌توزی دارد و می‌خواهد جهان عرب را ویران کند و بر آن مسلط شود و حزب‌الله با قدرت سلاح خود می‌تواند این موضوع را تحقق بخشد.»

در واقع سفر نخست‌وزیر مستعفی لبنان همزمان با تشدید اظهارات «ثامر السبهان» وزیر مشاور عربستان در امور خلیج‌فارس علیه حزب‌الله و ایران بود. سعودی‌ها در روزهای گذشته تبلیغات گسترده‌ای را با هدف تحریک حریری علیه مقاومت به راه انداخته بودند و برخی منابع خبری اطلاع دادند که در دیدارهای حریری با سعودی‌ها، گفته شده در صورت عدم پذیرش طرح‌های جایگزین تهدید به ترور خواهد شد.

برخی منابع خبری هم ابراز داشتند که دولت عربستان با فراخوان سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان به ریاض از او خواست تا از میشل عون، رئیس‌جمهوری این کشور و برنامه‌های او برای حمایت از حزب‌الله و جنبش آزاد فاصله بگیرد. در همین ارتباط ثامر السبهان با انتشار توئیتی اعلام کرد که براساس نتیجه دیدارهای حریری با مقام‌های عربستان درباره رابطه دوجانبه و تحولات منطقه‌ای، قرار شد او نه‌تنها از حزب‌الله لبنان، بلکه از رئیس‌جمهوری این کشور نیز فاصله بگیرد. این وزیر سعودی در این پیام توییتری با ادعای اینکه تعجب می‌کند، چرا ملت و دولت لبنان در برابر اقدامات حزب‌الله سکوت اختیار کرده و می‌کنند، می‌گوید: سفر حریری به ریاض بی‌تردید بدون برنامه ریزی قبلی و غیرعادی بود تا به او تفهیم شود از اینکه هرچه زودتر رهبری یک حرکت مقابله و مواجهه در درون دولت لبنان را به عهده گیرد.

با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات پارلمانی (اردیبهشت آینده) در لبنان تلاش‌ها برای تشکیل جبهه داخلی و خارجی گسترده علیه حزب‌الله با هدایت عربستان سعودی درحال تقویت است. لبنان ۲ سال و نیم با خلأ ریاست‌جمهوری روبه‌رو بود تا اینکه در ۱۰ آبان سال گذشته (۱۳۹۵) «میشل‌عون» با حمایت همه‌جانبه حزب‌الله و دیگر متحدانش در «جریان ۸ مارس»، که نزدیک به ایران است، رئیس‌جمهور جدید شد و بعد از گذشت ۳ روز، سعد حریری را مامور تشکیل کابینه کرد و او رسما نخست‌وزیر لبنان شد.

راهبرد منطقه‌ای ترامپ در برابر ایران

موج جدید تلاش‌های آمریکا و متحدان آن علیه ایران که طیف وسیعی از اقدامات حتی درخصوص برجام را در بر داشته است، درصدد است تا بر نقش منطقه‌ای ایران و آنچه نفوذ تهران بر پایتخت‌های عربی خوانده می‌شود متمرکز شود. در واقع دولت ترامپ برخلاف دولت دموکرات اوباما معتقد به تجمیع اقدامات فراگیر علیه تهران در راستای محدودسازی قدرت آن در منطقه است. راهبردی که با استقبال کامل عربستان و برخی دولت‌های عربی همراه شده است.

در راهبرد جدید آمریکا که از سوی دولت ترامپ اعلام شد، آمده است: «راهبرد جدید آمریکا در قبال ایران، بر خنثی‌سازی نفوذ بی‌ثبات‌کننده ایران و مهار رویکرد تهاجمی آن به‌ویژه حمایت این کشور از تروریسم و گروه‌های شبه‌نظامی استوار است. ما بار دیگر برای ایجاد سدی در برابر اقدامات خرابکارانه ایران و احیای یک موازنه قوای استوار در منطقه، ائتلاف‌های سنتی و شراکت‌های منطقه‌ای خود را احیا خواهیم کرد.»

پیش‌تر آسوشیتدپرس در این زمینه، نوشت: «رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، درحالی از خاورمیانه بازدید می‌کند که امیدوار است، به موردی دست یابد که نسلی از دیپلمات‌های ارشد آمریکایی در آن ناتوان بوده‌اند؛ شکل دادن اتحاد جدید بین عربستان سعودی و دولت‌های عربی که درهای جهان عرب را بر ایران ببندد.» در همین زمینه هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا روز پنج‌شنبه هفته گذشته در نشستی در اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، گفت واشنگتن به‌دنبال عراقی یکپارچه است که با ایران همسو نباشد.

به‌نظر می‌رسد که در شرایط کنونی و با استعفای سعد حریری که در ارتباط با مواضع اخیر سعودی‌ها و همراستا با راهبرد منطقه‌ای آمریکا درخصوص ایران است، لبنان مجددا به عرصه بی‌ثباتی و تقابل بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل شود که نشانه‌های آن در روزهای آینده بیشتر هویدا خواهد شد.

 


 

واکنش ایران به ادعاهای سعد حریری

ایسنا: بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه با رد اظهارات نخست‌وزیر مستعفی لبنان علیه ایران گفت: این استعفا و تکرار اتهامات واهی و بی‌اساس صهیونیست‌ها، سعودی‌ها و آمریکایی‌ها، سناریوی دیگری برای ایجاد تنش در لبنان و منطقه است.وی افزود: استعفای ناگهانی آقای حریری و بیان آن در کشوری دیگر نه‌تنها مایه تاسف و شگفتی است؛ بلکه نشان‌دهنده بازی ایشان در زمینی است که بدخواهان منطقه طراحی کرده و برنده این میدان نه کشورهای عربی و اسلامی بلکه رژیم صهیونیستی است که حیات خود را در تنش «در» و «میان» کشورهای مسلمان منطقه تعریف کرده است. سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان با اشاره به روابط ممتاز دو کشور ایران و لبنان نیز گفت: جمهوری اسلامی ایران همانطور که رئیس‌جمهور لبنان نیز در سخنان اخیر خود بر روابط خوب سیاسی دو کشور تاکید و هرگونه اتهام دخالت ایران در لبنان را رد کرد، همواره به استقلال و حفظ ثبات و آرامش این کشور احترام‌ گذاشته و آمادگی خود را برای همکاری با دولت لبنان در زمینه‌های مورد علاقه دو کشور اعلام کرده است.

 


آرامش لبنان در تله سعودی؟