همراهی من با دکتر جهانگیری معنادار است. او فرمانده ستاد اقتصاد مقاومتی است و من هم دبیر این ستاد. لابد در این سفر باید جلوه عملی و عملیاتی اقتصاد مقاومتی نمایان باشد.

با عبور از آسمان آذربایجان، تاریخ سیاسی پرغرور این خطه از خاک ایران را در حافظه‌ام مرور می‌کنم. خون در شریان‌های وجودم به جوش می‌آید. از تشکیل حکومت «ماد کوچک» و شکوه پیروزی «آتروپاد» در مقابل یونانیان مهاجم تا غریو غریبانه سربازان میهن در چالدران و قیام و نوخواهی مشروطه‌خواهان و جانبازی و سرافرازی در جنگ هشت ساله با بیگانگان. یادآوری تاریخ فرهنگ پرافتخار ایران زمین در این خطه، روح انسان، صفا و جلایی پرطراوت می‌یابد. از استحکام فلسفه علامه طباطبایی، تا شیرینی کلام علامه جعفری و شعر شکربار و دلگشای شهریار در سال‌های اخیر حکایت از تاریخ سترگ فرهنگ در این خطه دارد.

در جغرافیای طبیعی نیز دو رشته کوه پرصلابت البرز و زاگرس در منطقه آذربایجان سر به هم آورده‌اند و سرزمین ایران را در آغوش امن خود جا داده‌اند. همراه با تاریخ پرشکوه فرهنگی و سیاسی و جغرافیایی مزیت بار آذربایجان، اقتصاد هم در تاریخ این منطقه پر فروغ است وجود بزرگترین بازار مسقف دنیا در تبریز تا تبدیل شدن به بزرگترین قطب اقتصادی شمال غرب کشور همه حکایت از جایگاه گذشته و حال آذربایجان در اقتصاد دارد.

با گذر بامدادی از خطه آذربایجان برای افتتاح بیمارستان «سراب» حرکت می‌کنیم و به یاد این شعر ملک‌الشعرای بهار می‌افتم که گفته است:

صبا شب گیر کن از خاورستان/  به آذربایجان شو بامدادان

غبار وادیش را تاج سرکن/   «سرابش» را ز آب دیده تر کن

بعد از افتتاح بیمارستان سراب، برای افتتاح پروژه فولاد اسفنجی میانه حرکت کردیم، این پروژه از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی بود که امروز افتتاح می‌شد. یک روز پس از تهدیدات ترامپ که اقتصاد ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف گرفته بود، افتتاح این پروژه معنادار می‌کرد. این کارخانه متعلق به دولت است و آن را قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) اجرا کرده است. همزمان با سخنان نامیمون ترامپ، این همکاری تقارن مبارکی در همکاری دولت و سپاه برای تحقق اقتصاد مقاومتی بود.

طراحی این پروژه توسط ایرانیان انجام شد و ۹۰ درصد آن داخلی است، ۳۰۰ پیمانکار محلی در ساخت آن فعال بودند و ظرفیت تولید فولاد کشور را ۸۰۰ هزار تن افزایش داده است. اگر چه امروز به ظرفیت تولید ۳۱میلیون تن فولاد در داخل رسیده‌ایم اما هنوز راه نرفته زیادی باقی مانده است.

در کشاکش تحولات سیاسی و جعلیات ترامپ، ذهنم مشغول کار خود و راه پرصعوبت اقتصاد مقاومتی است. در این راه سخت و درخطه آذربایجان، منش شهید همت بر خاطرم سایه افکنده است و از روح بلند این طائر قدسی مدد می‌طلبم و می‌گویم:

«همتم بدرقه راه کن‌ای طائر قدس/  که دراز است ره منزل و من نو سفرم»

از شمال غرب کشور و از سهند سرافراز به جنوب شرق کشور می‌اندیشم به دریای عمان و خلیج همیشه فارس. یاوه‌های ترامپ در استفاده از نام جعلی، روح و ذهنم را می‌آزارد. ولی اندیشیدن به عمران و آبادانی کشور و اقتصاد مقاومتی و امید به عمران و آبادانی سواحل خلیج فارس آرامم می‌کند.

میزان تولید فولاد از شاخصه‌های توسعه یک کشور به شمار می‌آید. ما هم‌اکنون ۳۱ میلیون تن  ظرفیت تولید فولاد داریم. باید آن را به ۵۵ میلیون تن برسانیم و ۷۵ میلیون تن سنگ آهن تولید فعلی را باید به ۱۵۰ میلیون تن برسانیم تا اهداف میان مدت اقتصاد مقاومتی در حوزه فولاد محقق شود.

باید زنجیره صنعت تولید فولاد را کامل و این زنجیره را موزون کنیم. بعضی از حلقه‌های این زنجیره کامل شده است اما بعضی از حلقه‌های زنجیره کامل نیستند. در حلقه‌هایی که کار عقب است باید سرمایه‌گذاری کنیم تا این زنجیره موزون شود.

در گفت‌وگو با دکتر شریعتمداری و دکتر کرباسیان معلوم شد علاوه بر لزوم اتمام طرح‌های نیمه تمام، باید برای ۱۵ میلیون تن تولید جدید برنامه‌ریزی کنیم تا این زنجیره متوازن شود. با هم قرار می‌گذاریم که این ۱۵ میلیون تن را به سواحل دریای عمان و خلیج همیشه فارس جهت دهیم.باید سواحل کشور پرجمعیت‌ترین مناطق باشند و کانون آمد و شد تجاری و فعالیت‌های اقتصادی شود. برای این کار باید تولید و اشتغال در سوال جنوبی کشور رونق بگیرد و مهم‌ترین اقدام در این زمینه تمرکز تولید ۱۵ میلیون تن فولاد در سواحل جنوبی است.

برای بهره‌ور کردن تولید فولاد، دسترسی به انرژی، دسترسی به آب، دسترسی به بازارهای جهانی مولفه‌های حیاتی به‌شمار می‌آیند و این سه مولفه در سواحل جنوبی کشور یکجا جمع شده‌اند.

لازم نیست گاز را با لوله و با هزینه گزاف به مناطق مرکزی منتقل کرد تا آنجا فولاد تولید کنیم. لازم نیست در موقعیت کم آبی کشور آبهای محدود مناطق مرکزی را صرف تولید فولاد کنیم. لازم نیست تولیدات فولاد را با هزینه زیاد از مرکز کشور برای صادرات به سواحل جنوبی حمل کنیم. باید این فعالیت‌ها را به سواحل جنوبی کشور جهت دهیم تا این فعالیت‌ها هرچه بیشتر بهره‌ور شوند، تولیدات آنها به‌صرفه باشد و توجیه‌پذیر شود. طبیعتا از این پس مجوز جدیدی برای تولید فولاد در مناطق مرکزی کشور داده نخواهد شد و دولت و نظامات مالی نیز تولید فولاد را فقط در سواحل جنوبی مورد حمایت قرار خواهند داد.

برای تولید موفق و سودآور فولاد در سواحل جنوبی، دولت زیرساخت‌ها را تامین خواهد کرد. آنچه باقی می‌ماند نقش‌آفرینی فعالان بازارهای پولی و مالی، به‌ویژه صندوق توسعه ملی و بانک‌های توسعه‌ای و نهادهای فعال در بازار سرمایه داخلی و جذب سرمایه خارجی است تا زمینه حضور و مشارکت حداکثری مردم در این پروژه‌ها مهیا شود. ان‌شاءالله در افق ۱۴۰۵ به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خواهیم رسید و از قله‌های همین سهند سرافراز شاهد آبادانی خلیج همیشه فارس خواهیم بود. همراه با شاعر معاصر محسن محمودی زمزمه می‌کنم:

ای آب نیلگون و گهر بار کشورم /  ‌ای آخرین پناهم و ماوا و سنگرم/  امواج تو تلاطم عشق است در دلم /  ‌ای عشق پر تلاطم و موج شناورم/  از کوه بیستون و دماوند پر غرور/ تا خطه «سهند» و سپاهان سرای ماست/  مجموع این وطن همه یک خانه بیش نیست/  امشب بخوان که خانه ایران سرای ماست/  آنان که خون خویش به کام تو کرده‌اند/ حکم خلیج فارس به نام تو کرده اند

اخبار مرتبط