افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری بقای سازمان را تضمین می‌کند

بانک تجارت در شرایط کنونی از چه رویکردهایی برای تداوم حیات موثر خود در اقتصاد کشور بهره می برد؟

بانک تجارت به منظور ارتقاء جایگاه خود در صنعت بانکداری همواره سعی نموده است از تمام پتانسیل‌های موجود استفاده کرده و با بهره-گیری از فرصت‌های پیش رو، قدرت رقابت‌پذیری خود را در مقایسه با سایر رقبا افزایش دهد. بر همین اساس از هر دو رویکرد افزایش بهره-وری و افزایش سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه بسترهای فعالیتی و ظرفیت‌سازی برای دستیابی به سودآوری بیشتر بهره برده است. در خصوص افزایش بهره‌وری بعد از واگذاری سهام بانک به بخش خصوصی در اردیبهشت ماه ۱۳۸۸ و ضرورت تامین منافع سهامداران و ارتقاء ارزش سهام نسبت به رقبا،موضوع افزایش بهره‌وری عوامل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار گردید، به طوری که در این خصوص استراتژی‌هایی چون بهبود و توسعه مدیریت سرمایه‌های انسانی (با استفاده از روش‌هایی چون تقویت آموزش و ارتقاء توانمندی‌های نیروی انسانی، اصلاح نظام جبران خدمت متناسب با بهره‌وری فرد و اصلاح نظام ارزیابی عملکرد کارکنان)، حرکت به سمت بانکداری شرکتی، خلق و حضور فعال در بازارهای جدید بانکی و شناسایی بازارهای هدف با توجه به سودآوری آنها، حذف شعب زیان‌ده و غیرضرور و برون سپاری فعالیت‌های پشتیبانی و بهبود و توسعه حوزهIT بانک( با استفاده از روش‌هایی چون پیاده‌سازی بانکداری جامع، برنامه‌ریزی جامع فناوری اطلاعات بانک) و تلاش برای وصول مطالبات مورد توجه قرار گرفت. در خصوص افزایش ظرفیت فعالیتی بانک لازم به ذکر است که یکی از محورهای مورد توجه بانک در سال‌های اخیر افزایش سرمایه بانک به سطوح بالاتر و متناسب با حجم فعالیت‌های آتی بانک بوده است. در این ارتباط در سال گذشته سرمایه بانک از رقم ۱۳هزار میلیارد ریال به ۱۷هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال افزایش یافته که این رقم در سال جاری به بیش از ۲۰هزار میلیارد ریال خواهد رسید که نقش موثری در ظرفیت تسهیلات‌دهی و سرمایه‌گذاری‌ها و در نهایت افزایش سودآوری بانک خواهد داشت.

-جنابعالی به عنوان مدیر عامل بانک، چه فعالیت‌هایی در زمینه بهره‌وری برای سازمان خود انجام داده‌اید؟

از جمله برنامه‌هایی که در جهت ارتقاء بهره‌وری در بانک به انجام رسیده یا در حال انجام است، می‌توان به طراحی و پیاده‌سازی اصلاح ساختار سازمانی، بهینه‌سازی شبکه شعب، اصلاح آیین نامه معاملات بانک، پیاده‌سازی سیستم اعتبارسنجی داخلی در سطح بانک، اصلاح پورتفوی اعتباری بانک با تاکید بر افزایش بازده و بازگشت زودتر تسهیلات اعطایی ، ارتقاء سیستم های IT بانک و ایجاد واحد مجزایی به منظور متمرکز کردن امور سرمایه‌گذاری‌ها در بانک و سودآورتر نمودن پورتفوی سرمایه‌گذاری‌ها اشاره داشت. ضمن اینکه در بعد کاهش هزینه‌ها نیز که به عنوان یک راهکار عملی در زمینه افزایش بهره‌وری تلقی می‌شود، اقدامات قابل توجهی به انجام رسیده است.

- در سازمان شما از چه رویکردهایی برای بهبود بهره وری استفاده می شود؟

بانک تجارت در این ارتباط از هر دو رویکرد بهبود خروجی‌ها و کاهش هزینه‌ها استفاده می‌کند. در خصوص بهبود خروجی ها، از جمله اهداف اصلی بانک ارتقاء سهم سپرده‌ای و حفظ جایگاه برتر در زمینه تعهدات اعتبارات اسنادی و ضمانت‌نامه‌ها و نیز ارتقاء سطح بانکداری الکترونیک تعریف شده است که در این مورد همان‌طور که اشاره شد بیشتر استراتژی‌های بانک در جهت تحقق این اهداف بوده است.

در خصوص کاهش هزینه‌ها، بانک اهتمام ویژه‌ای به این امر داشته است. ازجمله استراتژی‌های تدوین شده در این زمینه می‌توان به اصلاح ساختار سازمانی بانک در جهت کاهش تمرکز و پیچیدگی سازمان اشاره کرد که برنامه‌های مرتبط با جدیت در حال انجام است. در این ارتباط بهینه‌سازی شبکه شعب، برون سپاری امور پشتیبانی و تدارکات نیز از اولویت‌های بانک بوده و برنامه‌های آن در حال انجام است. برنامه دیگری که در بانک به انجام رسیده و نقش موثری در کاهش هزینه‌ها خواهد داشت، تمرکز بانک بر جذب سپرده‌های ارزان قیمت، مدیریت منابع و مصارف در بانک با هدف جلوگیری از کسری حساب نزد بانک مرکزی، بهینه‌سازی مصرف انرژی در بانک، گام برداشتن در مسیر استقلال شعب و رتبه‌بندی آنها بر مبنای اولویت-هایی نظیر سودآوری و ...است.

- به نظر شما مقایسه شاخص‌های بهره‌وری سازمان خود با میانگین صنعت و شاخص‌های رقبا تا چه میزان به ایجاد درک بهتر از وضعیت سازمان کمک می کند؟

بانک تجارت همواره به این موضوع اهتمام داشته است که در بررسی وضعیت عملکردی و بهره‌وری سازمان، علاوه بر مقایسه وضعیت خود با متوسط صنعت بانکداری، عملکرد رقبای اصلی را نیز مد نظر داشته باشد. ضمن اینکه در تعیین اهداف سالانه خود همواره افزایش سهم عملکردی از صنعت بانکداری را مبنای اصلی قرار می‌دهد و با توجه به اهداف تدوین شده استراتژی‌ها و برنامه‌های سالانه دستیابی به آنها را در قالب نظام برنامه‌ریزی استراتژیک تدوین می نماید. بنابراین بدیهی است که مقایسه شاخص‌های بهره‌وری به درک بهتر از وضعیت بانک و در نهایت تنظیم به‌موقع برنامه‌های لازم کمک خواهد کرد که البته همان طور که گفته شد این موضوع طی سال‌های گذشته نیز مورد توجه بانک بوده است.

- سازمان‌ها برای بهبود بهره‌وری خود تا چه میزان نیاز به آموزش و استفاده از روش‌های نظام‌مند بهبود بهره‌وری دارند؟

امروزه با افزایش روز‌افزون سطح رقابت میان بنگاه‌های اقتصادی، مسئله بهبود بهره‌وری به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های شرکت‌های بزرگ تبدیل شده است. بنابراین اتخاذ یک رویکرد مناسب برای افزایش سطح بهره‌وری و در نتیجه افزایش توان رقابت‌پذیری در عرصه فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند بقای یک سازمان را تضمین کند. از طرف دیگر اتخاذ یک رویکرد بهینه در این زمینه نیازمند آگاهی از روش‌های مختلف افزایش بهره‌وری و تجارب به دست آمده در این خصوص است که این امر باید با شرایط و نیازهای معین سازمان از جمله مسئله پذیرش آن توسط کارکنان هماهنگی و سازگاری خوبی داشته باشد. بر همین اساس به جرات می‌توان گفت که آموزش و استفاده از روش‌های نظام‌مند بهره‌وری در کنار شناخت مناسب از سازمان می‌تواند به انتخاب بهینه‌ترین روش افزایش بهره‌وری کمک کرده و از هدرروی انرژی و پتانسیل‌های بلااستفاده سازمان نیز جلوگیری نماید.

- به گمان شما آیا اجرای قوانینی نظیر هدفمندی یارانه‌ها در مجموع به بهبود بهره‌وری در کشور کمک کرده است؟

تدوین و اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در اصل و با توجه به نیازی صورت گرفت که در کشور در زمینه ارتقاء بهره‌وری احساس می‌شد. بنابراین با توجه به هرزروی بسیار زیادی که در زمینه مصرف انرژی در اقتصاد ایران وجود داشت و این امر به مصرف بی‌رویه و بروز زمینه‌های افزایش قاچاق سوخت انجامیده بود، تلاش مجموعه سیاستگذاران اقتصادی کشور به این امر منتهی شد که قانون هدفمندی یارانه‌ها به اجرا درآید و در متن قانون هم موارد خوبی در زمینه نحوه افزایش تدریجی قیمت حامل‌های انرژی و توزیع منابع حاصله پیش‌بینی شده بود و توفیق‌هایی که در زمینه کاهش مصرف انرژی در کشور به دست آمده است در نوع خود قابل تامل بوده است. در واقع می‌توان گفت حداقل از بعد مصرف انرژی میزان بهره‌وری منابع انرژی اقتصاد نسبت به روندهای پیشین رو به بهبود بوده است. از طرف دیگر ایجاد فرصت‌های مناسب برای بخش‌های مختلف اقتصادی در زمینه دسترسی به تکنولوژی‌های کمتر انرژی‌بر، بهبود فضای کسب و کار، توسعه شرکت‌های خدمات انرژی و کاهش هزینه حمل و نقل از طریق توسعه زیرساخت‌های نوین، سریع و ایمن می-تواند ارتقاء بهره‌وری انرژی در اقتصاد را تسریع بخشد.

- اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها تا چه میزان منجر به بهبود مصرف انواع حامل‌های انرژی در سازمان شما شده است؟

پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، ضرورت توجه به کاهش مصرف حامل‌های انرژی در بانک تجارت به عنوان یکی از راهبردهای مهم بانک در زمینه حفظ سطح بهره‌وری و تلاش برای ارتقاء آن مورد توجه قرار گرفت. به این ترتیب راهبرد کاهش هزینه‌ها که یکی از رویکردهای اصلی بانک به منظور افزایش بهره‌وری بود با شدت بیشتری دنبال شد. در این زمینه افزایش سطح آگاهی مدیران میانی و کارکنان از ضرورت صرفه‌جویی در مصرف انرژی و جلوگیری از اتلاف انرژی از نقش بسزایی برخوردار بود.جلساتی که در این زمینه برگزار گردید نیز به بهینه‌سازی مصرف سوخت از طریق جایگزینی سیستم-های گازسوز به جای اسپلیت، نصب سیستم‌های هوشمند، نصب پنجره‌های دوجداره و ... منجر گردید.

- تاثیر جشنواره ملی بهره‌وری را در ارتقای بهره‌وری در سطح کشور و در سطح سازمان خود تا چه میزان می‌دانید؟

یکی از معضلاتی که بعضی از بنگاه‌های اقتصادی بزرگ و بیشتر شرکت‌های کوچک با آن درگیر هستند میزان اعتقاد مدیران و کارکنان به اهمیت بهره‌وری و ضرورت بهبود آن به عنوان یک استراتژی بلندمدت برای حفظ قدرت رقابت‌پذیری آنان است. بنابراین ارتقای جایگاه مفهوم افزایش بهره‌وری و اهمیت آن نزد مدیران و تلاش برای فرهنگ‌سازی آن در اقتصاد ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است که برگزاری جشنواره ملی بهره‌وری تا حد زیادی توانسته است به این مهم دست یابد. اما انتظار می‌رود همزمان با برگزاری جشنواره بتوان کارگاه‌هایی را تدارک دید تا هدف اصلی برگزاری این جشنواره که همانا تشویق بنگاه‌ها برای اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل شاخص‌های بهره‌وری و انجام پروژه‌های بهبود است نیز برآورده گردد. همچنین در کنار افزایش انگیزه برای ارتقای بهره-وری در بنگاه‌های اقتصادی باید ابزارها و تجربه‌های موفق سازمان‌ها و بنگاه‌های خارجی و داخلی نیز در حاشیه همایش در دسترس شرکت-کنندگان قرار گیرد تا همانا نقش پیشبرنده این جشنواره در افزایش بهره‌وری سازمان‌ها و شرکت‌های کشور تثبیت گردد.

- به عنوان یکی از شرکت‌های بهره‌وری، توصیه شما به سایر شرکت‌ها جهت موفقیت در جشنواره ملی بهره‌وری چیست؟

رمز موفقیت هر سازمانی پذیرش تفکر تغییر در رویکردهای قبلی و لزوم اتخاذ رویه‌های جدید است که متضمن بقا و بالندگی سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف برای سال‌های متمادی باشد. در این راستا شرکت‌های داخلی باید با ارزیابی و رصد دائم محیط پیرامونی خود و داشتن نیم نگاهی به تحولات جاری در شرکت‌های مطرح جهانی از فرصت‌های افزایش ارزش افزوده و در نتیجه بهبود بهره‌وری و افزایش توان رقابتی خود بهره ببرند. دستیابی به این امر نیازمند استقرار نوعی تفکر سیستمی در مدیران و افزایش تطابق‌پذیری سازمان‌ها و شرکت-ها با تغییر و تحولات مکرر در محیط پیرامونی و تحلیل عملکرد رقبا خواهد بود که شرکت‌ها باید به آن توجه جدی داشته باشند.