دیروز شاخص کل فرابورس ایران نزدیک ۲/ ۰ درصد کاهش یافت. این دومین افت متوالی فرابورس پس از یک روند صعودی نسبتا پرشتاب در هفته گذشته است. معاملات فرابورس ایران روز گذشته بیشتر بر مدار احتیاط دنبال شد. به نظر می‌رسد صعود تند قیمت‌ها در هفته گذشته تا حدودی بازار را از نفس انداخته است. این موضوع را می‌توان در ارزش نسبتا پایین معاملات بازار اول و دوم فرابورس مشاهده کرد. در این دو بازار میانگین ارزش معاملات از روز شنبه، نسبت به میانگین هفته گذشته بیش از ۲۲ درصد کاهش داشت. از سوی دیگر، بسته‌بودن بازارهای جهانی در احتیاط سهامداران فرابورسی و رکود معاملات دیروز بی‌تاثیر نیست. با وجود تثبیت قیمت‌ها در بازار جهانی، عمق و پویایی این بازارها می‌تواند ریسک سیستماتیکی برای معامله‌گران بازار سهام ارزیابی شود.

بررسی کیفیت کاهش نماگر کل فرابورس را می‌توان با مروری بر نوسان قیمت در گروه‌های مختلف فرابورسی نشان داد. در میان معاملات ۲۴ صنعت فرابورسی، دیروز ۱۲ صنعت با افت شاخص همراه شدند. به‌طوری‌که بیشترین افت شاخص در گروه زراعت رقم خورد. با این وجود تنها ۲/ ۰ درصد از ارزش کل بازار اول و دوم فرابورس به گروه زراعت تعلق دارد که چندان قابل توجه نیست. اما در میان گروه‌های بزرگ و اثرگذار، شاخص دو گروه محصولات شیمیایی و فلزات اساسی به ترتیب به میزان ۹/ ۰ درصد و ۱۲/ ۰ درصد کاهش یافت. بنابراین با توجه به اینکه نیمی از بازار اول و دوم، متعلق به این دو صنعت بزرگ فرابورسی است، کاهش شاخص آنها بالطبع اثر قابل ملاحظه‌ای بر شاخص می‌گذارد. دیروز نماد پتروشیمی مارون به تنهایی حدود ۱/ ۳ واحد از شاخص کل کاست. ضمن اینکه نماد سرمایه‌گذاری مس سرچشمه و هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه نیز در کاهش شاخص اثرگذار ظاهر شدند. از دیگر صنایع فرابورسی، گروه سرمایه‌گذاری و گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات در پایان معاملات دیروز کاهش عمومی قیمت را تجربه کردند. شاخص گروه سرمایه‌گذاری فرابورس دیروز حدود ۲ درصد کاهش یافت. این افت بیشتر به دلیل کاهش قیمت بیش از ۳ درصدی در نمادهای سرمایه‌گذاری مس سرچشمه و سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان صورت گرفت. در مقابل، گروه قند و شکر فرابورس دیروز همسو با نمادهای قند و شکری بورس تهران معاملات مثبتی را تجربه کردند. از این رو، شاخص گروه قند و شکر فرابورس با رشد ۶/ ۲ درصدی بیشترین افزایش شاخص صنایع را ثبت کرد. گروه‌ فرآورده‌های نفتی و اطلاعات و ارتباطات فرابورس نیز طی معاملات دیروز با رشد مناسب ۷/ ۱ درصدی و ۳/ ۱ درصدی همراه شدند.

در ادامه تحولات دیروز فرابورس شاهد تغییر مالکیت سهام به نفع فعالان حقوقی بازار اول و دوم بودیم. به عبارت دیگر، سهامداران حقوقی در معاملات دیروز بیشتر در سمت خریدار ظاهر شدند. به این ترتیب، حدود ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان در جریان داد‌و‌ستدهای دیروز از سبد اشخاص حقیقی کم و به ارزش دارایی سهامداران حقوقی اضافه شد. در جریان جزئیات مبادلات دیروز، خالص خرید اشخاص حقوقی در نمادهای شرکت آتیه داده‌پرداز، پتروشیمی خراسان و کشت و صنعت شهداب ناب خراسان بیشتر از سایر نمادها بود و حقوقی‌ها بیشترین خریدها را در نمادهای مذکور انجام دادند. به واسطه خرید و فروش در این سه نماد، حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به ارزش دارایی اشخاص حقوقی اضافه شد. از سوی دیگر، سهامداران حقیقی بیشترین خریدهای خود را در نمادهای پالایش نفت لاوان، توسعه فناوری اطلاعات خوارزمی و گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی صورت دادند. فعالان حقیقی بازار اول و دوم با معامله در این سه نماد حدود ۴۳۰ میلیون تومان به ارزش سهام خود افزودند. در برخی نمادها از جمله سرمایه‌گذاری عمران و توسعه شاهد و قند شیروان قوچان و بجنورد نیز تنها سهامداران حقیقی دست به معامله زدند.

در مجموع، روز گذشته در فرابورس ایران حدود ۲۷۳ میلیون برگه بهادار از جمله سهم، سخاب و سایر اوراق مالی در ۴۴ هزار نوبت معاملاتی خرید و فروش شد. ارزش کل معاملات فرابورس نیز در پایان دادوستدهای دیروز به رقم ۱۵۶ میلیارد تومان رسید. از این میزان ارزش معاملاتی، حدود ۵۸ درصد به بازار بدهی و تنها ۱۷ درصد ارزش معاملات به بازار اول و دوم تعلق داشت. ۱۳ درصد ارزش کل معاملات فرابورس نیز از آن بازار پایه بود. دیروز همچنین نماد شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان ضمن قرار گرفتن در مرکز توجه فعالان بازار، بیشترین حجم و ارزش معامله را در میان شرکت‌های فرابورسی به خود اختصاص داد. علاوه بر این، نماد شرکت شیر پاستوریزه پگاه گلستان و شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود با رشد نزدیک به ۵ درصد، بیشترین افزایش قیمت در میان نمادهای فرابورسی را ثبت کردند.

  مروری بر معاملات «تسه» و «سخاب»

دیروز همچنین در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس حدود ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار ورقه بهادار به ارزش بیش از ۱۰۷ میلیارد تومان در میان معامله‌گران دست‌به‌دست شد. بیشترین نقدینگی این بازار به دادوستد اوراق بدهی تخصیص می‌یابد که اسناد خزانه اسلامی نیز بخشی از اوراق مبادلاتی این بازار است. معاملات این اوراق پس از توقف نماد «سخاب۲» به دلیل نزدیک شدن به تاریخ سررسید، از روز گذشته با ۵ نماد دنبال می‌شود. به این ترتیب در جریان معاملات روز گذشته نماد «سخاب۶» بیشترین رشد قیمت را در میان اوراق «سخاب» کسب کرد. با احتساب رشد دیروز نرخ سود موثر این اوراق به ۱۶ درصد رسید.معاملات اوراق تسهیلات مسکن نیز روز گذشته با خرید و فروش حدود ۷۰ هزار ورقه تسهیلات به ارزش ۵میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان دنبال شد. بیشترین رشد قیمت این اوراق با افزایش بیش از ۲ درصدی در نماد ورقه تسهیلات خرداد ۹۵ رقم خورد.