هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه را باید به پرتفوی غیر بورسی آن شناخت. ارزش سبد بورسی این هلدینگ تنها ۹۳ میلیون تومان است.از آنجایی که بهای تمام شده پرتفوی غیربورسی این شرکت بیش از ۱۷۸۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود؛ «میدکو» را می‌توان هلدینگی غیربورسی برشمرد. در این گزارش تحلیلی قصد داریم فرصت‌ها و تهدیدهای این شرکت را بررسی کنیم. هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه عمدتا در زنجیره فولاد فعالیت می‌کند. از شرکت‌های استخراج و فرآوری زغال سنگ در نخستین حلقه این زنجیره گرفته تا شرکت‌های تولید کنسانتره و گندله سنگ‌آهن و فولاد سازی که به عنوان آخرین حلقه از این مجموعه شناخته می‌شوند. همچنین شرکت‌های مهندسی و تخصصی در این حوزه و شرکت‌هایی که در زمینه احداث کارخانه‌های عمدتا معدنی و صنعتی فعالیت می‌کنند در زمره زیرمجموعه‌های این هلدینگ قرار می‌گیرند. از این حیث، «میدکو» به عنوان یکی از کامل‌ترین هلدینگ‌های کشور و منطقه شناخته می‌شود. در ادامه، به بررسی تاثیرگذار‌ترین زیرمجموعه‌های این هلدینگ خواهیم پرداخت و پروژه‌ها و برنامه‌های آتی این شرکت را نیز در پایان این گزارش بررسی خواهیم کرد.

معیار فولاد سیرجان

معیار فولاد سیرجان را شاید بتوان بزرگ‌ترین زیرمجموعه در حال بهره‌برداری «میدکو» نامید. سهم درآمدزایی این زیرمجموعه در سال ۹۵ رقمی حدود ۱۳۵ میلیارد تومان (۳۹درصد از درآمد عملیاتی میدکو) بود که با بهره‌برداری از فازهای تولیدی و افزایش ظرفیت تولید و فروش این سهم رو به افزایش است. تولیدات این شرکت در سال ۹۵ عبارت است از: ۲/ ۲ میلیون تن کنسانتره و ۸۰۰ هزار تن آهن اسفنجی که با راه‌اندازی واحد گندله‌سازی از ابتدای آبان؛ ۵۰ هزار تن از این محصول نیز در سال ۹۵ تولید شده است. این شرکت قصد دارد در سال ۹۶ با افزایش ظرفیت تولید در تمام گروه محصولات و اضافه شدن ۶۰ هزار تن فولاد به برنامه تولیدی، درآمد خود را به میزان ۵۵ درصد افزایش دهد.به‌صورت کلی تاثیر نوسان قیمت فروش شمش فولاد خوزستان به‌عنوان عامل تعیین‌کننده در سودآوری فولاد سیرجان درنظر گرفته می‌شود و نوسان زیاد قیمت این محصول در بورس کالا در سال جدید می‌تواند معادلات این شرکت را تغییر دهد.

فولاد زرند ایرانیان

فولاد زرند ایرانیان با ارائه سه محصول کنسانتره، گندله و کک با سهم ۵/ ۱۳۳ میلیارد تومانی از درآمد سال ۹۵ هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه به‌عنوان دومین زیرمجموعه تاثیرگذار این هلدینگ شناخته می‌شود. فولاد سیرجان و فولاد زرند در مجموع بیش از ۷۸ درصد از درآمدهای «میدکو» در سال ۹۵ را در اختیار داشتند. براساس شفاف‌سازی هلدینگ، برنامه تولید فولاد زرند در سال ۹۵ شامل ۲/ ۲ میلیون تن کنسانتره، ۲۵/ ۱ میلیون تن گندله و ۲۹۰ هزار تن کک بوده که این شرکت در نظر دارد در سال ۹۶ به تولید ۸/ ۲ میلیون تن کنسانتره، ۱.۸۷۵ میلیون تن گندله و ۵۰۰ هزار تن کک برسد. شرکت فولاد زرند، دلیل این افزایش تولید را افزایش ظرفیت شرکت در سال جدید عنوان کرده و بر این اساس، ظرفیت اسمی شرکت در تولید کنسانتره به ۴ میلیون تن در سال خواهد رسید.

سایر زیرمجموعه‌ها

همان‌طور که اشاره شد ۷۸ درصد از درآمد «میدکو» در سال ۹۵ مربوط به فولاد زرند و فولاد سیرجان بوده که این سهم در سال ۹۶ به‌رغم افزایش درآمدهای پیش‌بینی شده شاهد کاهش یک درصدی است. بنابراین در ادامه گزارش به‌صورت اجمالی سایر زیرمجموعه‌های تاثیرگذار بر درآمد شرکت را بررسی خواهیم کرد. نخستین شرکت، فولاد بوتیای ایران است. این شرکت که قرار است در سال ۹۶ به بهره‌برداری و تولید برسد، سهم ۵۹ میلیارد تومانی را از درآمدهای پیش‌بینی شده «میدکو» در سال جاری دارد. کارخانه گندله‌سازی بوتیا و کارخانه احیای مستقیم و فولادسازی بوتیا در ابتدای سال ۹۵ به ترتیب پیشرفت ۷۶ و ۱۲ درصدی داشته‌اند. حساب ویژه هلدینگ بر درآمدزایی این زیرمجموعه در سال ۹۶ روی کارخانه گندله‌سازی استوار است.

بر این اساس، «میدکو» پیش‌بینی فروش ۱۰۶ هزار و ۵۰۰ تن گندله سنگ‌آهن توسط این زیرمجموعه را در سال‌جاری کرده است. براساس محاسبات صورت گرفته و در صورت تحقق این امر، حاشیه سود خالص این کارخانه گندله‌سازی نوپا ۱۹ درصد پیش‌بینی شده است. هرچند حاشیه سود خالص درنظر گرفته‌ شده عدد بالایی نیست اما راه‌اندازی پروژه فولادسازی در سال‌های آتی می‌تواند منبع درآمد بسیار خوبی برای «میدکو» باشد و سه قلوی فولادسازی این شرکت را تکمیل کند.

درخصوص پروژه‌های دیگر این هلدینگ نیز با توجه به کوچک‌بودن طرح‌ها و میزان تاثیرگذاری کم آن روی درآمدزایی هلدینگ در کوتاه‌مدت؛ از پرداخت بیشتر به آن خودداری می‌کنیم. هرچند تعداد این پروژه‌ها کم نیست و در متنوع کردن سبد دارایی‌های «میدکو» موثر هستند.

طبق آخرین اطلاعات موجود از وضعیت پیشرفت پروژه‌های در دست ساخت این هلدینگ؛ کارخانه گندله‌سازی سنگ‌آهن بوتیا، کارخانه فولادسازی بردسیر و کارخانه مس کاتدی شهر بابک به ترتیب با درصد پیشرفت ۹۳، ۵/ ۸۶ و ۷/ ۸۴ درصد به احتمال بسیار زیاد در سال ۹۶ به بهره‌برداری خواهند رسید و وارد مدار تولید خواهند شد. یکی از دلایلی که بررسی پروژه‌های در دست ساخت «میدکو» در چشم‌انداز میان‌مدت را با مشکل مواجه می‌کند، بحث تامین نقدینگی این هلدینگ برای اتمام این پروژه‌ها است. در سال‌های اخیر، با افزایش تعداد پروژه‌ها، شاهد کاهش شدید نقدینگی این شرکت بوده‌ایم به نحوی که تلاش برای جذب پول به افزایش انتشار اوراق مشارکت توسط این شرکت در بازار سرمایه انجامیده است. اوراقی که آخرین سری آن با نرخ بهره ۲۰ درصد در پایان سال ۹۶ سررسید خواهند شد. موجودی نقد پایان دوره «میدکو» طی سال‌های ۹۲ تا ۹۵ به ترتیب ۳/ ۲۶، ۲/ ۲۲، ۴/ ۱۴ و ۱/ ۳ میلیارد تومان بوده است. این کاهش شدید نقدینگی خصوصا طی دو سال اخیر ریسکی برای به تعویق افتادن پروژه‌های «میدکو» به‌شمار می‌آید. از منظر کلی می‌توان تحولات سال ۹۶ را بسیار حیاتی توصیف کرد. اگر شرکت بتواند در سال‌جاری با توجه به مشکلات نقدینگی موجود از عهده راه‌اندازی پروژه‌های خود برآید، چشم‌انداز بسیار خوبی در انتظار سهامداران آن است. از طرفی در صورت بهبود نرخ فلزات اساسی (بالاخص نرخ شمش فولاد خوزستان) و افتتاح به‌موقع پروژه‌ها براساس زمان‌بندی ارائه شده، می‌تواند تاثیر فزاینده‌ای بر سودآوری «میدکو» داشته باشد.

آزادسازی نرخ سنگ‌آهن

در رو‌زهای اخیر صحبت‌هایی مبنی بر عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا و تعیین قیمت آن براساس عرضه و تقاضا (و نه براساس قیمت‌گذاری فرمولی) به گوش می‌رسد. این اتفاق در صورت تحقق می‌تواند علاوه‌بر افزایش سودآوری شرکت‌های فروشنده کنسانتره و گندله، فضای مستقلی برای سنگ‌آهنی‌ها ایجاد کند و از این طریق قدرت سودآوری «میدکو» با توجه به سهم بازار این ماده معدنی افزایش خواهد یافت. این ‌در حالی است که با اجرای این طرح، شرکت‌های فولادسازی با افزایش بهای تمام‌شده و کاهش سودآوری همراه خواهند شد. از آنجا که طرح‌های فولادسازی «میدکو» به‌صورت زنجیره فولادی مطرح هستند؛ آزادسازی قیمت کنسانتره و گندله نمی‌تواند تاثیر مشابهی روی سودآوری فولادسازان این هلدینگ داشته باشد و شرکت‌های یاد شده از سپر محافظتی معدن تا محصول برخوردار هستند.