۱۴ تن از اقتصاددانان، جامعه‌شناسان و فعالان بخش معدن چهارشنبه گذشته با حضور در مجتمع‌های صنعتی و معدنی از نزدیک با فرآیند استخراج، فرآوری و تولید شمش فولاد آشنا شدند. در این بازدید که به همت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) برگزار شد، اقتصاددانان سرشناس کشور برای اولین بار راهی معادن بزرگ سنگ آهن شدند و با حضور در معادن چادرملو، چاه گز و چغارت چرخه تولید سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله‌سازی را از نزدیک مشاهده کردند. در این برنامه که سه روز به طول انجامید، تجربه برخی از حاضران در سفر را مکتوب کرده‌ایم تا نگاه آنان را درخصوص استعداد و نقش بخش معدن برای تبدیل شدن به یکی از پیشران‌های رشد اقتصادی جویا شویم.

دکتر موسی غنی‌نژاد: فعالیت‌ها درکشور به خوبی انعکاس ندارد

برای ما اقتصاددانان که بیشتر در کتاب و قلم هستیم و از کارخانه‌ها خوانده‌ایم، خیلی آموزنده بود از این بابت که معادن چگونه کار می‌کنند. در این سفر به‌خصوص شرکت چادرملو را که مراحل مختلف استخراج سنگ‌آهن تا رسیدن به فولاد در یک مجموعه وجود داشت، نشان داد جالب بود. یکی از اشکالات ما این است فعالیت‌هایی که در کشور انجام می‌شود، به خوبی انعکاس ندارد. بهتر است در این سفر از مطبوعات هم حضور داشته باشند؛ چون می‌تواند به روشن شدن افکار عمومی بیشتر کمک کند و مفید باشد. بسیاری از مردم فکر می‌کنند معادن کشور فقط نفت و گاز است و از بقیه معادن تصوری ندارند؛ در این سفر برای من مشخص شد که بخش معدن می‌تواند سهم و نقش بیشتری در اقتصاد کشور داشته باشد. به احتمال زیاد معادن غنی در کشور داریم؛ اما اطلاعاتی از آنها نداریم که لازم است اکتشافات معدنی توسعه یابد و بیشتر شود؛ چون در تولید و رشد اقتصادی کشور می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.

سیدکاظم اورعی: اقتصاد به معدن امیدوار شد

امیدوارم این سفر کمکی کند تا پتانسیل‌های بالای اقتصادی معادن به مردم و مسوولان شناسانده شود. اقتصاددانان کشور با رویت معادن به این بخش ایمان آوردند. یک‌سوم اقتصاد ایران وابسته به بخش معدن است و اینکه گفته می‌شود سهم بخش معدن در اقتصاد کم و در حد ۵/ ۱ درصد است، درست نیست. وابستگی اقتصاد ایران به بخش معدن بیش از ۳۰ درصد است. بخش معدن می‌تواند اقتصاد را از رکود خارج و شکوفا کند. برای شکوفایی اقتصاد ایران راهی جز این وجود ندارد که به بخش معدن اتکا کنیم.

محمدرضا بهرامن: نگاه کلان اقتصاددانان به توسعه معدن کمک می‌کند

حضور اهالی معدنکاری با اهالی علم و تخصص اقتصادی در واحدهای اجرایی بخش معدن می‌تواند مسیر را برای تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران هموارتر کند. چون برخی از آنها تقریبا با فعالیت‌های بخش معدن آشنایی نداشتند و این بازدید باعث شد تا این نگاه را در دیدگاه‌های خود عجین کنند. وقتی یک اقتصاددان نگاه کلان اقتصاد را دربخش معدن می‌بیند، تاثیر بسیار زیادی دارد. تا نتوانیم اثربخشی معدن را در اقتصاد نشان دهیم، موفق نخواهیم بود. کشور ما دارای معادن زیادی است و وجود این منابع در هر کشوری تصمیم‌سازان را مجاب می‌کند در استفاده از مزیت‌هایش بهترین بهره‌برداری را داشته باشد. وقتی ما منابع معدنی داریم، می‌توانیم با استفاده از انرژی فراوان موجود در کشور، ارزش افزوده زیادی از آن ایجاد کنیم و به نفع اقتصاد کشور گام برداریم.

مهدی عسلی: اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی؛ دو مزیت بخش معدن است

با توضیحاتی که مدیران مجموعه‌های معدنی در این بازدید دادند، به‌دلیل مزیت‌های فراوانی که در بخش معدن کشور وجود دارد، می‌تواند سودآور باشد. با استفاده از مزیت‌ها می‌توان با ایجاد ارزش افزوده، سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی را به سرعت افزایش داد؛ ضمن اینکه این بخش می‌تواند اشتغال مستقیم و غیرمستقیم زیادی برای کشور ایجاد کند؛ به‌طوری‌که به ازای ایجاد هر شغل مستقیم در بخش معدن بین ۵ تا ۱۷ شغل غیرمستقیم پیش‌بینی شده است.

علی دینی ترکمان: معدن توسعه را یک گام به جلو می‌برد

شرایط نشان می‌دهند اگر واحدهای صنعتی از کوچک مقیاس به بزرگ مقیاس تاسیس شوند، می‌توان امکانات رفاهی را برای مدیران و کارکنان مجموعه فراهم کرد. در چادرملو چرخه استخراج سنگ آهن و مراحل تبدیل آن به کنسانتره، گندله و شمش جالب بود. از نظر آمایش اینکه در جای کم آبی مانند استان یزد، کارخانه فولاد احداث می‌شود؛ کارشناسان ذی‌ربط باید بگویند؛ اما تکمیل زنجیره قابل توجه و قابل تحسین بود. از نظر استخراج سنگ‌آهن، تجهیزات و ماشین‌آلات خوب بود؛ اما هنوز با استانداردهای جهانی فاصله داریم. نکته مهم این است که وقتی ما از نظر تجهیزات حفاری و ماشین آلات مورد نیاز بخش معدن که عمدتا وارداتی است، وابسته به خارج باشیم، ممکن است نتوانیم در مراحل بعد خوب عمل کنیم؛ البته چون سال‌ها از فناوری روز جهان عقب بودیم. در حال حاضر بخشی از سنگ آهن ایران به خارج صادر می‌شود؛ چون در داخل نیازی به آن وجود ندارد. همچنین بخشی از تولید خام و نیمه خام کشور به خارج صادر می‌شود که لازم است با اتخاذ تدابیر لازم و ایجاد ارزش افزوده بالاتر به سایر محصولات تبدیل شود. از نظر مقیاس تولید نیز زنجیره‌ای که در بخش معدن شکل گرفته، مطلوب است.

جعفر خیرخواهان: عظمت معدن را دیدیم

این بازدید میدانی باعث شد تا اقتصاددانان از نزدیک با پیشرفت‌های بخش معدن آشنا شوند و همچنین از کاستی‌ها یا عدم پیشرفت‌ها آگاهی یابند. در حال حاضر بخش‌های خدمات و بخش‌هایی که با فکر و اندیشه و طراحی سر و کار دارند، می‌توانند پیشران اقتصاد باشند؛ اما بخش معدن می‌تواند به‌عنوان پشتیبان اولیه مطرح باشد. برخی از معادن کشور هنوز دست نخورده باقی مانده‌اند که نیاز به اکتشاف و سرمایه‌گذاری دارد. باید قوانین و مقررات و همچنین مسائل حقوقی مالکیت‌ها در مورد معادن به گونه‌ای تدوین و تصویب شود که اشتیاق بخش خصوصی را برای سرمایه‌گذاری به‌همراه داشته باشد.

پویا جبل عاملی: استانداردهای جهانی در چادرملو رعایت شده است

این سفر حرکت خوبی بود که نشان داد اگر رشدی در بخش معدن داریم، به چه شکلی انجام می‌شود و چه مشقت‌هایی با کار کردن در دل کویر انجام می‌شود تا سنگ آهن تولید شود. این سفر تصویر جدیدی از بخش معدن و رشد آن به اقتصاددانان داد به‌خصوص در چادرملو که تلاش‌هایی هم شده تا افرادی که در این بخش کار می‌کنند، بتوانند از امکانات رفاهی هم بهره‌مند شوند که تقریبا این امکانات رفاهی در سطح استانداردهای جهانی بود. همان طور که بخش نفت و گاز توانسته در اقتصاد کشور موثر باشد، بخش معدن هم این ظرفیت را برای تاثیرگذاری در اقتصاد دارد. تسهیل قوانین و مقررات برای حضور سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در بخش معادن کشور می‌تواند به رشد سریع‌تر این بخش کمک کند و همچنین رشد اقتصادی کشور را محقق کند.

سمیه مردانه: تجربه متفاوتی برای اقتصاددانان رقم خورد

بخش معدنی می‌تواند با سرمایه‌گذاری بیشتر، پیشران اقتصاد بشود؛ چون مزیت‌های زیادی دارد و از بخش نفت و گاز خودکفاتر است. بخش معدن تاثیر آن‌چنانی از تحریم‌ها نگرفته و دلیل آن امکانات داخلی است و همین مساله هدف ما را برای دستیابی به رشد اقتصادی مطمئن‌تر می‌کند. هر چند تحت تاثیر قیمت‌های جهانی است؛ اما تولید آن وابسته به خارج نیست. بخش معدن برای کشور نسبت به سایر بخش‌ها قابل اتکاتر است و می‌تواند هم برای بخش معدن اشتغال ایجاد کند و هم فرصت‌های شغلی فراوانی را برای صنایع وابسته به آن فراهم کند.