فرش قرمز ارزی برای بانک‌ها

دنیای اقتصاد: رئیس ‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه فعال‌ شدن بانک‌ها در بازار ارز، موجب افزایش درآمد بانک‌ها می‌شود، تسویه حساب مبادلات ارزی با یک مدل پیشرفته را یکی از ویژگی‌های مثبت تجارت خارجی دانست. سیف، تحریم را عامل انتقال فعالیت‌های کارگزاری از بانک‌ها به صرافی و بانک‌ها دانست، اما با گسترش ارتباطات کارگزاری در بانک، شرایط را برای بازگشت نظام بانکی به فعالیت ارزی مناسب دانست. رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر این جمله که هیچ محدودیت ارزی نداریم و با ابلاغ بخشنامه مربوطه، بانک‌ها مجاز هستند فعالیت ارزی براساس ارز آزاد داشته باشند پیش‌بینی کرد با حضور قوی و موثر بانک‌ها در بازار ارز کشور قطعا شاهد بازگشت نظم و انضباط به این بخش از اقتصاد خواهیم بود.

رشد اقتصادی 4/ 5 درصدی در بهار

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، سیف در همایش سراسری مدیران بانک ملت در شیراز ضمن بیان این مطلب با اشاره به اینکه خوشبختانه وضعیت اقتصادی کشور در مسیر اصلاح، رفع ایرادهای گذشته و توسعه قرار گرفته است، تصریح کرد: دولت یازدهم، در شرایطی که تورم رو به افزایش بود و رکود عمیق با رشد اقتصادی منفی ۸/ ۶ درصدی توام با بازار بسیار متلاطم ارز در کشور وجود داشت، شروع به فعالیت کرد. در این شرایط پرنوسان و غیرقابل ‌پیش‌بینی، سرمایه‌گذار جرات تصمیم‌گیری و انجام فعالیت اقتصادی نداشت. شرط لازم برای انجام سرمایه‌گذاری در اقتصاد وجود شرایط باثبات و قابل پیش‌بینی است و در صورت نبود این شرایط، سرمایه‌گذار راغب و مایل به انجام سرمایه‌گذاری نخواهد بود، البته خوشبختانه با جهت‌گیری‌های درست دولت یازدهم به‌رغم نوسانات، اکنون در شرایطی قرار داریم که شاهد یک اقتصاد آرام و با نگاه مثبت به آینده هستیم و سرمایه‌گذاران با انگیزه بیشتر در مسیر توسعه اقتصادی در حال فعالیت هستند.وی افزود: با اقدامات دولت و بانک مرکزی تورم به زیر ۱۰ درصد و رشد اقتصادی فصل اول سال جاری به ۴/ ۵ درصد رسیده است. در فضای موجود هفته‌های اخیر عدم‌رضایت از نرخ ارز دیده می‌شود در صورتی که نرخ‌های کنونی در بازار، واقعی نیست و لازم است نرخ ارزها در مسیر کاهشی استمرار یابد و به دامنه قابل ‌قبول برسد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به ثبات شرایط اقتصادی کشور، تاکید کرد: بانک مرکزی درصدد است نقش خود را در کنترل تورم، آرامش در فضای کسب‌و‌کار و بازار ارز به بهترین نحو ممکن ایفا کند و خوشبختانه با اقدامات نظام بانکی و بانک مرکزی، شرایط کنونی فضایی نویدبخشی است البته باید یادآور شد که این دستاوردها در شرایطی کسب‌شده که کشور شوک نفتی را تجربه کرد. این شوک در برخی کشورها تورم ۳ رقمی و در بعضی دیگر از کشورها، ارزش پول ملی در برابر ارز خارجی، سه برابر کاهش یافت. در این برهه زمانی، اقتصاد کشور از تبعات شوک نفتی مصون ماند که یکی از عوامل این مصونیت را باید در استقرار و توجه ویژه به مفاهیم اقتصاد مقاومتی کشور دانست؛ چراکه ویژگی اقتصاد مقاومتی در مستحکم و استوار کردن اقتصاد در برابر هر شوکی است.سیف با بیان اینکه دستاوردهای به دست‌آمده در اقتصاد با اتکا به مفاهیم اقتصاد مقاومتی بسیار ارزشمند است، تصریح کرد: در کسب این دستاوردها، توصیه‌ها و عنایات مقام معظم رهبری و توجهات ویژه ریاست محترم جمهوری بسیار تاثیرگذار بوده‌اند. در این مسیر اقدامات بانک مرکزی و نظام بانکی نیز ارزنده و نسبتا قابل قبول بوده است و باید فعالیت‌ها را بیش از پیش توسعه داده و نسبت به گذشته، عملکرد بهتری ارائه شود. کسب این امر مهم جز با همکاری پرسنل نظام بانکی حاصل نخواهد شد ضمن آنکه می‌توان گفت همکاری‌های نظام بانکی با سیاست‌های بانک مرکزی عموما مناسب بوده است.

انجمادزدایی از منابع بانکی

وی افزود: نظام بانکی دچار برخی مشکلات از جمله تنگنای مالی و دارایی‌های منجمد است که اگر کنترل نشود قطعا آثار تخریبی به همراه خواهد داشت. ضمن آنکه باید تلاش شود که همزمان با ایفای نقش مثبت در اقتصاد، مشکلات نظام بانکی رفع شود.سیف با اشاره به تشکیل کارگروه‌های تسهیل و رفع موانع تولید در استان‌ها گفت: بانک مرکزی با برنامه‌ریزی‌هایی درصدد است منابع محدود بانکی را به‌صورت بهینه به بنگاه‌های اقتصادی که دچار تنگنای اعتباری هستند تخصیص دهد تا این بنگاه‌ها بتوانند نقش موثری در اقتصاد ایفا کنند. البته باید توجه داشت ۴۵ درصد منابع نظام بانکی منجمد و از چرخه واسطه‌گری وجوه خارج شده و طبیعی است عطش نقدینه‌خواهی در تسهیلات تکلیفی، موجب هدررفت منابع نظام بانکی می‌شود.

وی تاکید کرد: در هر موضوعی باید آسیب‌شناسی شود در نظام بانکی نیز از دهه‌های گذشته برخی تکالیف یکطرفه به آن تحمیل و از همه ظرفیتش استفاده شده است. از نمونه‌های آن می‌توان به تسهیلات بنگاه‌های زود بازده اشاره کرد که متاسفانه اقدامی غیرکارشناسی بود و موجب هدر رفتن منابع نظام بانکی را فراهم کرد. نمونه دیگر از عملکرد غیرکارشناسی را در طرح اشتغال سه میلیونی تومان می‌توان دید که آثار سوء در نظام بانکی ایجاد کرده است. تخصیص تکلیفی منابع نظام بانکی به پروژه‌هایی که صرفا صوری هستند و توجیه اقتصادی ندارند موجب هدر رفت منابع نظام بانکی می‌شود البته خوشبختانه در حال حاضر درک درست و شفافی از نظام بانکی ایجاد شده است و کسب دستاوردهای این نظام نیز مرهون همین دیدگاه است. رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه بانک مرکزی در سه سال اخیر اقدامات جدیدی را در دستور کار خود قرار داده است، افزود: شبکه بانکی که دچار مشکل است باید به گونه‌ای عمل کند تا حداکثر بهره‌وری را داشته باشد. در این مسیر مبنا را بر تخصیص بهینه منابع قرار داده‌ایم و اولویت بانک مرکزی و نظام بانکی را در سال ۱۳۹۴ تامین سرمایه در گردش اعلام کردیم. در سال جاری نیز تاکید شده است، باید به بنگاه‌هایی تسهیلات اعطا شود که با فعالیت آنها، اشتغال و رونق اقتصادی در کشور ایجاد شود. البته نظام بانکی با اقدامات خود در این زمینه و همراهی با سیاست‌های پولی کشور نقش موثری در کسب رونق اقتصادی ایفا کرده است. نمونه آن در سال جاری در بحث حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط که مکررا نیز مقام معظم رهبری بر این موضوع تاکید داشته‌اند، قابل مشاهده است.

آفت بنگاهداری بانک‌ها

سیف درخصوص بنگاهداری بانک‌ها گفت: بنگاهداری وبال گردن بانک است. بنگاهی که متعلق به بانک است نسبت به سایر بنگاه‌ها، ضعف مدیریتی بیشتری دارد و تسهیلات در این بنگاه‌ها هدر می‌رود؛ بنابراین برای پرهیز از هدررفت منابع و کارآیی بیشتر، بنگاه‌ها باید به بخش خصوصی واگذار شوند.رئیس شورای پول و اعتبار با تاکید بر نقش اصلی بانک‌ها که همان واسطه گری وجوه است، خاطرنشان کرد: همزمان با این فعالیت باید نسبت به ایفای نقش موثر خود در اقتصاد که همان خروج از تورم و ایجاد تحرک اقتصادی است اقدام کنیم و بتوانیم اصلاحات لازم را در ساختار بانک ایجاد کنیم. برای انجام اصلاحات، ‌ابتدا باید از دریچه سود و زیان وارد شویم و فعالیت جاری را سودآور کنیم و سپس اصلاح ساختار ترازنامه‌ای داشته باشیم. در این بخش، بیشتر فعالیت‌ها برعهده بانک‌ها است بخشی از آن هم که مرتبط با افزایش سرمایه و رساندن نسبت کفایت سرمایه به حداقلی که بانک مرکزی فعلا تعیین کرده است، به دولت و سهامداران برمی گردد.

به کار انداختن کارت‌های اعتباری

رئیس کل بانک مرکزی اعطای کارت اعتباری در بانکداری روز جهان را شیوه‌ای موثر برای اعطای هدفمند تسهیلات به تولیدکنندگان دانست و گفت: در بانکداری امروز دنیا صدور کارت‌های اعتباری شیوه‌ای مناسب برای اعطای هدفمند تسهیلات به تولیدکنندگان است و موجب رونق فعالیت برای تولیدکنندگان می‌شود. به بیان بهتر با اعطای تسهیلات در قالب کارت‌های اعتباری به تامین مالی واحدهای تولیدی کمک می‌شود و این شیوه یکی از دقیق‌ترین و هدفمندترین شیوه تامین مالی است. امیدواریم در آینده اعطای عمده تسهیلات نظام بانکی از طریق صدور کارت‌های اعتباری انجام شود.

توجه به فعالیت‌های سودآور

وی در ادامه افزود: توجه بانک‌ها به سود و زیان درصورت‌های مالی و فعالیت‌هایشان باعث می‌شود آنها برآوردی از اجزای تمام شده خود داشته باشند و درآمدها از این طریق افزایش می‌یابد، به بیان بهتر بانک‌ها باید بدانند که کدام فعالیت‌ها موجب خلق ارزش می‌شود. در نتیجه با مدنظر قرار دادن سود و زیان در فعالیت‌های خود پس از آن اقدام به اصلاح ترازنامه‌های خود کنند و لازم است بانک‌ها به این نکته توجه کنند.سیف رشد سپرده‌ها در شرایط فعلی نظام بانکی را به معنای موفقیت بانک‌ها ندانست و گفت: در حال حاضر افزایش تعداد سپرده‌ها در بانک‌ها به معنای موفقیت آنها نیست و بانک مرکزی در ارزیابی‌های خود به این نکته توجه می‌کند، اما در هر حال رقابت، عامل اصلی برای حرکت به سمت اصلاح است. پیش از این رقابت بانک‌ها موجب تحرک و پیشرفت نبود؛ چراکه بسیاری از بانک‌ها در خدمت رسانی و فعالیت‌های خود ابداعی از خود نشان نمی‌دادند و از یکدیگر تقلید می‌کردند.رئیس کل بانک مرکزی فعالیت مطلوب شعب را موجب عملکرد بهتر مدیریت بانک‌ها عنوان و تصریح کرد: هر شعبه‌ای از بانک، واحدی بزرگ از بانک اصلی است و باید شعب به فکر سوددهی بیشتر کل مجموعه باشند؛ این امر هزینه زیادی برای بانک نخواهد داشت و می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه و افزایش درآمد ‍‌شود. همچنین شعب می‌توانند در خلق و ابداع ایده‌های نوین فعال باشند؛ چراکه آنها می‌توانند نیازجدید مشتری را به مجموعه انتقال دهند و از قرار گرفتن مدیریت بانک‌ها در مسیر اشتباه جلوگیری کنند.

محدودیت ارزی نداریم

سیف یکی از فعالیت‌های مهم که در افزایش درآمد بانک‌ها نقش موثری دارد و برای اقتصاد هم بسیار ضروری است فعال شدن بانک‌ها در عرصه عملیات ارزی دانست و تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های مثبت تجارت خارجی این است که بخش عمده تسویه حساب مبادلات ارزی معمولا با استفاده از یک مدل پیشرفته و دارای امنیت کامل است و نظام بانکی از طریق این مدل می‌تواند به فعالیت ارزی بپردازد. متاسفانه در شرایط تحریم و با تحلیل رفتن روابط کارگزاری این بخش از فعالیت بانکی به شبکه صرافی و بازار منتقل شد و بانک‌ها از این فعالیت دور شدند؛ اما با ایجاد فضای جدید و به‌رغم عدم تحقق کامل انتظارات، نقش نظام بانکی نسبت به گذشته متفاوت شده و ارتباطات کارگزاری زیادی با دنیا برقرار شده است؛ بنابراین در حال حاضر شرایط مساعد برای بازگشت نظام بانکی به فعالیت ارزی وجود دارد و قطعا بانکی موفق خواهد بود که در این عرصه رقابتی بتواند درصد خود را بالا ببرد.رئیس کل بانک مرکزی بار دیگر تاکید کرد که هیچ محدودیت ارزی نداریم و با ابلاغ بخشنامه، بانک‌ها مجاز هستند فعالیت ارزی براساس ارز آزاد داشته باشند؛ بنابراین با حضور قوی و موثر بانک‌ها در بازار ارز کشور قطعا شاهد بازگشت نظم و انضباط به این بخش از اقتصاد خواهیم بود.

سازوکار تدریجی تعویض اسکناس‌ها

رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه تبدیل واحد پول ایران به تومان هزینه چندانی در بر ندارد، خبر داد که در صورت تصویب این لایحه در مجلس، اسکناس‌های قدیمی تا آخرین لحظه استفاده خواهند شد و به تدریج با چاپ اسکناس‌های جدید به تومان این جابه‌جایی صورت می‌گیرد. ولی‌الله سیف در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، در پاسخ به برخی اظهار‌نظرها پیرامون هزینه‌های بالای تبدیل واحد پول ایران به تومان بیان کرد: در گذشته بحثی داشتیم با عنوان رفرم پولی که حذف سه صفر یا چهار صفر در آن زمان مورد نظر بود که این مطلب سر جای خودش است و به هیچ وجه نباید با این موضوع تداخل داشته باشد. او افزود: تبدیل واحد پول ایران به تومان، تنها تطبیق قانون، براساس عرف جامعه است و برای ایجاد سهولت و احترام قائل‌شدن به فرهنگ و در حقیقت ایجاد سهولت روانی برای مردم بود.رئیس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: به همین دلیل وقتی که لایحه قانونی بانک مرکزی در دولت بررسی ‌می‌شد در آن ماده‌ای بود که اشاره داشت واحد پول ریال و از ۱۰۰ دینار تشکیل می‌شود، این بحث مطرح شد که ریال برمی‌گردد به ۷۰ تا ۸۰ سال قبل و در آن زمان هم مردم هیچ‌گاه با آن کنار نیامدند و همیشه تومان واحدی است که مردم در محاوره‌ها و به‌صورت لفظی استفاده می‌کنند. سیف افزود: این موضوع جنبه احترام گذاشتن به ذهنیت در جامعه بود و براین اساس آن ماده به این نحو اصلاح شد که واحد پول در ایران تومان و مرکب از ۱۰ ریال باشد.رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: این اقدام در حال حاضر هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند و به‌نظر نمی‌آید که هزینه چندانی هم داشته باشد؛ در صورتی که این پیشنهاد و لایحه در مجلس تصویب شود از اسکناس‌های چاپ‌شده می‌توان تا آخرین لحظه استفاده کرد. به‌تدریج ‌اسکناس‌های جدید به‌جای ریال به تومان چاپ و تا زمانی که اسکناس‌های قدیمی وجود دارد، می‌تواند همزمان استفاده شود. بقیه آن موارد پیچیده‌ای نیست و با دستورالعمل‌هایی می‌تواند حل و فصل شود که جای نگرانی نیست.