بهبود توزیع درآمد در ۴ دهه اخیر
توزیع‌های زیر سه موضوع را روشن می‌کند:
۱- در سال ۱۸۰۰ تعداد کشورهای اندکی بودند که رشد اقتصادی را تجربه می‌کردند. ضمن اینکه نمودار به وضوح نشان می‌دهد اکثریت جهان در زیر خط فقر قرار داشتند و درآمد آنها به میزانی درحدود فقیرترین کشورهای امروز بوده است. بر اساس آمار به‌دست آمده، شرایط زندگی در آن مقطع برای بیش از ۸۰ درصد ساکنان کره زمین به نحوی بوده است که امروزه از آن به‌عنوان فقر مطلق نام برده می‌شود.
۲- در سال ۱۹۷۵، یعنی ۱۷۵ سال بعد، جهان به نحو شدیدی تغییر پیدا کرد و به سوی نابرابری شدید گام برمی‌داشت. توزیع جهانی ثروت به‌صورت دو کوهان در آمده بود که یکی از کوهان‌ها که بخش بزرگ‌تری از جمعیت را در خود جای می‌داد در زیر خط فقر و کوهان بزرگ‌تر در بالای آن قرار داشت. جهان به دو قسمت فقیر و غنی تقسیم شده بود؛ به نحوی که کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته مجموعا ۱۰ برابر اکثریت فقیر ثروت در اختیار داشتند.
۳- اما طی ۴ دهه بعدی، توزیع درآمد مجددا به طرز چشمگیری تغییر پیدا کرد. کشورهای فقیرتر علی‌الخصوص در جنوب شرق آسیا خود را بالا کشیدند. دیگر اثری از توزیعی شبیه به دو کوهان نبود و شکل آن به منحنی نرمال نزدیک‌تر شد. درآمد جهان افزایش پیدا کرده بود. در طول این سال‌ها فقر با سرعتی بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ بهبود یافته است و توزیع درآمدی افراد به‌صورت کلی به سمت راست جابه‌جا شده است. پس از پایان دو قرن رشد نابربری، در مسیر بهبود آن قرار داریم.
از نشانه‌های موجود در سال‌های اخیر می‌توان دریافت که سال‌های طولانی رشد نابرابری دیگر پایان یافته است. نابرابری‌ای که با آغاز انقلاب صنعتی در اروپای شمال غربی، درآمد این بخش از جهان شروع به افزایشی سرسام‌آور کرد؛ درحالی که هنوز امواج این انقلاب به دیگر نقاط جهان تسری نیافته بود و این نقاط صرفا نقش تامین مواد اولیه را برای این کشورها بر عهده داشتند. اما به مروز کشورهای دیگری در شمال آمریکا، اقیانوسیه، ژاپن و شرق آسیا و برخی کشورهای آمریکای جنوبی نیز به این جرگه پیوستند و فاصله خود را با سایر کشورها زیاد کردند. در نتیجه طی سال‌های بعد و در بازه‌ای نسبتا طولانی این شکاف مدام افزایش یافت. اما با آغاز رشد در دیگر کشورهای آسیایی، توزیع درآمد در مسیر کاهش نابرابری قرار گرفت و اکثریت نسبی فقیر جهان نیز در مسیر افزایش ثروت قرار گرفتند. افزایشی سریع‌تر از نیمه ثروتمند که منجر به نزدیک شدن این شکاف شد. اینکه در طول ۲۰۰ سال اخیر شاهد کاهش نابرابری در جهان بوده‌ایم، جای بسیار امیدواری دارد و این نوید را می‌دهد که این مسیر ادامه خواهد یافت؛ اما هیچ‌گاه رضایت از وضع کنونی سبب این اتفاق نخواهد شد. باید برای تحقق بیشتر برابری در سطح جهان همگرایی بیشتر در سطح مجامع بین‌المللی ایجاد کرد.
مکس روزر
سازمان «جهان ما به روایت آمار»
ارسال نظر