پایان تلخ «اوباما کر»

سوزان کورنول و کارولین هومر

رویترز

باراک اوباما ۸ سال وقت داشت تا ایده‌های خود را عملی کند. کارش را از شهر آسمانخراش‌ها، شیکاگو شروع کرده بود. ایده‌ها و برنامه‌های بسیاری در سر داشت. ایده‌هایی که حکایت از یک آمریکای نوین داشتند. بر آن بود که آمریکایی عادلانه‌تر و رنگین‌تر بسازد، اما بسیاری از این ایده‌ها در پایان دوران زمامداری‌اش روی کاغذ ماندند و عملی نشدند و او در واپسین هفته‌ها همه تلاش خود را به کار گرفت تا جلوی زیان بیشتر را بگیرد.درخصوص نگاه افکار عمومی آمریکا درباره سیاست‌های اقتصادی اوباما باید گفت که ما شاهد کاهش حمایت آمریکایی‌ها از سیاست‌های اقتصادی وی بودیم، به گونه‌ای که براساس نظرسنجی که شبکه آمریکایی CBS News در ماه جولای سال گذشته انجام داد میزان هواداران سیاست‌های اقتصادی اوباما از مرز ۴۸ درصد تجاوز نکرد. درمقابله با پیامدهای بحران مالی، رئیس‌جمهور اوباما به ابزارهای مداخله‌گرانه مستقیم مثل حمایت مالی از شرکت‌ها و بانک‌های زیان‌دیده پناه برد یا اقدام به خریداری شرکت‌ها و موسسات مالی ورشکسته کرد. امری که انتقادهای شدید جریان محافظه‌کار آمریکا را در پی داشت. جریانی که همواره مخالف افزایش نقش دولت در تنظیم و مدیریت بود.

اتخاذ سیاست‌های مالی و تزریق اعتبارات گسترده و تنظیم قواعد نوین پولی و بانکی از اقدامات دوره او بود. محور اصلی برنامه‌های اقتصادی «باراک اوباما»، شامل افزایش مالیات ثروتمندان، کاهش مالیات طبقه متوسط به وسیله افزایش مالیات شرکت‌های نفتی، وضع مقررات بیشتر برای بازارهای مالی، ارائه یارانه به کالاهای کشاورزی، بازنگری موافقت‌نامه «نفتا»، محکوم کردن سرمایه‌داران وال استریت و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های دولتی بود.

یکی از مواردی که طرفداران اوباما به آن می‌بالند، برنامه بیمه خدمات درمانی است که بسیاری از کارشناسان آن را امضای دوران هشت ساله اوباما در نظر می‌گیرند. باراک اوباما نیز این طرح بیمه سراسری را بزرگ‌ترین دستاورد دولت خود نامیده بود. از هری ترومن و ریچارد نیکسون تا بیل کلینتون و بوش، بسیاری از روسای جمهوری آمریکا تلاش کردند برنامه‌ای ملی را در زمینه بهداشت عمومی اجرا کنند که تقریبا در این مسیر ناموفق بودند؛ اما اوباما در دور نخست ریاست جمهوری خود موفق به تحقق این موضوع شد. البته نباید این واقعیت را نادیده گرفت که یکی از دلایل اصلی موفقیت اوباما این بود که در دوره نخست ریاست جمهوری اکثریت کنگره در اختیار دموکرات‌ها بود و او با رایزنی توانست نظر حدود ۶۰ نفر از سناتورها را با خود همراه کند. نگاهی به آمار و ارقام این طرح نشان می‌دهد او تا حدود زیادی موفق بوده است؛ براساس این طرح حدود ۲۰ میلیون شهروند آمریکایی که پیش‌تر بیمه نبودند، زیر پوشش بیمه خدمات درمانی قرار گرفتند که بنا به اعلام کاخ سفید، این بالاترین میزان در تاریخ ایالات متحده به حساب می‌آید. اعضای مجلس سنای آمریکا، هفته گذشته طرح لغو برنامه ملی خدمات درمانی باراک اوباما موسوم به اوباماکر را تصویب کردند، اما ترامپ از آغاز رقابت‌های انتخاباتی همواره منتقد این طرح بود و اظهار کرد به محض روی کار آمدن، قانون «اوباماکر» را لغو و آن را با طرح جدیدی جایگزین خواهد کرد، اما درخصوص طرح پیشنهادی‌اش برای جایگزین کردن با برنامه اوباما حرفی نزد. دموکرات‌ها نسبت به لغو فوری این قانون هشدار دادند و اظهار کردند چنین امری موجب ایجاد هرج و مرج خواهد شد. با این حال، مجلس سنای آمریکا هفته گذشته با ۵۱ رای موافق در برابر ۴۸ رای مخالف، اولین گام محکم خود را برای ابطال اوباماکر برداشت. لغو قانون بیمه درمانی اوباما باید در مجلس نمایندگان نیز به تصویب برسد. اعضای جمهوری‌خواه کنگره اظهار کرده‌اند که لغو برنامه اوباماکر و تعیین یک جایگزین برای آن به ماه‌ها زمان نیاز دارد، اما آنها از سوی ترامپ تحت فشار قرار دارند تا هرچه سریع‌تر این کار را انجام دهند. در حال حاضر، لغو اوباماکر اولویت اصلی دولت و کنگره جدید آمریکا به شمار می‌رود.

بر اساس نظرسنجی‌ای که موسسه گالوپ منتشر کرد، ترامپ در حالی وارد کاخ سفید می‌شود که کمتر از نیمی از مردم آمریکا به توانایی وی برای مدیریت یک بحران بین‌المللی، استفاده هوشمندانه از قدرت نظامی یا جلوگیری از انحراف از اصول اخلاقی در دولتش اعتماد دارند. چهره‌های برجسته دموکرات در مورد در گرفتن بحث‌ها و مشاجرات شدید بر سر طرح بیمه درمانی اوباما (اوباماکر) هشدار دادند. یکی از جنبه‌های مثبت این طرح، هدف قرار دادن جوامع مختلف آمریکا بود، به‌طوری که در حال حاضر بیش از چهار میلیون سیاه‌پوست و حدود سه میلیون نفر از کشورهای لاتین از این طرح استفاده می‌کنند. همچنین پیش از تصویب این طرح، شرکت‌های بیمه افرادی را که سابقه بیماری داشتند، حمایت نمی‌کردند یا خدمات محدودی در اختیارشان قرار می‌دادند؛ اوباماکر این رویه را در شرکت‌های بیمه تا حدود زیادی تغییر داد. در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ نیز تعداد افراد ثبت نامی برای این طرح بسیار فراتر از پیش‌بینی‌های اولیه بود. میاکل گاسمانو، استاد دانشگاه در مرکز سیاست‌گذاری درمانی دانشگاه ورترج، در این زمینه می‌گوید: «این طرح با وجود کاستی‌های خود، یکی از موفقیت‌های دوران اوباما به حساب می‌آید.»

مایک پنس، معاون اول دونالد ترامپ، اخیرا در جلسه‌ای با همکاران جمهوری‌خواه خود در مجلس نمایندگان آمریکا در مورد چگونگی لغو طرح اوباماکر گفت‌وگو کرده است. جمهوری‌خواهان طی هفته‌های آینده تلاش خواهند کرد با استفاده از فرآیندهایی که نیازمند مشارکت دموکرات‌ها نخواهد بود، مصوبه‌ای را از طریق کنگره در این زمینه به تصویب برسانند. طرح آنها که هنوز جزئیات آن مشخص نشده، احتمالا طرح اوباماکر را لغو خواهد کرد، اما اقدامات مربوط به آن برای مدت ۲ تا ۳ سال به تعویق خواهد افتاد و برخی از مقررات مربوط به طرح اوباماکر نیز حفظ خواهد شد. استنی هویر، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در این‌باره گفت: «ما قرار است بر سر قانون بیمه درمانی اوباما وارد یک درگیری سخت شویم.» هویر و نانسی پلوسی، رهبر دموکرات‌های مجلس نمایندگان به خبرنگاران گفته‌اند، آنها تلاش خواهند کرد با توضیح اینکه لغو این طرح می‌تواند چه تاثیر مخربی بر اکثریت شهروندان آمریکایی داشته باشد، حمایت مردمی از طرح اوباماکر را بسیج کنند. جمهوری‌خواهان طی سال‌های گذشته همواره مخالف طرح اوباماکر بوده‌اند و اصرار داشته‌اند که این طرح غیرقابل اجرا است و به رشد فرصت‌های شغلی آسیب می‌زند. اکنون که کنترل کنگره و کاخ سفید در اختیار جمهوری‌خواهان است، آنها قادر خواهند بود طرحی را برای لغو این قانون به تصویب برسانند.