ابهامات دنباله‌دار سبد کالای دوم

هما کبیری: در حالی که پیش از این از توزیع دومین سبد کالایی دولت از بیستم اردیبهشت ماه خبر داده شده بود، اما هنوز با وجود نزدیک شدن به روزهای پایانی اردیبهشت‌ماه، نه تنها این موضوع تایید نشده، بلکه توزیع سبد کالا با کارت اعتباری هم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به نظر می‌رسد اقدام دولت برای توزیع سبد کالا پس از یک تجربه پرهزینه، هنوز مورد توافق مسوولان ذی‌ربط آن قرار نگرفته و پیشنهادهای اجرایی آن همچنان ادامه دارد تا نحوه توزیع، زمان و جامعه هدف آن به طور دقیق مشخص شود. در این رابطه یک مقام مسوول در وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «ایسنا» اعلام کرد که هنوز راهکار اجرایی مشخصی برای دومین سبد کالایی تعریف نشده و پیشنهاد کارت اعتباری نیز هنوز به تایید رسمی نرسیده است. این مقام مسوول معتقد است این پیشنهاد صرفا از سوی وزارت تعاون مطرح شده و هنوز هیچ‌گونه تصمیم قطعی در این باره گرفته نشده است. وی در این باره اعلام کرد: اگر قرار باشد کارت اعتباری ارائه شود، کالاهایی که قرار است در مرحله دوم به مشمولان داده شود در آن تعریف شده و مشمولان می‌توانند با ارائه کارت به مراکز توزیع، کالاهای خود را دریافت کنند.

این مقام مسوول با اشاره به محدود شدن جامعه هدف و بررسی نقاط قوت و ضعف توزیع سبد کالا در مرحله اول اظهار کرد: براساس برآوردها تنها پنج تا ۶ میلیون سرپرست خانوار مشمول دریافت سبد کالا می‌شوند که این افراد اعضای دائمی کمیته امداد و اعضای اصلی بهزیستی هستند.

وی با اشاره به اینکه هنوز دولت مشخص نکرده که می‌خواهد چه میزان اعتبار برای سبد کالا در مرحله دوم اختصاص دهد، بیان کرد:‌ روش دیگری نیز مطرح شده که براساس آن افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد کارت‌های معرفی خود را باید به مراکز توزیع ارائه دهند. به طور مثال افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی کارت‌های رفاه دارند که با آن کارت‌ها می‌توانند به فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه مراجعه کرده و کالاهای خود را دریافت کنند.

توزیع چند سبد به چند نفر؟

به‌رغم اینکه سال گذشته اعلام شده بود ۲ سبد کالا در بهمن و اسفندماه میان جامعه هدف مشخصی توزیع می‌شود، اما تنها یک سبد کالا توزیع شد که تا پایان فروردین‌ماه هم زمان آن تمدید شده بود. همان زمان از سوی رئیس‌جمهور و سخنگوی دولت اعلام شده بود که ۴سبد کالا نیز در سال ۹۳ قرار است توزیع شود؛ به طوری که مردم هر فصل یک سبد کالا دریافت کنند، اما خیلی از این خبر نگذشته بود که خبر توزیع ۶ سبد کالا در سال ۹۳ منتشر شد. آن زمان اعلام شد که مردم هر ۲ ماه یک‌بار سبد کالا دریافت خواهند کرد تا پروتئین و سایر مواد غذایی مورد نیاز آنها تامین شود، اما این خبر هم خیلی زود به ۵ سبد کالا در سال ۹۳ تغییر پیدا کرد. رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم در نهم اردیبهشت‌ماه اعلام کرد سبد کالا به افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد اعطا می‌شود. این افراد ۱۱میلیون نفر برآورد شده‌اند و اگر افراد دیگری هم بعد از این عضو این ۲ سازمان شوند، سبد کالا به آنها هم تعلق خواهد گرفت. در آن گفت‌وگوی تلویزیونی، حسن روحانی گفت که تا پایان سال ۵ سبد کالا به افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد اعطا می‌شود.

این در حالی است که یک مقام مسوول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: هدف دولت این است که امنیت غذایی کسانی که در جامعه با فقر غذا و سوءتغذیه مواجه هستند کمتر شود و به همین دلیل «سبد کالا» به «بسته امنیت غذایی» تغییر نام پیدا کرد. شعار دولت این است که به سمت امنیت غذا پیش برود و به همین دلیل هم جلسات متعددی در همین رابطه با وزارت بهداشت برگزار شده است. این مقام مسوول درباره جامعه هدف سبد کالا در سال ۹۳ توضیح داد: سه درصد از افراد جامعه دچار فقر مواد غذایی هستند و هر بار سبد کالا باید به سمت این گروه‌ها هدایت شود. وی درباره توزیع سبد کالا با کارت اعتباری نیز گفت: افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی کارت‌های مخصوصی دارند که ما در تلاش هستیم تا آنها با همان کارت اقدام به دریافت سبد کالا کنند. ضمن اینکه درباره کالاهای این سبد هم در برنامه است ۲۰۰۰ کالری مورد نیاز این افراد را با کالاهای مختلف تامین کنیم.

این مقام مسوول درباره توزیع سبد کالا همانند نخستین تجربه دولت در این زمینه توضیح داد: تلاش ما این است سبد کالا به آن شکل نداشته باشیم و به همین دلیل هم جامعه هدف را تغییر دادیم. اما برای سبد کالا برای ماه رمضان باید بگویم که دولت هر وقت بودجه‌ای در دست داشت، شاید اعتباری را برای این منظور پیش‌بینی کند.

برنج ایرانی هم نمی‌رسد

با وجود آنکه گفته شده بود دومین سبد کالا از بیستم اردیبهشت ماه توزیع خواهد شد، اما هنوز مسوولان دولتی در مورد چگونگی توزیع سبد کالا در مرحله دوم، زمان توزیع و اینکه چه کالاهایی را در این سبد قرار دهند تصمیم قطعی نگرفته‌اند.

این درحالی است که پیش از این کمیته‌ای برای تخصیص برنج ایرانی در این سبد کالا شکل گرفته بود و قرار بود برنج کشاورزان مازندران به شکل بسته‌های ۱۰کیلوگرمی آماده شود، اما عباس قبادی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از عدم آمادگی کشاورزان برای تحویل برنج تولیدی‌شان خبر داد. وی در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: متاسفانه چون قیمت برنج داخلی افزایش پیدا کرد، کشاورزان رغبت نداشتند که محصولشان را به ما تحویل دهند.

خرید از بازرگانی دولتی ایران با هماهنگی دستگاه‌های اجرایی استان مازندران و نمایندگان مجلس و همچنین تشکل‌های صنفی شالیکوبان انجام شده است و شرکت خدمات غله منطقه ۲ پیگیر موضوع است. به گفته وی، تاکنون به لحاظ افزایش قیمتی که هست، موفق به تحویل برنج ایرانی نشدند؛ اما عملیات همچنان ادامه دارد. همچنین در حالی که تاکنون هیچ گونه تصمیم قطعی درباره اینکه این سبد به چه نحو و با چه جزئیاتی توزیع شود گرفته نشده، اما گفته می‌شود اختصاص آن به ماه رمضان موکول شده است.

از سوی دیگر به گفته برخی از مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت بخش عمده‌ای از اعتبارات سبد کالا در مرحله دوم صرفا در مرحله اول استفاده شده و اکنون میزان اعتباری که قرار است دولت به مرحله دوم اختصاص دهد نیز مشخص نیست. این در حالی است که چندی پیش تامین سبد کالا در مرحله دوم به وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شد، اما مسوولان این وزارتخانه هنوز هم در این باره ابراز بی‌اطلاعی می‌کنند.