بررسی عوامل کندی توسعه ICT ایران

چندی پیش اتاق بازرگانی ایران پس از انتشار گزارشی پژوهشی در زمینه «نقش فناوری اطلاعات در توسعه اقتصاد» نشستی با اعضای کمیسیون و نمایندگانی از مرکز ملی فضای مجازی، سازمان توسعه تجارت وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت ارتباطات و فعالان حوزه فناوری اطلاعات برگزار کرد. این نشست با هدف بررسی کندی پیشرفت ایران در بازارهای حوزه فاوا انجام شد. در این نشست محمدرضا طلایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات و اقتصاد رسانه با بیان اینکه هدف ما تغییر نگاه به حوزه ICT کشور است، گفت جایگاه ایران در حوزه فناوری اطلاعات در داخل کشور قابل قبول نیست و در خارج کشور هم در این زمینه صاحب نام و برند نیستیم. این درحالی است که در شرایط کنونی اقتصادی کشور، حوزه فناوری اطلاعات می‌تواند راهگشا باشد. بر این اساس در کمیسیون طرحی داریم تا نشان دهیم که فناوری اطلاعات در زمینه توسعه اقتصاد، افزایش بهره‌وری و حتی در زمینه استفاده بهینه در مصرف آب و حل مشکل خشکسالی نیز می‌تواند راهگشا باشد. سعی ما این است که با کمک پژوهشی که ارائه می‌دهیم طرح بهتری را برای توسعه ICT کشور از طریق اتاق ایران ارائه دهیم.»

در ادامه امیرحسین خالقی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه تهران تاکید کرد که در یک اکوسیستم مطلوب نقش دولت باید حداقلی بوده و دولت از دخالت در بازار دور شود و حداقل در زمینه فناوری مسوولیت‌ها را به بازار بسپارد و خود نقش حاشیه‌ای داشته باشد. به گفته این پژوهشگر تحقیقات نشان می‌دهد که در زمینه ICT تمام فعالان و اجزای فعال همچون اپراتورهای شبکه تولیدکنندگان تجهیزات و تولیدکنندگان محتوا باید گرد هم بیایند و به یک تصمیم نهایی و جمع‌بندی برسند. چراکه قوانین زیاد و دولت مداخله‌گر در حوزه فاوا باعث می‌شود ایده‌های نوآورانه در نطفه خفه شوند پس لازم است که در این حوزه دخالت دولتی در حداقل باقی بماند.

او ادامه می‌دهد: «افق فناوری اطلاعات جهانی است و در چنین عرصه‌ای محلی و ملی فکر کردن آفت محسوب می‌شود پس باید با یک نگرش جهانی حوزه‌های موفق را شناخته، تثبیت کرده و جهانی کنیم. در زمینه تخصیص منابع از دولت نیز اگرچه اغلب در کشور ما می‌گویند که منابع مالی باید از طریق دولت تامین شود اما نتیجه پژوهشی که در آمریکا انجام شده نشان می‌دهد اتفاقا افراد از منابع شخصی مالی برای انجام پروژه‌های فاوا استفاده کرده‌اند و منابع مالی دولتی و بانکی نقش مهم و غالبی که مطرح می‌شود را ندارند. بر اساس پژوهش انجام شده، وجود کارآفرینان موفق (منتورها)، پژوهش‌های دولتی و دانشگاهی و جذابیت محل برای ایجاد و توسعه پروژه‌های فاوا از جمله موارد با اهمیت شمرده می‌شوند و لازم است که مورد توجه قرار گیرند. همچنین ارائه معافیت‌های مالیاتی برای استارت آپ‌ها راه حلی بهتر نسبت به ارائه وام است.»

خسرو سلجوقی، عضو هیات عامل وزارت ارتباطات و عضو کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران نیز در این جلسه گفت: «یکی از خلأهای ما در کشور نبود تسهیلگران (منتورها) در مراکز رشد و در کل حوزه فاوا است. همچنین موضوع کارآفرینی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد و قانون حمایت از کارآفرینی باید زنده شود؛ مشارکت‌های دولتی و خصوصی‌ها نیز باید بیشتر مورد توجه قرار گرفته و اتاق بازرگانی می‌تواند جلساتی را برگزار کرده و دوره‌های آموزشی را با حضور بخش دولتی و خصوصی بگذارد تا این دو با هم همراه شوند.»