آناتومی موبایل‌های امروزی

عاقله ترابی: ما همیشه درباره انواع موبایل‌‌ها و ویژگی‌های متفاوتشان صحبت کرده‌ایم؛ زوایای مختلف مانند طراحی، زیبایی، خوش‌دستی و اندازه همواره موضوع‌هایی بوده است که درباره تلفن‌های هوشند محل توجه کارشناسان و علاقه‌مندان بوده است. همچنین گاهی به کیفیت ساخت و مواد استفاده‌شده از سوی کمپانی سازنده پرداخته‌ایم، اما کمتر پیش آمده است که موبایل‌ها را از نظر قطعات داخلی بررسی کنیم و ببینیم گوشی‌های ما از چه اجزایی تشکیل شده‌اند. بسیاری از گوشی‌های هوشمند قطعات مشترکی با یکدیگر دارند و برخی تولید‌کنندگان و طراحان هم تلاش می‌کنند تا از دیگران متفاوت باشند. اغلب سعی می‌کنند این تفاوت را به ظاهر موبایل ختم نکنند و تلفنی که تولید و عرضه می‌کنند از داخل هم با تلفن‌های هوشمند رقبا تفاوت داشته باشد. در این مطلب هدف ما این است که مهم‌ترین قطعات موبایل را بررسی کنیم و ببینیم چه کمپانی‌هایی آنها را می‌سازند و چه مشتریانی دارند و از همه مهم‌تر اینکه داخل گوشی هوشمند شما چه می‌گذرد؟

صفحه‌نمایش

صفحه‌نمایش قطعه جالبی است که هم در دسته‌بندی اجزای داخلی قرار می‌گیرد و هم در دسته‌بندی اجزای خارجی. در این مطلب همان‌گونه که در ابتدا گفتیم به قسمت داخلی آن توجه خواهیم کرد. صفحه‌نمایش‌ها اندازه‌های متفاوتی دارند اما معمولا بین ۵/ ۴ تا ۷/ ۵ اینچ هستند و کیفیت آنها عموما اچ‌دی یا فول اچ‌دی است. اما از نظر ساختار به دو دسته اصلی ال‌سی‌دی و ال‌ای‌دی تقسیم می‌شوند. در صفحه‌نمایش‌های ال‌سی‌دی یا آی‌پی‌اس یک نور پس‌زمینه یا BackLight از زیر به ال‌سی‌دی تابیده می‌شود و این نور از فیلترهای مختلفی عبور می‌کند تا در نهایت شما تصویر دلخواه خود را می‌بینید. در حال حاضر بزرگ‌ترین شرکتی که از این تکنولوژی استفاده می‌کند اپل است.

این تکنولوژی دو اشکال بزرگ دارد که البته اپل در آی‌فون جدیدش که هفته پیش معرفی کرد استفاده از این صفحه نمایش‌ها را کنار گذاشت. مشکل اول همان نور پس‌زمینه است که در هر صورت تابیده می‌شود حتی اگر نیاز به تصویر مشکی باشد. این موضوع باعث می‌شود تا نور مشکی کیفیت دلخواهی نداشته باشد، زیرا رنگ مشکی با فیلترکردن نور پس‌زمینه تولید می‌شود و از طرف دیگر باتری همیشه در حال مصرف‌شدن است. در صفحه نمایش‌های ال‌ای‌دی یا آمولد تصویر از طریق خود صفحه‌نمایش ساخته می‌شود. این صفحه نمایش‌ها از چندین دیود تشکیل شده‌اند که هر نقطه بر اساس نیاز به رنگ دلخواه در‌می‌آید. این قابلیت باعث می‌شود زمانی که شما به رنگ مشکی در تصاویر نیاز داشته‌ باشید، دیودهای آن نقطه خاموش می‌شوند و به این ترتیب هم مشکی بهتری دارید و هم باتری کمتری مصرف می‌شود. تقریبا همه پرچمداران موبایل‌های اندرویدی از این صفحه‌نمایش‌ها استفاده می‌کنند.

باتری

هما‌ن‌طور که می‌دانید همه برق مورد نیاز موبایل را باتری تامین می‌کند. باتری‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند؛ آنهایی که کاربر می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد و آنهایی که داخل موبایل پک شده‌اند. اگر در پشتی موبایل شما به‌سادگی باز می‌شود، دسترسی‌تان به باتری هم ساده خواهد بود و حتی می‌توانید باتری اضافه همراه داشته باشید تا در زمان نیاز باتری آن را تعویض کنید. معمولا موبایل‌های با صفحه‌نمایش ۵/ ۵اینچی باتری ۳ هزار میلی‌آمپری دارند. برای شارژکردن این باتری‌ها هم معمولا از تکنولوژی Quick Charge کوآلکام استفاده می‌شود. جالب است بدانید بیشتر باتری‌های موبایل‌ها امروزه لیتیوم یونی است و این یعنی دیگر نیاز نیست نگران زمان شارژ کردن موبایل یا شب تا صبح زیر شارژ گذاشتن آن باشید.

System on a Chip

همه قطعات اصلی موبایل شما مانند بخش پردازش، گرافیک و ارتباطات نیاز دارند در یک مجموعه جمع شوند که به آن SoC می‌گویند. شرکت‌های مختلفی مانند کوآلکام، سامسونگ، مدیاتک و هوآوی این قطعه را تولید می‌کنند. مشهورترین سازنده SoC دنیا کوآلکام است که این قطعه را با پردازنده ویژه خود تولید می‌کند.

واحد پردازش مرکزی

معماری بیشتر موبایل‌های آی‌اواس، اندروید و ویندوزفون آرم (Arm) است. معماری آرم با معماری اینتل که در کامپیوترهای خانگی می‌بینیم بسیار متفاوت است و به‌‌گونه‌ای طراحی شده که مصرف بسیار پایین‌تری داشته باشد. پردازنده‌های آرم به دو صورت است: یا خود آرم آنها را تولید می‌کند یا شرکت‌های بزرگ دیگر مانند کوآلکام آنها را با معماری آرم می‌سازند. سامسونگ و اپل از کمپانی‌هایی هستند که با این معماری پردازنده می‌سازند. اپل همه پردازنده‌های خود را با سری A معرفی می‌کند مانند آی‌فون ۱۰ که پردازنده آن با نام A۱۱ معرفی شد و همه آنها را با معماری آرم طراحی کرده است. یکی دیگر از بخش‌های مهم که زیرمجموعه CPU است MMU نام دارد. MMU واحد مدیریت حافظه است و پردازنده این کار را انجام می‌دهد. از کارهایی که این واحد انجام می‌دهد آدرس‌دهی درست به اپلیکیشن‌ها در حافظه است، زیرا اپلیکیشن اهمیت نمی‌دهد کجای حافظه ذخیره شود. همچنین این واحد به اپلیکیشن‌ها اجازه نمی‌دهد به فضای سایر اپلیکیشن‌ها دسترسی داشته باشند.

واحد پردازش گرافیک

پردازش گرافیک هم به‌ همان اندازه پردازنده مرکزی کار مهمی را انجام می‌دهد؛ به‌ویژه زمانی که وارد مباحث سه‌بعدی یا واقعیت مجازی می‌شویم. در این حوزه هم آرم با سری Mali، کوآلکام با سری Adreno و ایمجینیشن با سری PowerVR فعال هستند. شاید نام Imagination برای شما غریبه باشد اما این شرکت همکاری طولانی با اپل دارد.

حافظه‌های کش

حافظه کش حافظه‌ای با سرعت بسیار بالاست و به‌ نوعی واسط پردازنده و رم است. معمولا دو نوع حافظه کش وجود دارد؛ نوع اول L۱ است که سرعت آن شباهت بسیار زیادی به CPU دارد و مقدار آن بسیار کم است. نوع دوم هم L۲ نام دارد که حجم آن بیشتر است (حدود ۴مگابایت) اما سرعت کمتری از L۱ دارد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای Level ۲ این است که اگر پردازشی که CPU نیاز داشت در دسترس نبود ابتدا سراغ L۱ و سپس به سراغ L۲ می‌رود و بعد در نهایت حافظه رم را جست‌وجو می‌کند که کمترین سرعت را دارد.

رم و حافظه ذخیره‌سازی

پیش‌تر درباره SoC صحبت کردیم. باید بدانید SoC بدون حافظه رم هیچ کاربردی ندارد. حافظه موقت رم معمولا در موبایل‌های امروزی که به اندروید نوگت مجهز هستند حداقل ۲ گیگابایت است. همه اپلیکیشن‌ها حتی خود سیستم‌عامل اندروید با این حافظه اجرا می‌شوند. حافظه ذخیره‌سازی یکی از بخش‌های موبایل است که همه اطلاعات، اپلیکیشن‌ها و حتی سیستم‌عامل موبایل در آن جای می‌گیرد. امروزه این حافظه معمولا بین ۳۲ گیگابایت تا ۲۵۶ گیگابایت است، البته میزان حافظه‌ بسیاری از گوشی‌های هوشمند را می‌توان با کارت‌های حافظه جانبی تا ۲ترابایت افزایش داد که مقدار دقیق آن بستگی به پشتیبانی کمپانی سازنده موبایل دارد.

مودم

مهم‌ترین‌ وظیفه تلفن همراه برقراری تماس است که این موضوع با استفاده از مودم ممکن می‌شود. مودم‌ها برای تماس‌گرفتن، ارسال و دریافت پیامک و همچنین اتصال به اینترنت استفاده می‌شوند. موبایل‌های امروزی بیشتر از ۴G یا نسل چهارم اینترنت مخابراتی پشتیبانی می‌کنند.

دوربین

تقریبا همه گوشی‌های هوشمند یک دوربین اصلی در پشت و یک دوربین ضعیف‌تر در جلوی موبایل دارند. دوربین گوشی‌های هوشمند از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند؛ سنسور (نور محیط را اندازه‌گیری می‌کند)، لنز و پردازنده تصویر. از نظر سخت‌افزار، هر عکسی که شما با دوربین موبایل می‌گیرید با این سه بخش مدیریت می‌شود. از نظر نرم‌افزار هم بستگی به کمپانی سازنده موبایل شما دارد که چه امکاناتی را در اختیار‌تان قرار می‌دهد. بسیاری از کمپانی‌ها امکانات فراوانی را برای تنظیمات دستی فراهم می‌کنند تا کاربر آزادی بیشتری در عکاسی داشته باشد.

سنسورها

گوشی‌های هوشمند عموما از پنج سنسور اصلی استفاده می‌کنند که به شرح زیر است:

۱. شتاب سنج: این سنسور میزان جابه‌جایی و حرکت موبایل را اندازه می‌گیرد تا در اپلیکیشن‌ها استفاده شود. مانند برخی اپلیکیشن‌ها که با تکان دادن موبایل کاری را انجام می‌دهند.

۲. ژیروسکوپ: این سنسور با کمک سنسور شتاب‌سنج زاویه موبایل و چرخش‌ آن را تعیین می‌کند تا زمان چرخاندن موبایل، صفحه آن هم بچرخد.

۳. قطب‌نمای دیجیتالی: این سنسور به موبایل شما امکان می‌دهد تا جهت شمال را پیدا و از آن در نقشه استفاده کند.

۴. سنسور نور: این سنسور نور محیط اطراف را اندازه می‌گیرد و با توجه به آن نور صفحه نمایش را کم یا زیاد می‌کند تا هم صفحه موبایل بهتر دیده شود و هم در تاریکی نور آن چشم را اذیت نکند.

۵. سنسور فاصله: این سنسور زمان مکالمه تشخیص می‌دهد که گوشی را نزدیک گوش خود گرفته‌اید یا خیر که در صورت نزدیک بودن موبایل به گوش شما، صفحه نمایش را خاموش کند تا اتفاقی گزینه‌ای را لمس نکنید و مصرف باتری هم کاهش پیدا کند.