آی‌فون؛ از آغاز تا امروز

عاقله ترابی: اگر به دنیای تلفن‌های هوشمند به‌ویژه یکی از سرآمدهای این حوزه یعنی اپل علاقه‌مند باشید، بی‌شک روزی را به خاطر دارید که استیو جابز، مدیر هوشمند کمپانی اپل نخستین تلفن همراه این شرکت را معرفی کرد. اگر هم آن روز به هر علتی پای ویدئوی مراسم این رونمایی نبودید حتما بارها آن را در طول این سال‌ها دیده و شنیده‌اید. استیو جابز در ژانویه ۲۰۰۷ این دستگاه جنجالی را معرفی کرد و چند ماه بعد یعنی در ماه ژوئن که مصادف با این روزها می‌شود، این تلفن پس از مدت‌ها انتظار وارد بازارهای جهانی شد و دنیای موبایل را زیر و رو کرد. اپل جشن رونمایی آی‌فون را همان ژانویه ۲۰۰۷ برگزار کرد؛ ولی این تلفن انقلابی تا زمان عرضه، افراد بسیاری را در انتظار طولانی گذاشت و حدود ۶ ماه گذشت تا وارد بازارهای جهانی شد و به دست مشتریان رسید.

به این بهانه مروری داریم بر سرنوشت آی‌فون از تولد نخستین نسخه تا آخرین مدل آن که قرار است چند ماه دیگر معرفی شود و تاکنون نامی که بر آن نهاده شده آی‌فون ۸ است. نخستین آی‌فون چنان قوی معرفی شد که پس از گذشت ۶ ماه همه همچنان اشتیاق دیدن و خریدن آن را داشتند. مهم‌ترین مرحله در معرفی یک محصول تازه، روز ارائه آن است. تقریبا همه ارائه‌هایی که امروزه ترند هستند ۱۰ سال پیش با ارائه جذاب استیو جابز کلید خوردند. تا سال ۲۰۰۷ شیوه ارائه‌ محصولات جدید در حد یک نشست‌خبری ساده بوده، حتی برای محصولات انقلابی مهم هم مراسم کوچکی گرفته می‌شد اما اپل این شیوه را متحول کرد. اپل ۱۰ سال پیش برای اولین موبایل خود مراسمی گرفت که تماشای آن امروز هم خالی از لطف نیست.

استیو جابز که شاید بتوان او را استاد ارائه نامید در ابتدای این مراسم پرچمداران آن زمان را در گزارش خود نشان داد و از همه آنها یک ایراد مشترک گرفت و گفت که همه آنها یک قسمت صفحه کلید ثابت دارند که کاملا اضافی است و باعث شده تا اندازه صفحه نمایش کوچک باشد و حتی زمانی که به صفحه کلید نیاز ندارید بخشی از صفحه موبایل شما را به خودش اختصاص داده است. همچنین درباره رابط کاربری آنها گفت که چقدر کار ‌کردن با آن مشکل است. استیو جابز در ادامه مراسم گفت قصد دارد از سه دستگاه رونمایی کند. ابتدا یک آی‌پاد (دستگاه پخش موسیقی)، یک دستگاه گشت‌وگذار در اینترنت و یک تلفن همراه که این صحبت‌ها همه حضار را به وجد آورد. استیو جابز سپس ارائه‌اش را به اوج خود رساند و گفت هر سه دستگاه‌، یک دستگاه هستند و این دستگاه جدید آی‌فون نام دارد.

آی‌فون بی‌شک یکی از محصولات انقلابی ۱۰ سال اخیر است. این موبایل به قدری از زمان خود جلوتر بود که معرفی آن به تنهایی کافی نبود و استیو جابز مراسم معرفی آن را به مراسم آموزش تغییر داد و به حضار توضیح داد که چگونه باید قفل صفحه آن را باز کنند یا چگونه با آن تماس بگیرند. برای مثال هم خودش با تیم‌کوک و جانی آیو در سالن تماس گرفت تا به این ترتیب نخستین تماس رسمی آی‌فون ثبت شود. اولین آی‌فون اپل که آی‌فون ۲G نام گرفت در زمان خود با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد به‌طوری که در مجله تایم این دستگاه بهترین نوآوری سال شناخته شد. آی‌فون ۲G مجهز به صفحه‌نمایشی ۵/ ۳اینچی با کیفیت وضوح ۴۸۰ در ۳۲۰ پیکسل و نمایش ۱۶ میلیون رنگ بود. دوربین این تلفن همراه ۲مگاپیکسل بود که در زمان خود و در مقایسه با دیگر برندها عکس‌های درخور توجهی ثبت می‌کرد. ظاهر این تلفن نیز با آرم براق اپل که در پشت آن به چشم می‌خورد، جذابیت ویژه‌ای داشت. این تلفن فقط در رنگ نقره‌ای عرضه شده بود، رنگی که استیو جابز در تولید و طراحی محصولاتش به آن توجه ویژه‌ای داشت.

پس از آن نوبت به آی‌فون‌های ۳G و ۳GS رسید که به مرور مخاطبان بیشتری یافتند و زمانی بود که صاحب آی‌فون بودن برای اغلب دوستداران تکنولوژی به‌نوعی تبدیل به یک آرزو شده بود. استیو جابز همچنان تاخت و همه رقبای خود را که به‌سختی می‌توان نام رقیب را بر آنها گذاشت، جا گذاشت. آی‌فون‌های ۴ و پس از آن ۴G هم در سال‌های بعد ظهور کردند و همچنان بر محبوبیت اپل افزودند. هریک به‌نوعی با نوآوری‌های ویژه و با قابلیت‌های فنی و حتی ظاهری چشمگیر به سیل مخاطبان افزودند. آی‌فون ۵ آخرین آی‌فونی بود که استیو جابز طراحی کرده است. این آی‌فون که با نسخه پیش از خود چه از لحاظ مشخصات فنی و چه ظاهر قابل مقایسه نبود بسیاری از افراد را از دیگر برندها و به‌طور کلی از سیستم‌عامل اندروید به سمت خود کشاند. تا پیش از این برخی افراد، جدا از قیمت بالای این دستگاه‌ها، به دلیل ناشناخته ‌بودن سیستم‌عامل آی‌او‌اس ترجیح می‌دادند آی‌فون را از دور تحسین کنند و به داشتن دستگاهی با سیستم‌عامل اندروید بسنده می‌کردند. ولی به‌مرور دیگر کمتر کسی دیده می‌شد که یا آی‌فون را نخریده باشد یا قصد خرید آن را نداشته باشد.

این اتفاق هنگام ظهور آی‌فون ۶ کاملا مشهود بود و محبوبیت این برند و تلفن‌های همراهش به حدی رسید که حتی کسانی که چندان در حوزه تکنولوژی‌های مربوط به تلفن‌ها سررشته نداشتند و درواقع تفاوت اندروید و آی‌او‌اس را به سختی می‌توانستند تشخیص بدهند رویای خریدن آی‌فون در سر داشتند و برای برخی هم کار به جایی رسیده بود که به محض خرید آی‌فون ۶ خود عکسی در شبکه‌های اجتماعی می‌گذاشتند تا هرچه زودتر به دوستانشان اعلام کنند که حالا دیگر صاحب یک آی‌فون شده‌اند. آی‌فون ۶ به همراه آی‌فون ۶ پلاس معرفی شد و در واقع از آن سال به بعد اپل آی‌فون‌های خود را در دو نسخه با دو سایز متفاوت عرضه می‌کرد. آی‌فون ۶ پلاس سروصدای بسیاری به راه انداخت و در کنار موافقان همیشگی، مخالفان بسیاری هم داشت. این عده بر آن بودند که مدیر جدید اپل یعنی تیم‌کوک به عقاید استیو جابز وفادار نمانده است. استیو جابز همیشه بر این عقیده بود که تلفن‌همراه باید به اندازه‌ای باشد که بتوان با یک دست با آن کار کرد. با این حال شرایط به گونه‌ای پیش رفت که همه تلفن‌های هوشمند به سمت بزرگ‌تر شدن رفتند و موضوع مهم اینجاست که مخاطبان هم به موبایل کوچک قانع نبودند.

با این حال در نهایت معلوم نیست که اگر استیو جابز زنده بود با آن روحیه‌ای که همیشه جلوتر از دیگر تولید‌کنندگان فکر می‌کرد و بر آن بود که نیاز مخاطب را تولیدکننده می‌تواند تشخیص بدهد، نه خود مخاطب، چه محصولی عرضه می‌کرد و حالا کار اپل به کجا رسیده بود. کمپانی اپل حالا دیگر آن جلال و شکوه گذشته را ندارد و هر سال محصولی عرضه می‌شود که چند ماه قبل همه تصاویر و ویژگی‌های آن درز کرده و خصوصیت چشمگیری در آن دیده نمی‌شود. مراسم معرفی آی‌فون نیز هیجان گذشته را ندارد. این موضوع را حتی از صدای بی‌رمق تشویق حاضران در برنامه نیز می‌توان فهمید. با همه اینها نه‌تنها طرفداران پروپاقرص اپل بلکه طرفداران قدیمی این کمپانی که حالا دیگر دلسرد شده‌اند، منتظر کورسوی امیدی هستند که ببینند شاید در مراسم ده‌سالگی آی‌فون، گوشی جدید بتواند یاد روزهای گذشته اپل را زنده کند و با خلاقیت و نوآوری ویژه خود همان اپلی بشود که مایه افتخار طرفدارانش است، نه مایه سرشکستگی‌اش.

در این مدت ۱۰ سال همواره چند ماه پیش از معرفی آی‌فون سیل حدس و گمان‌ها و شایعه‌ها به راه بود. در سال‌های نخست برخی حدس و گمان‌ها درست از آب درمی‌آمد و برخی هم اشتباه، ولی هرچه به سال‌های اخیر نزدیک‌تر شده‌ایم آمار حدس و گمان‌های اشتباه هم رو به افول رفت و می‌توان گفت در دو نسل اخیر آی‌فون‌های جدید، همه قبل از معرفی می‌دانستیم چه قرار است ببینیم و درواقع هنگام معرفی ویژگی یا مورد خاصی که مانند گذشته چشم‌ها را خیره و توجه مخاطبان را به خود جلب کند، دیده نشده است. این موضوع البته قرار است درباره آی‌فون ۸ تغییر کند. تاکنون حدس و گمان‌هایی درباره آخرین محصول این کمپانی از قبیل صفحه نمایش ۵/ ۸ اینچی OLED و رابط لایتنینگ مبتنی‌بر USB نوع C، باتری ۲۷۰۰ میلی‌آمپری درز کرده است. شایعاتی هم درباره پشتیبانی از شارژ بی‌سیم درباره این محصول درز کرده که معلوم نیست تا چه حد واقعیت داشته باشد. البته حتی اگر هم واقعیت داشته باشد، موضوع ویژه و درواقع خلاقیتی محسوب نمی‌شود و حالا اغلب کمپانی‌های تولید‌کننده تلفن همراه از این قابلیت در محصولات خود استفاده می‌کنند.

درباره سنسور اثر انگشت نیز اخبار دقیقی منتشر نشده و ظاهرا اپل هنوز تصمیم نگرفته در این‌باره چه کند. برخی شایعات بر آن هستند که سنسور اثرانگشت در پشت دستگاه نخواهد بود. در ماکتی که چند روز پیش منتشر شده در جلوی دستگاه خبری از دکمه فیزیکی هوم نیست تا حسگر اثر انگشت را در خود جای دهد. در پنل پشتی نیز هیچ اثری از آن دیده نمی‌شود و ظاهرا این ماکت بر اساس نظریه مجهز‌شدن آی‌فون ۸ به حسگر اثر انگشت نوری ایجاد شده است. به هر حال هرچه هست، هیچ‌یک از این اخبار و تصاویر منتشر‌شده موثق نیستند و باید تا روز معرفی منتظر ماند. موضوع قابل توجه در این میان این است که کمپانی اپل امسال به بهانه تولد ده‌سالگی آی‌فون می‌خواهد تحسین و تعجب مخاطبان را برانگیزد. البته این امر کار را برای اپل سخت کرده چراکه حالا دیگر همه بیشتر از سال‌های گذشته منتظر رویدادی شگفت‌انگیز هستند و توقع‌های بسیاری دارند. باید دید این کمپانی آیا می‌تواند در این راه موفق بشود یا بازهم می‌خواهد بخشی از مخاطبان را ناامید کند.