مهدی صادقی مالمیر
کارآفرین و مدیر عامل شرکت مهندسی نرم‌افزار پگاه سیستم

برای موفقیت در هر بازه زمانی، داشتن ابزار به‌روز و کارآمد برای شرایط آن مقطع زمانی موضوعی حیاتی و اجتناب‌ناپذیر است. با توجه به اینکه پس از سپری شدن دوران اقتصاد مبتنی بر شکار، دامپروری، کشاورزی و اقتصاد صنعتی اکنون در دوران اقتصاد اطلاعات به سر می‌بریم، ابزارهای کارآمد و به‌روز زمینه تصمیم‌گیری بهتر را فراهم می‌سازند. با توجه به این موارد و با تاکید مجدد بر اینکه در زمان اقتصاد اطلاعات به‌سر می‌بریم، تصمیم‌گیری بر مبنای اطلاعات درست، بهنگام و جامع، زمینه‌ساز موفقیت مدیران در تصمیم‌گیری آنها برای شرکت اقتصادی، کسب‌و کار و کشورشان است.

یکی از ویژگی‌های دهه حاضر سرعت در رویدادها است که نیاز به واکنش‌های سریع را افزایش می‌دهد، به‌گونه‌ای که در همین زمینه بیل‌ گیتس معتقد است در دوران کسب‌و کار با سرعت اندیشه به سر برده و این مهم‌ترین‌ مزیت رقابتی هر سازمان است. برای اینکه بتوان تصمیمی بهنگام، درست و جامع در هر زمان گرفت و در این تصمیم جامع تمام نکات موثر بر حال و آینده شرکت را لحاظ کرد (نشانه‌هایی مانند: نقدینگی، سودآوری، به‌روز‌رسانی فناوری، رقبا، رضایت مشتریان، نیاز حال و آینده و مسیر حرکت بازار، نیازهای سرمایه‌های انسانی و وفادارسازی آنها و...) باید شرکت ما متکی به یک لایه دیتای قدرتمند و یکپارچه باشد که به مدیران و کارآفرینان کمک کند تا از تصمیمات مبتنی بر «حس» به تصمیمات مبتنی بر آمار و اطلاعات درست برسند. لایه دیتای یکپارچه‌ای که از موجودی انبار، نقدینگی، بانک، وضعیت بازار و رقبا و برنامه‌ریزی تولید و قیف فروش شرکت و رضایت یا شکایت مشتریان و... را تماما در برگرفته و این نیاز استراتژیک سازمان را مرتفع می‌سازد. در دنیای امروز بازاریابی و IT، استراتژی‌های بالادستی محسوب می‌شوند و سایر موارد بر مبنای این استراتژی‌ها باید در شرکت طراحی و اجرا شوند.

در حوزه IT در کشور ما شرکت‌ها و سازمان‌ها در قسمت سخت‌افزار بسیار جلوتر از نرم‌افزار هستند. کوچک‌ترین شرکت‌های ایران غالبا از آخرین ورژن‌های سخت‌افزار و ابزار شبکه استفاده می‌کنند اما متاسفانه حتی بزرگ‌ترین‌ سازمان‌های ایران هم در حوزه نرم‌افزار و اتکا در تصمیم‌گیری‌ها به لایه دیتا بسیار ضعیف و منفعلانه رفتار می‌کنند. علت این مساله خود نیاز به بررسی مستقل و دقیق دارد، اما از دلایل عمده آن می‌توان به ضعف باور به تفکر و مدیریت سیستمی و همچنین ضعف شرکت‌های تامین‌کننده نرم‌افزار که عمدتا یا همچنان نرم‌افزارهای مالی ارائه می‌کنند یا نرم‌افزارهای جزیره‌ای مثلا CRM یا... اشاره کرد. تهیه نرم‌افزار از تامین‌کنندگان خارجی هم دارای مخاطرات مختص به خود است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به پشتیبانی در شرایط عادی (در شرایط خاصی مانند تحریم که جای خود دارد) و مساله کپی‌رایت و جریمه‌های سنگین و قفل شدن نرم‌افزارهای قفل شکسته (مانند آنچه به‌صورت وسیع در مورد مایکروسافت CRM در حال رخ دادن است)، استفاده از نرم افزار بدون رعایت قوانین کپی رایت که ممکن است چند صباحی مشکل‌آفرین نباشد اما پس از آن مدیران شرکت‌های استفاده‌کننده را در تمام کشورهای عضو این قوانین شامل اروپا، آمریکا، کانادا و چند کشور دیگر دچار مشکلات عدیده می‌کند، اشاره کرد.

مدیران و کارآفرینان ایران باید نرم‌افزارها را نه با هدف ارائه گزارش به سازمان‌های ناظر مانند اداره دارایی یا بیمه بلکه به‌عنوان ابزار تصمیم‌گیری خود تهیه کرده و مورد استفاده قرار دهند. نرم‌افزارها باید با این رویکرد تهیه شوند که مدیران سطوح مختلف سازمانی به داشبوردهای خود دسترسی پیدا کنند و به کمک اطلاعات بهنگام و جامعی که از کل سازمان به دست می‌آورند تصمیم‌گیری کنند نه بر اساس اطلاعات گذشته و تصورات ذهنی خود که این هدف منوط به رسیدن به لایه دیتای یکپارچه در سازمان به کمک ابزارهای جامع نرم‌افزاری است.