صنعتگران و هنرمندان ارمنی نقش پیشتاز خود را در اقتصاد جهان از دست دادند. اما پس از اینکه در نیمه دوم قرن نوزدهم فرآیند مدرنیزاسیون در ایران مجددا شدت گرفت، جامعه ایرانیان ارمنی، هم به‌دلیل حضور فعال‌تر در اقتصاد شهری و هم به‌دلیل سوابق تاریخی و ارتباطات بین‌المللی نقش برجسته‌ای در این فرآیند ایفا کردند. تجدد در هنر معماری و شهرسازی در درجه اول در تهران پایتخت جدید کشور صورت پذیرفت. جامعه ایرانیان ارمنی هم به‌دلیل حضور چشمگیرتر در اقتصاد غیردولتی شهری، بخشی مهم از تقاضا برای خانه‌های جدید شهری و نیروی محرکه برای تحولات معماری و شهرسازی را به‌وجود می‌آوردند و هم به‌دلیل وجود افراد تحصیل کرده در دانشگاه‌های داخلی و خارجی و سوابق قبلی در فرآیند مدرنیزاسیون در هر دو بخش جامعه ایرانیان ارمنی بومی (در آذربایجان) و مهاجر (در اصفهان) نقشی فعال در ایجاد این تحولات و یافتن راه‌حل‌هایی برای پاسخگویی به نیازهای جامعه جدید و ایجاد فضاهای مدرن شهری ایفا کرده‌اند.

منبع: لوکس، آرمان و امیلیا نرسیسیانس، «نقش جامعه ایرانیان ارمنی در ظهور معماری مدرن شهر تهران»، مطالعات اجتماعی ایران، ۱۳۸۸.

اخبار مرتبط