مجلس به توپ بسته شد

دوم تیر ۱۲۸۷ به فرمان محمدعلی‌شاه ساختمان مجلس شورای ملی از سوی قزاقان مسلح روس به توپ بسته شد. حادثه به توپ بستن مجلس از خشن‌ترین حوادث عصر مشروطه ‌و نقطه اوج خصومت نظام استبدادی قاجار با مردم بود. این اتفاق در شرایطی رخ داد که میرزا احمدخان مشیرالسلطنه تازه به سمت رئیس‌الوزرا انتخاب شده بود و محمدعلی شاه با راهنمایی نظامیان روس نقاط مختلف تهران را به ستاد عملیاتی خود علیه مشروطه‌خواهان تبدیل کرده بود.

محمدعلی شاه که از حمایت سفارت روس برخوردار بود پس از ۲ سال مقاومت در برابر مشروطه‌خواهان، سرانجام در خرداد ۱۲۸۷ برنامه خود را برای سرکوب آنها به اجرا درآورد. وی مشیرالسلطنه را که کاملا مطیعش بود به صدراعظمی برگزید و مقام وزارت جنگ را نیز به میرزاحسین پاشاخان امیربهادر سپرد و لیاخوف ـ سردار روسی - را به فرمانداری نظامی تهران منصوب کرد. با این انتصاب نظامیان قزاق تحت فرماندهی افسران روسی اطراف میدان بهارستان و مدرسه سپهسالار را محاصره کردند. تمام روزنامه‌ها توقیف شدند و جنگ بین قوای قزاق و مشروطه‌خواهان آغاز شد. روز دوم تیر ۱۲۸۷ که ساختمان مجلس به توپ بسته شد، اوج جنگ بود. این جنگ که در ساعات ظهر فروکش کرد، ۳۰۰ کشته و ۵۰۰ زخمی بر ‌جای گذاشت. بسیاری از بازداشت‌شدگان در باغشاه تهران به زنجیر کشیده شدند و تعدادی از وعاظ، روزنامه‌نگاران‌، نمایندگان مجلس و سیاسیون به قتل رسیدند و شماری از آنان نیز به سفارتخانه‌های خارجی پناهنده شدند. حادثه دوم تیر سبب انحلال مجلس اول و به هم ریختن اوضاع تهران شد، ولی قیام‌هایی در تبریز، گیلان‌، اصفهان‌، مشهد و نقاط دیگر در همین راستا رخ داد.