تحلیلگر پس‌انداز و بازارهای مالی

فرانکو مودیلیانی، اقتصاددان بزرگ ایتالیایی ۱۸ ژوئن سال ۱۹۱۸ در رم چشم به جهان گشود. او سال ۱۹۸۵ به‌خاطر اثر پیشگامش در زمینه تحلیل پس‌انداز و بازارهای مالی، جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرد. پدر فرانکو، پزشک متخصص کودکان و از افراد سرشناس شهر رم بود که سال ۱۹۳۲ در اثر تصادف درگذشت. فرانکو پس از طی دوره دبیرستان موفق شد در ۱۷سالگی به دانشگاه رم راه یابد. خانواده‌اش امیدوار بودند او رشته پدرش را ادامه دهد. او هم مدتی به تحصیل در رشته پزشکی پرداخت ولی چون طاقت دیدن خون و جراحت را نداشت، پزشکی را نیمه‌کاره گذاشت و رشته حقوق را ادامه داد زیرا در آن زمان فارغ‌التحصیلان حقوق، فرصت‌های شغلی بهتری داشتند.

سال دوم تحصیل در مسابقه ملی دانشجویی در زمینه اقتصاد شرکت و در کمال ناباوری مقام نخست را کسب کرد. این دوران با آغاز عصر فاشیسم مقارن بود و تدریس اقتصاد نوعی «تابو» محسوب می‌شد. از این رو به توصیه شمار قلیلی از اقتصاددانان برجسته، شروع به فراگیری و مطالعه آثار کلاسیک انگلیسی و ایتالیایی کرد، به علاوه در جریان مسابقات دانشجویی با فعالان ضدفاشیسم آشنا شد و در ادامه با توجه به اعتقادات یهودی‌اش به پاریس رفت. در سال ۱۹۳۸ به دانشگاه سوربن دعوت شد، ولی تدریس در این دانشگاه برای مودیلیانی دلگرم‌کننده نبود. از این‌رو در سال ۱۹۳۹ به رم بازگشت و موفق شد مدرک دکترای حقوق را از دانشگاه رم اخذ کند. مودیلیانی پس از مدتی و پیش از آنکه اروپا به حمام خون ناشی از جنگ مبدل شود، فقط چند روز پیش از جنگ جهانی دوم به آمریکا عزیمت کرد. او که دریافته بود اقامتش در آمریکا طولانی خواهد بود به فکر افتاد مطالعات خود را در رشته اقتصاد آغاز کند. بخت با او یار بود و توانست با دریافت بورس کامل وارد دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی موسسه تحقیقات اجتماعی نیویورک شود. در سال ۱۹۴۱ تحصیلات خود را در مقطع لیسانس در رشته اقتصاد به پایان برد و در دانشگاه نیوجرسی تدریس را آغاز کرد. نخستین کتاب مودیلیانی در زمینه اقتصاد در واقع رساله‌ای بود که در سال ۱۹۴۴ برای اخذ مدرک دکترای اقتصاد ارائه کرد.

اوج کار مودیلیانی تحقیقات او در زمینه پس‌انداز بود. وی با همکاری مورتون میلر، در سال ۱۹۵۸ نظریه دیگری درباره امور مالی شرکت‌ها ارائه داد که براساس آن، ارزش شرکت‌ها در بازار به چگونگی ثبت توزیع سهام و اوراق آنها در ترازنامه‌هایشان ارتباطی ندارد، بلکه سرمایه‌گذاران بیش از هر چیز به آتیه شرکت‌ها نظر دارند و بر این اساس نسبت به خرید و فروش سهام شرکت‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند. این برداشت در تحلیل‌های مربوط به امنیت سرمایه‌گذاری، نقشی موثر داشته و در محافل اقتصادی پذیرفته شده است. مودیلیانی تدریس را از سال ۱۹۴۲ در دانشگاه کلمبیا با تدریس آمار شروع کرد سپس در مدرسه عالی تحقیقات اجتماعی به تدریس اقتصاد ریاضی پرداخت. در سال ۱۹۴۹ در دانشگاه ایلی نویز به‌عنوان استاد اقتصاد به عضویت هیات علمی درآمد و در نهایت به انستیتوی فنی ماساچوست پیوست. این متفکر علوم اقتصادی ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۳ میلادی در ۸۵ سالگی درگذشت.

منبع: قنادان، محمود؛ (1391)، جوایز نوبل اقتصاد، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول