آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
نمی‌خواستند نفت ایران ملی شود
ترجمه: مهرناز زاوه
آرون میت خبرنگار شبکه خبری ری‌یل نیوز چند روز پیش به خاطر انتشار اسناد کودتای 28 مرداد از سوی وزارت امورخارجه آمریکا و سخنان تند وزیر امور خارجه ایالات‌متحده درباره حمایت از تغییر رژیم در ایران با یرواند آبراهامیان، نویسنده و مورخ ارمنی-آمریکایی متولد ایران که کتاب‌های ارزشمندی درباره کودتای 28 مرداد و روابط ایران و آمریکا نوشته، گفت‌وگو کرد. یرواند آبراهامیان، استاد برجسته تاریخ و سیاست ایران و خاورمیانه در کالج باروک و نویسنده کتاب «کودتای ۲۸مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» است.
-
-
عهدنامه مرزی ایران و عراق
اواسط تیر ۱۳۱۶، ایران و عراق بعد از سال‌ها تنش و اختلافات مرزی، با فشار بریتانیا یک «عهدنامه سرحدی» امضا کردند. عهدنامه مرزی ۱۳۱۶ شمسی از جمله ظالمانه‌ترین پیمان‌هایی است که در طول تاریخ روابط ایران و عراق میان دو کشور به امضا رسیده است. این عهدنامه در شرایطی منعقد شد که انگلیسی‌ها طبق تقسیمات استعماری پس از جنگ اول جهانی و فروپاشی عثمانی، بر بخشی از خاورمیانه ازجمله بر عراق سلطه مطلق داشتند و دستیابی به آب‌های بین‌المللی منطقه و منابع نفتی عراق برای آنها اهمیت بسزایی داشت. اگرچه انگلیسی‌ها در ۱۳۱۱ شمسی در ظاهر به قیمومت خود بر عراق خاتمه دادند اما با انعقاد قراردادهایی حقوق خود را بر نفت عراق و پایگاه‌های نظامی‌شان در این کشور حفظ کردند.
-
فیروزه بخشیده شد!
اسناد قرارداد مورخ 27 ماه مه سال 1893 میلادی روسیه و ایران 10 جولای همان سال میان دو دولت مبادله شد و در اروپا (نه در تهران) انتشار یافت. به موجب این قرارداد، ناصرالدین شاه قاجار منطقه مرزی «فیروزه» را به «اعلیحضرت تزار همه روسیه!» بخشیده بود و خط مرزی دو کشور به سود روسیه تغییر یافته بود.
نوار مرزی فیروزه که با قرارداد منفور آخال به روس‌ها واگذار شد تا پایتخت ترکمنستان، عشق آباد، ۴۰ کیلومتر فاصله داشت ودر ۱۲ کیلومتری مرز ایران واقع است، بام فیروزه از شیروان به خوبی دیده می‌شود؛ از جنوب با گلول و سرانی و روستای ناما نلو، از شمال و شرق با شهر عشق‌آباد و خیرآباد و روستای رباط ارتباط دارد.
-
تغییر حروفچینی روزنامه نیویورک تریبیون
«نیویورک تریبیون» نخستین روزنامه جهان بود که حروفچینی خود را از حروف سربی دستچین به لاینوتایپ تبدیل کرد. شماره سوم جولای سال 1886 نیویورک تریبیون با ماشین لاینو تایپ حروفچینی شده بود که شش روز بعد رسما دستگاه‌های آن تکمیل شد. لاینوتایپ سه سال پیش از آن (سال 1883) از سوی یک زرگر آلمانی به نام «اوتمار مرگانتالر» ساخته شده بود. استفاده از لاینوتایپ در ایران از سال 1958 (72 سال پس از آمریکا) و از روزنامه اطلاعات آغاز شد و این کار به قدری بااهمیت جلوه داده شده بود که رئیس وقت کشور را برای گشایش تالار «لاینوتایپ»ها دعوت کرده بودند.
-
کودتا و شیر مادر
اوایل تیرماه سال 1359درخیابان ایران به دیدار رهبر انقلاب که در آن زمان نماینده حضرت امام درارتش بودند، رفتم. به ایشان گفتم که اطلاعات ما رد وخط یک کودتا را در ارتش پیدا کرده است، جنابعالی در جریان باشید و اگر می‌توانید به‌ما کمک کنید. آن موقع من مسوول اطلاعات سپاه، تنها نهاد اطلاعاتی کشور بودم. ایشان فرمودند، توضیحات بیشتری بدهید، من برخی از سرنخ‌ها واطلاعاتی که ازجلسات کودتاچیان داشتیم را به ایشان گفتم. ایشان پرسید چه مقدار جدی است؟ من گفتم که کودتا قطعی است ولی زمان شروع و نقطه آغاز را هنوز کشف نکرده‌ایم.
-
گفته‌ها - ۱۹ تیر ۹۶
«آشنایی کامل آمریکا با امکانات، مشخصات و نارسایی‌های ارتش ایران باعث می‌شد پیشنهادات بنی‌عامری، مهدیون و محققی به سرعت مورد قبول قرار گرفته و روی آن اقدام لازم به عمل آید. برای روشن شدن مطلب ناچارم یک مساله را دقیقا شرح دهم. . . محققی و مهدیون نگران این موضوع بودند که چنانچه روابط خصمانه ایران و عراق به حالت عادی تبدیل شود، مهمات سنگین هواپیماها از روی آنها پیاده شده و به انبارها منتقل شود؛ در نتیجه در روز کودتا، هواپیمای مسلح در اختیار نباشد و به همین دلیل به حکومت جمهوری اسلامی فرصت مجهز شدن و مقابله داده شود.