آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
مشکل لاینحل
دنیای اقتصاد: انجمن علمی مطالعات توسعه دانشگاه تهران روز 28 فروردین در ادامه نشستهای بررسی پایاننامههای دانشجویی، نشستی را با عنوان «تاریخ بیکاری» برگزار کرد که در جریان آن دکتر جواد عبداللهی نتایج پژوهشهای خود در مقطع دکتری در رابطه با تاریخ بیکاری قبل از انقلاب اسلامی را ارائه داد. آنچه در ادامه میآید بخشهایی از سخنان ایشان در این نشست است:
«نخستینبار ایده اصلاحات ارضی در ایران از سوسیال دموکراتهای اجتماعیون عامیون شروع میشود و آنها تقاضا میکنند که نظام توزیع زمین در ایران عادلانه شود اما آنها شکست خوردند و دولت رضا شاه نظام ارباب رعیتی را تثبیت کرد تا آن زمان بسیاری از کشورها دست به اصلاحات ارضی زده بودند و فکر میکنم حتی عراق پیش از ما این کار را انجام داد.
-
وضعیت نیروی کار در دوران پهلوی دوم
مراکز کارگری ایران در واقع همان مناطقی بود که از سابق در آنها صنایعدستی و کانونهای فعالیتهای تجاری شکل گرفت. ایلات و عشایر و روستاییان و دهقانان یکی از بهترین منابع تامین طبقه کارگر ایران در دوره پهلوی دوم بودند؛ اما منابع دیگری نیز به تامین و تقویت این طبقه کمک میکردند که بهترین آنان پیشهوران بودند. هجوم پیشهوران به مراکز صنعتی در حقیقت به علت ورود کالاهای خارجی در بازار ایران بود که این امر به نوعی حرفه بومی ایران را نیز تحت تاثیر قرار میداد. به این ترتیب صنایع بومی مانند تولید پارچههای پنبهای، ابریشمی و پشمی گرفتار رقابت با کالاهای خارجی میشدند؛ بنابراین شاخههای مختلف این صنایع که تاب مقاومت در مقابل هجوم کالاهای خارجی را نداشتند، از گردونه رقابت حذف و به این ترتیب چندین هزار کارگر به بخش…
-
روز ملی خلیجفارس
دهم اردیبهشت از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت ایران بهعنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است. شاه عباس صفوی با کمک انگلیسیها در این روز در سال 1622 میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتغالیها درآورد. از این رو نامگذاری این روز در واقع به نوعی تاکید بر پیروزی ایرانیها علیه مهاجمان در خلیجفارس است.
در آوریل سال ۱۶۲۲ سپاه ایران به رهبری امام قلی خان جزیره هرمز را از بزرگترین امپراتور قرن باز پس گرفت و جایگاه خود را در جهان در فهرست ابرقدرتهای قرن شانزدهم ثبت کرد. انگلیسیها نیز ۴ کشتی خود را با خدمه فنی در اختیار ارتش امام قلی خان گذاشتند.
-
پیشنهاد استخدام آندره گدار
9 اردیبهشت 1307پیشنهاد استخدام «آندره گدار» باستانشناس و معمار فرانسوی بهعنوان مدیرکل آثار باستانی، کتابخانه و موزه اشیای عتیقه، به تصویب مجلس شورای ملی رسید. آندره گدار در سال 1881 میلادی در پاریس به دنیا آمد. تحصیلات خود را در دانشکده هنرهای زیبای پاریس به پایان برد. پس از مصوبه مجلس شورای ملی به دعوت دولت وقت ایران، برای سازماندهی و راهاندازی اداره کل باستانشناسی وارد تهران شد. به موجب قراردادی رسمی که به امضای وزیر وقت معارف رسیده بود، اداره موزه وزارت معارف را تا سال 1312 عهدهدار بود.
-
تمدید قرارداد دارسی
9 اردیبهشت 1312 امتیاز شرکت نفتی دارسی در ایران به مدت 60 سال دیگر تمدید شد. قرارداد دارسی در سال 1901م/ 1280ش به یکی از اتباع انگلیسی به نام دارسی واگذار شده بود. دارسی متعهد شده بود طی دو سال شرکت یا شرکتهایی را برای بهرهبرداری از امتیاز، تاسیس کرده و از عواید حاصله 16 درصد بهعنوان حقالامتیاز و 20 هزار لیره نیز نقدا بهعنوان سهم ایران، به دولت بپردازد. این قرارداد 5 سال قبل از انقلاب مشروطه منعقد شد. مجلس اول پس از مشروطه نیز پس از بحثهای مفصل درباره قرارداد «دارسی»، آن را نه رد کرد و نه تصویب.
-
کشیدن راهآهن روی دریا، از سیبری تا آلاسکا!
سر آرتور هاردینگ وزیر مختار بریتانیا در کتاب «خاطرات سیاسی»اش به شرح اولین دیدارش با مظفرالدین شاه پرداخته که خواندن آن خود نشانگر حال و هوای ذهنی و توهمات شاه قاجار است. هاردینگ مینویسد: اولین کاری که به محض رسیدن به تهران کردم تقاضای دیدار با مظفرالدین شاه بود. این تقاضا برآورده شد. روزی که به دیدار او رفتم هدیهای رسمی از طرف دربار بریتانیا برایش بردم که شامل یک جلد انجیل نفیس بود. شاه انجیل را از دستم گرفت کمی به رسم ادب آن را ورق زد. سپس گفت خیلی مایل است راجع به موضوعی که هیچ ارتباطی به تورات و انجیل ندارد با من صحبت کند.
-
اولین مونتاژ کارهای ایرانی
سال 1339 ه. ش را باید سرآغاز صنعت تولید اتومبیل در ایران دانست که البته با مونتاژ آغاز شد. در این سال شرکتی به نام «سایکا» در جاده آبعلی تاسیس شد و تحت لیسانس کمپانی فیات به مونتاژ اتومبیلهای فیات 1100 اقدام کرد. دومین کارخانه مونتاژ اتومبیل مربوط به اتومبیلهای آریا و شاهین بود که کارخانه رامبلر وابسته به کارخانجات جنرال موتورز آمریکا در جاده مخصوص کرج تاسیس و اقدام به تولید یا همان مونتاژ این دو اتومبیل کرد و از سال 1346 ه. ش اقدام به فروش گسترده آن به همراه تبلیغات در جراید و تلویزیون و سینما نمود.