آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
نادر و بحران مشروعیت
مشروعیت یکی از پایههای اساسی هر حکومتی است؛ یعنی آنکه یک نظام سیاسی باید از طرف مردم مورد تایید قرار گیرد و شایستگی آن به رسمیت شناخته شود. این مشروعیت پایههای گوناگونی دارد که بخشی از آن مادی است. در واقع بخشی از هنجارهای موجود در تاریخ بهویژه در ایران آن کسی را که غلبه مییافت بهعنوان حاکم میپذیرفت؛ ولی گاهی صرف غلبه نمیتوانست به تحکیم جایگاه یک فرد بهعنوان حاکم بینجامد. نادر دقیقا با چنین مشکلی روبهرو بود. او با فتح بخشهای مختلف ایران و شکست دادن افغانها موفق شد بخشی از این مشروعیت را به زور شمشیر کسب کند اما بخش دیگر مشروعیت به عوامل غیرمادی وابسته بود و ناشی از سوابق خانوادگی و شخصیت کاریزماتیک میشد که در وی پدید نیامده بود؛ ضمن آنکه دشواری بزرگتر آنجا بود که حکومت پیش از وی دارای…
-
رفتار اقتصادی نادرشاه با علما
علمای دوره صفویه، از منابع مختلفی بهره میبردند. از گذشتههای دور نیز معافیتهای مختلف مالیاتی، هدایای مختلف و نذورات مرسوم بوده است. علاوه براین، اعضای ساختار دینی بهطور مستقل فعالیتهای اقتصادی نیز داشتهاند. بیشک در دوره صفویه، بهعلت همهگیر شدن مذهب تشیع و گسترش نقشهای اجتماعی دین، تودههای مردم برای فعالیتهای مختلف اقتصادی، فرهنگی و کارهای روزمره، به علما مراجعه میکردند و به احتمال زیاد این نقش اجتماعی در دوره افشاریه نیز تداوم داشته است.
اما بیتوجهی به این مساله بعد از سقوط صفویه، نشاندهنده ارجحیت داشتن جنگهای سیاسی و مهم نبودن وضعیت دینی و به تبع آن فرهنگی، علمی و اخلاقی جامعه در دوران نادرشاه است.
-
روزی که مسکو پایتخت شوروی شد
12 مارس 1918 مسکو بهعنوان پایتخت اتحاد جماهیر شوروی انتخاب شد. پیش از آن سنپترزبورگ به مدت 215 سال پایتخت روسیه تزاری بود. تاریخ بنای مسکو به سال 1147 میلادی میرسد. اولین کلیساهای سنگی در محوطه کرملین ساخته شدند. بنا به دستور تزار ایوان کالیتا در سال 1340 دیوار دفاعی کرملین از تنههای بسیار کلفت درخت بلوط ساخته شد که دارای برجهای دیدهبانی هم بود. حلقهای از صومعهها و کلیساها کرملین را احاطه کرده بود. مسکو طی قرنها سمبل روسیه بود در قرن 15 مسکو برای اولین بار بهعنوان پایتخت انتخاب شد و توسعه این شهر با سرعت زیادی انجام گرفت.
-
ورود دریانورد هلندی به جزایر نیوزیلند
روز 12 مارس 1642 «آبل تاسمانی» دریانورد هلندی و مامور کمپانی هند شرقی هلند (اندونزی) که به دستور مدیر این کمپانی مامور یافتن راهی از جنوب اقیانوس آرام به جنوب شیلی و ورود به اقیانوس اطلس و رسیدن به اروپا شده بود به جزایری رسید که آنها را به نام ایالت نیوزیلند هلند «نیوزیلند» نامید.
. -
کاسیگین در ایران
روز 22 اسفندماه سال 1351 آلکسی کاسیگین، نخستوزیر وقت شوروی برای بازدید از شرکت فولادسازی اصفهان وارد ایران شد. تاسیسات فولادسازی اصفهان با کمک شوروی ساخته شده است. قبل از جنگ جهانی دوم، ایران در صدد برآمده بود با کمک آلمان در کرج یک کارخانه فولادسازی دایر کند. کاسیگین از چهرههای مطرح اصلاحات در اقتصاد شوروی و بنیانگذار تحولات مهمی بود. او در اکتبر سال 1980م در 76 سالگی درگذشت.
. -
تاریخچه تاکسیرانی در تهران
مهدی میرزایی
تا سالهای 1324 و 1325 ه. ش تعدادی از اتومبیلهای شخصی بهعنوان کرایه در خیابانهای تهران به جابهجا کردن مسافر مشغول بودند، ولی هنوز درشکهها نیز جایگاه خود را داشتند و مورد استفاده قرار میگرفتند. در سال 1325 ه. ش شرکتی به نام ب. ب. تاکسی (B. B. TAXI) با 10 دستگاه اتومبیل فیات شروع بهکار کرده و با کرایه 5 قران مسافران را در تهران به مقصد میرساند. این تاکسیها پاتوقشان بیشتر جلوی هتلها، سینماها و تئاترها بود و مانند آژانسهای امروزی فقط مسافران را بهصورت تک سرنشین یا احتمالا خانوادگی بدون آنکه مسافر دیگری را در بین راه سوار کنند به مقصد میرساندند، استقبال مردم از این تاکسیها باعث شد که بعد از چند ماه شرکت بر تعداد خودروهای خود اضافه کرده و آن را به 50…
-
کارگاه فرشبافی پدرم
احمد کسروی (۸ مهر ۱۲۶۹ تبریز - ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ تهران) از رجال مشهور دوره قاجار و پهلوی اول و دوم و مورخ و محقق است. در اینجا بخشی از کتاب «زندگانی من» به قلم خود او را میخوانید:
یکی از داستانهای پدرم رفتار او با حاجی میرمحسن آقا بود. این مرد که آن زمان مشهدی میرمحسن نامیده میشد، نوه عمه پدرم و شوهر خواهر او میبود. پدرش آقا میررضا به روضهخوانی میپرداخت. ولی وی پدرم را ازآغاز جوانیاش با خود به بازار برده به داد و ستد در بازرگانی واداشته و با خود همباز ( شریک) گردانیده بود که گذشته از داد و ستد در بازار، یک کارخانه بزرگ قالی بافی در همان هکماور(زادگاه کسروی) برپا گردانیده بودند و چون گذشته از خویشاوندی و همبازی، همسایه نیز میبودند، بامدادان با هم به بازار رفته شامگاهان با هم بازگشتندی.
-
گفتهها - ۲۲ اسفند ۹۵
نگرش احمد کسروی به فرنگ و فرنگی یکی از وجوه رویارویی او با ادبیات است. انقلاب مشروطه -طبق معمول انقلابها- از جمله نوعی رنسانس فرهنگی پدید آورد که -گذشته از نثر جدید و داستاننویسی مدرن و شعر نو- سبب بازیابی و تصحیح و انتشار متون مهم قدیم شد. از سویی ایرانشناسان جدید فرنگی به پژوهشهای تازهای دست زدند و از سوی دیگر، برخی از آنان -خاصه ادوارد براون- به پشتیبانی مالی و علمی از اینگونه پژوهشهای محققان ایرانی پرداختند. حضور تقیزاده، قزوینی، عیسی صدیق و لطفعلی صورتگر، در سالهای گوناگون، در کمبریج انگلستان همه به همت براون بود.