آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
دومینوی سرنگونی شاه
بختیار پس از رسیدن به نخستوزیری به اقداماتی دست زد تا مخالفان را راضی کند. وی در حالی که تصویری از مصدق در پشت سر خود داشت، در تلویزیون سراسری ظاهر شد، از سالهای فعالیتش در جبهه ملی سخن گفت، اعلام کرد که شاه به زودی برای گذراندن تعطیلات کشور را ترک خواهد کرد و قول داد حکومت نظامی را لغو و انتخاباتی کاملا آزاد برگزار کند. وی طی هفته بعد چند قرارداد تسلیحاتی به ارزش 7 میلیارد دلار را لغو، فروش نفت به آفریقای جنوبی و اسرائیل را متوقف و اعلام کرد که ایران از سازمان سنتو خارج شده است و دیگر ژاندارم خلیجفارس نخواهد بود.
-
ایده بازرگان در باب استبداد و عقبماندگی
مهندس مهدی بازرگان، استبداد در ایران را عامل حفظ عقبماندگی اجتماعی و اقتصادی معرفی و آن را در چهار زمینه بررسی میکند. وی معتقد است استبداد چند تاثیر اساسی دارد. از همکاری داوطلبانه اجتماعی جلوگیری میکند و مانع انباشت سرمایه، سیستم مدیریت مدرن و تولید کلان میشود و از این نظر زمینه عقبماندگی را فراهم میکند و راه نفوذ استعمار را باز میکند. اشاره اولش کم و بیش در تمام ایدئولوژیهای کلاسیک سرمایهداری لیبرال آمده است. این ایدئولوژیها، اصولا، نه مطلقا، بر این نکته تاکید دارند که دولت بهطور عام و دولت استبدادی بهطور خاص، در تناقض با ابتکار و آزادی فردی است و بهتر است که دولت در امور اجتماعی کمتر دخالت کند.
-
حال و هوای روز 14 بهمن 57
صفحه نخست روزنامه اطلاعات در روز 14 بهمن ماه سال 1357 به تمامی نشانگر حال و هوای کشور در آن روزهاست. تیتر نخست این روزنامه به خبر تعیین اعضای شورای انقلاب اختصاص داده شده است. آیتالله هاشمیرفسنجانی در کتاب «صورت مذاکرات شورای انقلاب، جلد 1» چنین نوشته است «. . . آقای مطهری در مراجعت از سفر پاریس، دستور رهبر عظیمالشأن انقلاب را مبنی بر تشکیل شورای انقلاب آوردند.
حضرت امام آقایان شهید مطهری، شهید بهشتی و موسوی اردبیلی و شهید باهنر و اینجانب هاشمیرفسنجانی را بهعنوان هسته اول شورای انقلاب تعیین و اجازه داده بودند که افراد دیگر با اتفاقنظر این پنج نفر اضافه شوند و در جلسات ابتدایی تصمیم بر این شد که حتیالامکان ترکیب شورا از اعضای روحانی و غیرروحانی به نسبت مساوی و نزدیک به هم باشد.
-
نظریهپرداز فرصتهای اشتغال
دیلتی. مورتنسن (۲ فوریه ۱۹۳۹ - ۹ ژانویه ۲۰۱۴ میلادی) اقتصاددان آمریکایی بود. او در سال 2010 بهطور مشترک با دو اقتصاددان دیگر آمریکایی و بریتانیایی بهدلیل کار نظری درخصوص «تاثیر سیاستهای اقتصادی بر نرخ بیکاری، فرصتهای اشتغال و سطح دستمزد» برنده جایزه نوبل سال ۲۰۱۰ در رشته اقتصاد شد. مورتنسن، در زمینه نظریههای اقتصاد خرد و همچنین اشتغال و بیکاری تحقیق کرد و دستاوردهای قابلتوجهی نیز داشت. او مدرک کارشناسی را از دانشگاه ویلامیت دریافت کرد و دکترای خود را در اقتصاد از دانشگاه کارنگی ملون گرفت.
-
مالیات تیول
غالبا اعیان و اشراف برای اینکه راحت باشند، مالیات املاک خود را در مقابل حقوق و مستمری که از دولت باید بگیرند قبول میکنند یا فرمانی از شاه میگیرند که مالیات ناحیه یا دهکدهایی را در عوض مواجب خود بگیرند، این طریقه عمل را تیول میگویند و چون از تعرض ماموران دولت مصون میشوند بهنحو دلخواه و مطابق طمع خود از رعایا پولی بهعنوان مالیات میگیرند. برقراری تیول از زمانهای بسیار دور در ایران معمول بوده است. در تاریخ دیده میشود که چون تمیستوکل (Themistocle) یونانی به پادشاه هخامنشی ایران پناه برد، شاه برای امرار معاش او سه شهر از شهرهای آسیای صغیر را تیول او کرد.
-
روسهای گندمخور
کربلایی غلامعلی میگفت کار کسبه قزوین خیلی دشوار شده است. روسها غالب ترکی میدانستند. در ظرف این چندین سال کسبه هم زبان روسی را بهقدر احتیاج داد و ستد آموخته بودند، عادت هم به اخلاق آنها نموده بودند. اما حالا به کلی باید لالبازی درآورند و برای فروش پنج شاهی نیم ساعت معطل شوند.
این را هم میگفت انگلیسها در خرید خیلی سختتر از روسها هستند. چانه میزنند و فریب نمیخورند. از این دکان به آن دکان میروند. اما پول همه طلا است و نقره. یک دانه کاغذ[ی] نیست و هر صاحبمنصبی دست به جیب کند چنگچنگ لیره بیرون میآید که چشمها خیره میشود.