شماره روزنامه ۵۹۹۳
|

آرشیو اخبار : تاریخ اقتصاد

  • گروه تاریخ اقتصاد- آنچه می‌خوانید بخش دوم (پایانی) مقاله خانم منصوره اتحادیه است که قسمت اول آن با عنوان «زندگانی زنان در آستانه مشروطه» در شماره پیشین منتشر شد، به علت در دسترس نبودن منابع مستندی که زندگانی عموم زنان را در دوره مشروطه نشان دهد، منابع مورد استفاده در این مقاله مکاتبات خانوادگی دختر و همسر حسین قلی‌خان نظام‌السلطنه و رضاقلی‌خان نظام السلطنه (از رجال سیاسی دوره قاجار) است. 1 *** حضور عده‌ای مجاهد و بختیاری مسلح در شهر موجب ناامنی بود و شکایت در روزنامه‌ها زیاد بود. قتل سیدعبدالله بهبهانی و دو نفر به انتقام او موجب شد بالاخره مجاهدان را خلع سلاح کنند؛ ولی این واقعه نیز بدون خونریزی انجام نگرفت.

  • گروه تاریخ اقتصاد- «راهی‌ که‌ مردم‌ جستند توسل‌ به‌ سفارت‌ انگلیس‌ بود. از سفارت، منع‌ و تشویق‌ توامان‌ می‌شد. کاشف‌ به‌ عمل‌ آمد که‌ قبلا تعدادی مبال‌ در سفارت‌ تدارک‌ شده‌ بود. حاج‌ محمدتقی‌ بنکدار با مقداری‌ دیگ‌ و دیگ‌بر و ملزومات‌ دیگر و اسباب‌ پخت‌ و پز ــ به‌ دو معنی‌ ــ وارد سفارت‌ شد. خیمه‌ها برپا کردند و دیگ‌ها را بار و از طبقات‌ مختلفه، معتکف‌ سفارت‌ شدند. امتیاز درستی‌ هم‌ بین‌ متحصن‌ و تماشاچی‌ داده‌ نمی‌شد. عنوان، تقاضای‌ عدالتخانه‌ است؛ باغ‌ مصفا، آش‌ و پلو مهیا، مشتری‌ بسیار، انگشت‌ها در کار.

  • آزیتا لقائی فرمان مشروطیت در 14 مرداد 1285ش/‌14 جمادی الثانی 1324/‌5 اوت 1906م صادر شد. براساس آن مردم رخصت یافتند مجلسی مرکب از نمایندگان منتخبشان را برای مشاوره در امور مهم مملکتی و نظارت بر کار وزرا تشکیل دهند. به موجب همین دستخط مظفرالدین شاه متعهد شد که «نظامنامه و ترتیبات این مجلس و لوازم تشکیل آن را مرتب و مهیا» کند. پس از بازگشت روحانیون مهاجر از قم به تهران و انجام دید و بازدیدهای معمول در 27 مرداد 1285/ 20 جمادی الثانی 1324ق/ 18 اوت 1906م مجلسی با حضور سه چهار هزار نفر از روحانیون، تجار، وزرا، شاهزادگان و عموم مردم در مدرسه نظامیه تشکیل شد.

  • سی‌وپنج‌ هزار کامیونی که هر روز در خیابان‌های مسکو به هر سو در حرکتند، تغییر شکل پیدا کرده‌اند. آنها از این پس به‌جای بنزین از گاز مایع، که به‌مراتب کمتر از بنزین هوا را آلوده می‌کند، استفاده خواهند کرد و این تصمیمی است که اخیرا دولت شوروی به‌خاطر سلامت مردم گرفته است. طوری‌که یونسکو اطلاع داد هوای مسکو با این ترتیب از هوای سایر شهرهای بزرگ شوروی پاک‌تر خواهد شد.
    البته تبدیل سوخت کامیون‌ها برای صنعت اتومبیل سازی شوروی بسیار گران تمام می‌شود، زیرا گاز مایع نه محتوی سرب است و نه گوگرد و گاز اکسید دو کربنی که از گاز مایع منتشر می‌شود، برابر گاز اکسید دو کربنی است که از نفت متصاعد می‌شود و همین مساله است که باعث شده تبدیل سوخت کامیون‌ها و تاکسی‌ها که از سال آینده آغاز خواهد شد گران تمام شود.

  • وزارت دارایی اقدامات وسیعی را در تهران و شهرستان‌ها برای وصول مالیات سرقفلی آغاز کرد و به دفاتر اسناد رسمی اعلام کرد: برای انجام معاملات سرقفلی نیاز به مفاصای حساب نیست، ولی دفاتر اسناد رسمی مکلفند مالیات معاملات سرقفلی را در هر نوبت از فروشندگان اخذ کرده و ظرف مدتی کمتر از یک ماه به دارایی پرداخت کنند. وزارت دارایی همچنین از اتاق اصناف درخواست کرد تغییراتی که در جواز کسب اصناف انجام می‌شود به ادارات دارایی اطلاع داده شود و هر ماه فهرستی از نقل و انتقالات جواز کسب را به دارایی ارسال دارد. علاوه بر این دارایی فرم‌های خاصی در اختیار گروهی از مامورین اداره کل نظارت بر وصول مالیات‌ها قرار داد که در این فرم‌ها مشخصات متعاملین سرقفلی همراه با میزان واقعی سرقفلی منعکس و به حوزه مالیاتی فرستاده می‌شود.

  • گروه تاریخ اقتصاد-در سال 1975 شاه از کشورهای ونزوئلا و مکزیک و ایالات متحده آمریکا بازدید کرد. تاریخ مسافرت به واشنگتن مصادف می‌شد تقریبا با تاریخ کنفرانس در الجزیره برای ادامه کار تعیین حدود ایران و عراق. با این ترتیب من فقط توانستم یک روز برای شرکت در مراسم رسمی در واشنگتن بمانم و بعدا عازم الجزیره شدم. به قرار گزارش‌های رسمی مذاکرات با «پرزیدنت فُرد» (با وضع موقتی که داشت) خیلی پیش نرفت و در کلیات بود و برای ابراز علاقه به توسعه هر چه بیشتر روابط دو کشور. ولی علاوه بر مذاکرات رسمی شاه مطابق سلیقه خودش یک بار مذاکره خصوصی دو به دو با «فُرد» داشت که کسی از آن اطلاع ندارد.

  • به‌هنگام ورود هیات مالی آمریکا به ایران در پاییز سال ۱۹۲۲ (۱۳۰1ش) یکی از روزنامه‌های تهران با چنین جملاتی از ما استقبال کرد: شما آخرین پزشکی هستید که به بالین مریضی مشرف به موت آمده‌اید، اگر موفق نشوید مریض می‌میرد وگرنه زنده خواهد ماند… ما برای ورود شما ابراز احساسات نمی‌کنیم، ولی چنانچه در کار خود پیروز شدید، آن وقت شایسته تحسین خواهید بود. منبع: میلسپو، ماموریت آمریکایی‌ها در ایران، ترجمه: حسین ابوترابیان، تهران، پیام، ۱۳۵۶

    .

  • گروه تاریخ اقتصاد- شروع مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در 7 مرداد 1286 شمسی با قرائت نظامنامه وزارت داخله بوده، پس از قرائت چند فصل، گفت‌وگو به این سمت رفته که برای تصحیح و تکمیل نظامنامه، وکلا نظراتشان را بیان کنند، مذاکره شود و سپس با تصویب مجلس به نظامنامه افزوده شود. خلاصه این گفت‌وگو را می‌خوانید: آقا سیدحسن تقى‌زاده: گمان من این است که اگر در دنیا هیچ مجلس و پارلمانى تشکیل نشده بود و از براى هر کارى ترتیبى معین نکرده بودند و ما می‌خواستیم از نو یک اساسى برپا کنیم از این ترتیب بى‌نظم‌تر نمی‌شد.

جستجوی پیشرفته