روی دیگر مامی مرکل

گروه جهان:آلمان هم به جرگه مخالفان مهاجران پیوست. همین چند روز پیش بود که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در میان مهاجران حضور یافت و با آنها عکس «سلفی» انداخت و برخی از او با عنوان «وجدان بیدار اروپا» یاد کردند. اگرچه حضور او در میان مهاجران امید را در دل آنها زنده کرد اما دیری نپایید که این کشور هم ورود سیل گسترده مهاجران را به ضرر خود دید. بر همین اساس، وزیر کشور آلمان اعلام کرد که کشورش مرز خود با اتریش را تحت کنترل در خواهد آورد. ایندیپندنت می‌نویسد: «دولت آلمان ارسال قطار برای انتقال مهاجران را متوقف و ۲۱۰۰ نیروی پلیس ضدشورش را در مرزهای خود با اتریش مستقر کرد تا بتواند هم به کنترل مرزها بپردازد و هم در صورت لزوم ایست و بازرسی‌هایی برای نظارت بیشتر برقرار کند.»

با این حال، «توماس دو میزیر»، وزیر کشور آلمان، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که این کنترل مرزی «برای برقراری نظم برای ورود مهاجران است.» ایندیپندنت می‌افزاید: اگرچه هنوز دلیل این کنترل مرزی روشن نیست اما «میزیر» این اقدام را در زمره «اقدامات ایمنی بخش» خواند. خبرگزاری فرانسه هم می‌نویسد طی دو روز اول هفته جاری حدود ۱۳ هزار پناهجو وارد مونیخ شدند. «دیتر رایتر»، شهردار این شهر می‌گوید: اگرچه توانسته‌اند اوضاع را مدیریت کنند اما به مکانیزمی پایدار برای توزیع پناهجویان در سایر نقاط کشور نیاز دارند و ایالت‌های دیگر هم باید سهمیه‌هایی را بپذیرند.

این گزارش می‌افزاید: نهادهای غیردولتی و داوطلبان در ایستگاه‌های قطار مونیخ کمک‌های اهدایی مردم را میان تازه‌واردها توزیع می‌کنند.

اما با وجود همه این تلاش‌ها و میهمان‌نوازی مردم، کاملا واضح است که امکانان و تسهیلات شهر «زیر فشار شدیدی» است. مقام‌های آلمانی می‌گویند: طی دو هفته گذشته حدود ۶۳ هزار مهاجر و پناهجو وارد ایستگاه اصلی قطار مونیخ شده‌اند.

سخنگوی شرکت راه‌آهن اتریش می‌گوید مقام‌های آلمانی اعزام قطار برای مهاجران جهت عبور از مرز را متوقف کرده‌اند. روزنامه آلمانی «بیلد» هم اعلام کرد که بستن مرزها به معنای «تغییر اساسی در سیاست مهاجرپذیری آلمان است.» این روزنامه می‌افزاید: دولت مرکزی آلمان 21 اسکادران را از پلیس ضدشورش که هر کدام شامل 100 افسر است،برای کمک به تامین امنیت مرزی اعزام کرده است. اشپیگل هم در گزارشی اعلام کرد که«تا اطلاع ثانوی» تنها کسانی که «مدارک معتبر مسافرتی» دارند، مجاز به ورود از اتریش به آلمان هستند.

مهاجران و پیام به اروپا

روزنامه گاردین کنترل مرزی آلمان با اتریش را سوژه گزارش خود قرار داده و می‌نویسد: موج مهاجرت آوارگان خاورمیانه‌ای «ارسال پیامی به اروپا» است. این پیام چیست؟ به نظر می‌رسد بحران سوریه به مثابه «ابزار سیاسی» یا «کارت بازی» در دست بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است. ظاهرا بازیگران میلی یا ضرورتی برای حل بحران نمی‌بینند. به همین دلیل مقام‌های آلمانی به تکاپو افتاده‌اند و به دنبال یافتن راه‌حلی نه در آلمان که در سوریه هستند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان می‌گوید که این کشور و دیگر کشورهای اروپایی باید با روسیه و آمریکا برای حل بحران سوریه همکاری کنند. فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر خارجه آلمان نیز خواستار حمایت از تشکیل یک گروه تماس بین‌المللی برای حل بحران سوریه شده است.

گاردین می‌نویسد دولت‌های آلمان، فرانسه و اتریش معتقدند که 160 هزار مهاجر سوری باید در تمام 28 کشور عضو اتحادیه اروپا تقسیم شوند. این کشورها معتقدند هر کشور بر حسب اندازه و ثروت باید پذیرای تعداد مشخصی از مهاجران باشد؛ اما مقام‌های چک و مجار معتقدند که حتی اگر بخواهند نمی‌توانند مهاجران را در خود جا دهند؛ چرا که آنها مسیر خود را از پیش مشخص کرده‌اند: آلمان یا سوئد. برخی مقام‌های آلمانی به روزنامه بیلد می‌گویند: «این مهاجران از مناطق جنگی نمی‌آیند بلکه از کشورهای همسایه سوریه می‌آیند. بنابراین، این افراد در حال فرار از خطر نیستند و نیازی نیست که به‌خاطر جان و زندگی خود بترسند.» گاردین می‌نویسد: بسیاری از مهاجران به شیوه‌های عجیب اقدام به ورود به اروپا می‌کنند. این گزارش به نقل از پلیس اتریش که موفق به نجات 42 نفر از جمله 5 زن و 8 کودک شده، می‌افزاید: بسیاری از این مهاجران در یخچال کامیون‌ها پنهان می‌شوند. سایت اینترنتی اشپیگل آنلاین هم می‌نویسد: اکنون کامیون‌ها به وسیله مناسبی برای پنهان شدن مهاجران تبدیل شده است. در عین حال، بسیاری دیگر به شکل گروهی سوار کامیون‌ها می‌شوند تا بتوانند به مرز برسند.

بسیاری از رسانه‌های آلمانی ریشه بحران مهاجران را در سوریه و تحولات این کشور جست‌وجو می‌کنند. رسانه‌های آلمانی معتقدند حضور نظامی روسیه در شام بر شدت بحران می‌افزاید و بنابراین اروپا باید انتظار مهاجران بیشتری را در آینده داشته باشد.

مقام‌های اتریشی به تازگی اعلام کرده‌اند در صورت شدت یافتن بحران در سوریه، آلمان باید پذیرای 800 هزار مهاجر تا پایان سال جاری میلادی باشد. خبرگزاری آلمان به نقل از نشریه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه زونتاگ زایتونگ» می‌نویسد:روسیه در حال ساخت پایگاه نظامی بزرگی در «جبله» است. این پایگاه هوایی قرار است به «مرکز عملیاتی» جنگنده‌های روسیه بدل شود. شهر جبله در استان لاذقیه قرار دارد و اغلب ساکنان آن همچون خانواده بشار اسد علوی‌مذهب هستند. در این گزارش آمده است که روس‌ها با سرعت زیادی مشغول ساخت این پایگاه هستند و قرار است تا پایان سپتامبر ۲۰۱۵ ساخت این پایگاه هوایی را به اتمام برسانند. تا زمان بهره‌برداری از این پایگاه در مجموع بیش از ۱۰۰ پرواز هواپیماهای ترابری آنتونف ۱۲۴ در نظر گرفته شده است. کشتی‌های باری روسی نیز شمار زیادی خودروهای نظامی و زرهی، سیستم‌های پرتاب خمپاره و دستگاه‌های ارتباطی مدرن برای عملیات میدانی را به سوریه منتقل کرده‌اند.

مقام‌های آلمانی باوجود ابراز نگرانی از فعالیت‌های جدید روسیه در سوریه بارها گفته‌اند که برای مقابله موثر با گروه‌های تروریستی همکاری با مسکو ضروری است.

برخی کارشناسان بر این باورند که سیل مهاجران می‌تواند باعث تغییر افکار عمومی و سیاستمداران اروپایی در مورد تحولات سوریه شود. این دیدگاه معتقد است بسیاری از دولت‌های اروپایی تا کنون مخالف اعزام نیروی زمینی به سوریه بودند. اکنون سیل مهاجران که به معضلی در قاره سبز تبدیل شده می‌رود که دولتمردان اروپایی را به اعزام نیروی زمینی به سوریه مجاب کند. چنین است که استیون واندپوت، وزیر دفاع بلژیک سخن از ضرورت اعزام نیروی زمینی به سوریه برای حل بحران این کشور سخن به میان می‌آورد و در یک‌نظر سنجی هم که ۱۳ سپتامبر منتشر شد بیش از ۵۶ درصد از پاسخ‌دهندگان فرانسوی خواهان عملیات زمینی علیه داعش در سوریه شده‌اند.

اگر در نهایت اروپا متقاعد به اعزام نیروی زمینی به سوریه شود ممکن است معادلات سوریه بر هم بریزد. برخی کارشناسان معتقدند اکنون به لحاظ سیاسی متحدان اسد دست برتر دارند اما در صورتی که غرب برای مهار موج مهاجران مجبور به مداخله نظامی زمینی در سوریه شود ممکن است نه تنها سوریه بلکه خاورمیانه وارد نبردهای مستقیم شود. در این صورت نبردهای نیابتی جای خود را به نبرد مستقیم قدرت‌های درگیر در سوریه خواهد داد.

با توجه به بن بستی که اکنون در سوریه شکل گرفته و جمعیت ۲۵ میلیونی سوریه به دلیل مهاجرت‌های داخلی و خارجی به نصف تقلیل یافته احتمال تقسیم سوریه به مناطق نفوذ بیشتر است. برخی می‌گویند: سوریه به سه قسمت تقسیم خواهد شد: بخشی در دست داعش، بخشی در دست نیروهای اپوزیسیون طرفدار غرب و بخشی هم در دست ارتش اسد و حامیانش. برخی دیگر اما تقسیم‌بندی را نه از زاویه نزاع داخلی بلکه از منظر قدرت‌های خارجی در نظر می‌گیرند و معتقدند سوریه به منطقه نفوذ کشورهای متحد اسد، مخالف اسد و داعش تقسیم می‌شود. در هر حال، به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد تغییر و تحولاتی در سوریه باشیم.

حضور نظامی مسکو در سوریه و سیل ورود مهاجران به اروپا در نهایت ممکن است باعث تغییر معادله سوریه شود.