ماجرای یک طرح موقتی برای بیلبوردهای تبلیغاتی پایتخت؛ هدف شهرداری چه بود؟
واکنش تهران به «نگارخانه»های سیال
نورا حسینی شهر تهران از ۱۵ اردیبهشت ماه به مدت ۱۱ روز -تا فردا- میزبان تصاویرهنری بر روی سازههای تبلیغاتی شهر شده است. تصاویری که مدافعان و منتقدان جدی دارد. دوستداران طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» معتقدند این حرکت تهران را با هنر آشتی داده است و چهره خاکستری این شهر خسته با این آثار هنری رنگ گرفته است. انتقاد مخالفان هم از جانمایی نادرست آثار و گلایه از نوشته‌های ریز کنار تصاویر است که دقت برای خواندن آن زمینه‌ساز تصادفات درون‌شهری می‌شود. در این میان، برخی ابهامات درباره هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم و همچنین اهداف پیدا و پنهان این طرح، بر حواشی طرح جدید مدیریت شهری تهران افزوده است.
نورا حسینی شهر تهران از 15 اردیبهشت ماه به مدت 11 روز -تا فردا- میزبان تصاویرهنری بر روی سازههای تبلیغاتی شهر شده است. تصاویری که مدافعان و منتقدان جدی دارد. دوستداران طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» معتقدند این حرکت تهران را با هنر آشتی داده است و چهره خاکستری این شهر خسته با این آثار هنری رنگ گرفته است.انتقاد مخالفان هم از جانمایی نادرست آثار و گلایه از نوشته‌های ریز کنار تصاویر است که دقت برای خواندن آن زمینه‌ساز تصادفات درون‌شهری می‌شود. در این میان، برخی ابهامات درباره هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم و همچنین اهداف پیدا و پنهان این طرح، بر حواشی طرح جدید مدیریت شهری تهران افزوده است.
اعتراض به هزینه نصب این تابلوها اولین واکنش مخالفان بود.اعلام رقم‌های ۱۵ تا ۱۵۰ میلیارد تومان برای تبدیل تهران به موزه موقتی سبب شده مردم احساس کنند زیبایی تهران برایشان گران تمام شده است. مهمترین پرسشی که به فاصله چند ساعت از نصب بنرهای مربوط به «آثار هنری نقاشان و طراحان داخلی و خارجی» در حجم وسیعی از بیلبوردهای سطح پایتخت، برای تهران‌نشینان به‌وجود آمد، چرایی محل‌های انتخاب شده بود.برای شهروندان سوال است که چرا این نگارخانه‌های سیال درست در نقاطی از شهر که فرصت دید حداکثر چند ثانیه‌ای وجود دارد، نصب شده است و چرا مثلا این بنرها در پارک‌ها، جنب مراکز خرید و محیط‌هایی که می‌توان برای دقایقی تمرکز کرد و به آثار خیره شد، ایجاد نشده است؟
برای تبدیل تهران به گالری هنری ریالی نداده‌ایم
اما جمال کامیاب، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، با رد اینکه شهرداری برای این طرح هزینه‌ای صرف کرده است، گفت: یکی از ویژگی‌های طرح جدید شهرداری در خصوص نصب آثار برجسته هنری در سطح شهر آن است که هزینه‌ای برای شهرداری ندارد.او ادامه داد: شهرداری در قراردادهای تبلیغاتی خود سالانه ۷ تا ۱۵ درصد امکان استفاده از این فضاها برای کار فرهنگی را دارد که در ماه محرم و بهار از این سهم فرهنگی استفاده می‌کنیم. اما برای اجرایی شدن این طرح، تمام این سهم را متمرکز در این ۱۰ روز کرده‌ایم. ما حتی برای چاپ، نصب و... ریالی نداده‌ایم چون تمامی این موارد از سهم فرهنگی قراردادهای سازههای تبلیغاتی پرداخت شده است.وی با اشاره به نحوه انتخاب آثار افزود: مکاتباتی با برخی موزه‌های بزرگ انجام شد که آثاری را که امکان تهیه تصویر با کیفیت بالا دارند از گنجینه خود برای ما بفرستند. تعداد زیادی اثر برای ما ارسال شد که توسط کارشناسان هنری انتخاب شدند. البته ما برای انتخاب از میان آثار برجسته، محدودیت‌هایی هم داشتیم که مهمترین آن سازههای تبلیغاتی بودند که اندازه‌های متفاوتی داشتند یا در عرشه‌های پل بودند. بنابراین باید بر اساس همین محدودیت‌ها، آثار را مشخص می‌کردیم زیرا تغییر سایز آثار ممکن بود شکل اثر را دفرمه کند. کار سختی بود اما ۷۰۰ اثر برای اکران در فضای عمومی انتخاب شد.مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با پذیرش انتقادهایی که به جانمایی آثار می‌شود، گفت: کاملا درست است که این تابلوها باید در فضای مکث نصب شود اما شما به این حرکت، به‌عنوان یک حرکت نمادین و سمبلیک نگاه کنید. ما می‌دانیم که باید آثار هنری را در گالری‌ها دید، اما در این حرکت نمادین قصد داریم مردم را از وجود این آثار فاخر در موزه‌ها آگاه کنیم و داشته‌های هنری‌مان را یادآوری کنیم. بدون تردید دیدن این تابلوها در فضای ساکت و با آرامش بسیار تاثیرگذارتر است اما امروز موزه‌ها و گالری‌های ما چقدر بازدیدکننده داشته است؟ ما می‌خواستیم هنر را به یاد مردم بیاوریم.کامیاب در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه منتقدان معتقدند این حرکت سازمان زیباسازی، یک حرکت سیاسی و نمایشی است، گفت: من مدیر فرهنگی هستم نه سیاسی و این پروژه نیز مدیریتش بر عهده من بوده و می‌خواهم از دریچه هنر و فرهنگ به این پروژه نگاه شود.
رفع مشکلات طرح دردوره‌های آینده
مجتبی موسوی، مدیراجرایی طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» هم از برطرف کردن نقایص و نقاط ضعف این پروژه برای دوره‌های بعدی اجرای این طرح سخن گفت.
او درباره طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» که به مدت ۱۰ روز آثار هنرمندان بر سازههای تبلیغاتی شهر تهران نمایش داده می‌شوند و تمدید این طرح گفت: یکی از اقداماتی که برای انجام این طرح صورت گرفته است توافق بین سازمان زیباسازی شهر تهران و شرکت‌های تبلیغاتی است که برای مدت ۱۰ روز فضاهای تبلیغاتی شرکت‌ها به این طرح اختصاص پیدا کند. با این حال اگر این امکان فراهم شود که طرح مذکور تمدید شود بهتر است چون بسیاری درخواست داشتند که این طرح را تا یک ماه تمدید کنیم اما این زمان حق شرکت‌های تبلیغاتی است که نمی‌توان آن را تضییع کرد چراکه هزینه این ۱۰ روز از محل سهم فرهنگی این شرکت‌ها تامین شده است که باید در طول سال پرداخت می‌کردند و ما خواستیم که به‌صورت یکجا و به این شیوه انجام شود.
از ایده تا اجرا
مدیر اجرایی طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» با اشاره به ایده اولیه این طرح گفت: طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» پیشنهادی بود که از طریق سعید شهلاپور از هنرمندان پیشکسوت که عضو شورای سازمان زیباسازی شهر تهران هم هست ارائه شد. متاسفانه ما در سال‌های پیش موفق به اجرای این طرح نشدیم و جای بسی خوشحالی دارد که جمال کامیاب مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران زمینه برگزاری این پروژه را فراهم کرد و با توافقی که با شرکت‌ها انجام شد توانستیم طرح را به نتیجه برسانیم.موسوی درباره جزئیات چگونگی اجرایی کردن این طرح هم گفت: از اواخر فروردین ماه مسوولیت اجرایی این پروژه به من واگذار شد و با برنامه فشرده و امکاناتی که در دست داشتیم پروژه را شروع کردیم. ما سعی کردیم در ابتدا با تشکیل شورای سیاست‌گذاری و براساس خط مشی‌های موجود آثار مورد نظر را انتخاب کنیم و قرار بر این شد که حدود ۷۰ درصد از طرح مذکور به نمایش آثار ایرانی و ۳۰ درصد به نمایش آثار خارجی اختصاص یابد.وی با بیان اینکه آثار ایرانی از دوره‌های مختلف هنر ایران انتخاب شده‌اند، گفت: آثاری از دوره‌های مختلف در این طرح وجود دارد، آثار بسیاری از دوران هنر اسلامی داریم و حتی چند اثر هم از قبل از دوران اسلام انتخاب کردیم که ازجمله آنها می‌توان به طرح‌هایی از سفالینه‌ها، آبگینه‌ها، قلمدان‌سازی و... اشاره کرد. همچنین در دوران معاصر نیز از آثار کمال‌الملک و شاگردان مکتب او و آثار مدرنی از دوره خود استفاده شده است. در این پروژه از آثار هنرمندان فقید استفاده شده و پیش‌بینی شده است که اگر پروژه به صورت سالانه اجرا شود در دوره‌های بعد از آثار هنرمندان در قید حیات هم بهره بگیریم. در حوزه آثار خارجی هم طرح‌های شاخص هنرمندان جهان به‌کار گرفته شده است. مجموعا بیش از ۷۰۰ اثر هنری روی سازههای تبلیغاتی چون بیلبوردها، عرشه پل‌ها و پرتابل‌های تجاری به نمایش درآمده است و بیش از 1600 سازه تبلیغاتی به‌کار گرفته شده است.
کمبود وقت دلیل مشکلات و ضعف‌ها
وی درباره نقاط ضعفی که در این پروژه وجود دارد ازجمله کوچک بودن ابعاد بعضی از آثار گفت: مساله کمبود وقت در پیدایش بعضی از ضعف‌هایی که در این پروژه به وجود آمده‌اند بی‌تاثیر نبود. با این حال ما در جانمایی ابعاد سازه‌ها اختیاری نداشتیم چون مواردی از پیش تعیین شده بودند و ما تنها می‌توانستیم آثاری را برای این ابعاد پیدا کنیم؛ البته بیلبوردها و پرتابل‌ها ظرفیت خوبی داشتند اما عرشه پل‌ها چون سازه‌هایی با عرض کم و طول زیاد بودند و با قطع آثار موجود کمی تفاوت داشتند امکان بزرگ شدن آثار وجود نداشت. ما تلاش کردیم آثار در سایز کردن دوباره و هنگام چاپ شدن از بین نروند و رسم امانت را به‌صورت کامل به جا بیاوریم و باید اشاره کرد که ما نکاتی را از این دوره یادداشت کرده‌ایم و اگر قرار باشد این پروژه به‌صورت سالانه استمرار یابد، تجربیات خود را از اولین دوره برای پروژه‌های بعدی به‌کار خواهیم گرفت تا اجرای پروژه را بهبود بخشیم.
بیلبوردهای حادثه‌ساز
یکی از نکاتی که منتقدان به این بیلبوردها به آن اشاره می‌کنند جانمایی اشتباه آنها است. به اعتقاد آنها نصب تصاویر هنری در کنار بزرگراه‌ها سبب افزایش تصادفات می‌شود.موضوعی که سردار تیمور حسینی، رئیس راهور تهران آن را رد نمی‌کند و می‌گوید: یکی از عوامل تصادف در پایتخت عدم توجه راننده به جلو است و تصاویر محیط اطراف راننده نیز می‌تواند در افزایش تصادفات تاثیرگذار باشد.وی با بیان اینکه نباید تابلوهای تبلیغاتی تمرکز راننده را سلب کنند، می‌گوید: عوامل محیطی مانند تابلوها، بیلبوردهای تبلیغاتی و بنرهایی که در حاشیه بزرگراه‌ها و خیابان‌ها نصب می‌شود باید به گونه‌ای جانمایی شود که تاثیری در دقت راننده نداشته باشند و نوشتار و تصاویر به گونه‌ای باشد که به سرعت پیام را منتقل کنند.سردار حسینی به این پرسش که آیا طرح نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر که به تازگی در سطح شهر پایتخت اجرایی شده بر آمار تصادفات تاثیری گذاشته است، جواب روشنی نمی‌دهد و می‌گوید: اجرای این طرح تاثیری بر میزان تصادفات نگذاشته است و نگاه ما به بحث بیلبوردهای تبلیغاتی یک نگاه کارشناسی و علمی است و تفاوتی نمی‌کند که آثار تبلیغاتی روی آنها نصب شده باشد یا تجاری.جنبه ترافیکی این طرح مورد انتقاد مجتبی شاکری عضو شورای شهر تهران هم بود. او می‌گوید:نصب تابلوهای تبلیغاتی با این مضمون باید در مکان‌هایی باشد که شهروندان امکان توقف و تامل داشته باشند. به نظرم پل طبیعت برای این اقدام بسیار مناسب‌تر بود تا حاشیه بزرگراه‌ها. احمد دنیامالی رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران هم تنها نگرانی این طرح را نمایش این آثار هنری در حاشیه بزرگراه‌ها می‌داند.
واکنش جهانی به طرح تازه تهران
این حرکت شهرداری تهران بازتاب‌هایی هم در رسانه‌های خارجی داشته است. به‌طور مثال بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی با عنوان «از پیکاسو تا سپهری روی بیلبوردهای تهران» نوشته است: «شهر تهران در یک اقدام بی‌سابقه و با یک ایده متفاوت، با نمایش آثار نقاشی هنرمندان مشهور به یک گالری بزرگ تبدیل شده است.سازمان زیباسازی شهر تهران با اجرای طرحی با عنوان «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» آثار هنرمندان شناخته‌شده ایرانی و خارجی را به مدت 10 روز در سطح شهر تهران به نمایش درآورده است. آثاری از هنرمندانی ازجمله پیکاسو، ماتیس، ون‌گوگ، ادوارد مونک، کمال‌الملک، سهراب سپهری و بهمن محصص. نمایش این آثار از پانزدهم اردیبهشت ماه آغاز شده و تا بیست و ششم اردیبهشت ماه ادامه خواهد داشت. در این طرح، بیش از ۷۰۰ اثر هنری در ۱۶۰۰ بیلبورد یا سازه تبلیغاتی در سطح شهر تهران به نمایش گذاشته شده است».روزنامه « نیویورک تایمز» هم به قلم توماس اردبرینک در واکنش به این بیلبوردها در گزارشی نوشت: «شهردار تهران، محمد باقر قالیباف، به‌عنوان فرمانده سپاه، خلبان بازنشسته و بازنده دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران معروف است. این هفته یک لقب دیگر به وی اضافه شد - حامی هنر- از آنجا که وی دستور داده است تا ۱۵۰۰ بیلبورد شهر را با آثار هنری معروف شامل آثار هنرمندان برجسته غربی آراسته کنند.یک‌شبه تمام بیلبوردهای شهر تهران متعلق به شهرداری و از منابع اصلی درآمد شهرداری، دیگر تبلیغات مربوط به ماشین‌های ظرفشویی کره‌جنوبی و آخرین سود بانکی (در حال حاضر 20درصد) را نمایش ندادند و «استیل لایف» اثر هنری رامبراند و آثار عکاس فرانسوی کارتیه برسون را به نمایش گذاشتند.ساکنان تهرانی که ساعات زیادی را در خیابان‌های پرترافیک می‌گذرانند و به علت آلودگی هوا و دوده دائمی سعی بر آن دارند که دهان خود را بسته نگه دارند، نگاهشان به تصاویر آثار هنرمندان خارجی و ایرانی می‌افتد».گاردین هم درباره این طرح نوشت: «شهرداری تهران در پروژه‌ای برای ترغیب مردم به بازدید از موزه‌ها تصاویر روی تابلوها را با آثار هنری هنرمندان مشهور داخلی و خارجی عوض کرد. آثاری از «پابلو پیکاسو» نقاش اسپانیایی یا «رنه ماگریت» هنرمند بلژیکی و «هنری ماتیس» هنرمند فرانسوی برای 10 روز میهمان مردم تهران شده و این شهر را به موزه‌ای بزرگ تبدیل کرده است».این طرح در روزنامه لوموند هم بازتاب داشت و این روزنامه فرانسوی در گزارشی نوشت: «ابتکار جدید شهرداری تهران شک و تردیدهایی را در واکنش‌های مردمی در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است و برخی می‌پرسند: «نیات واقعی محمد باقر قالیباف، شهردار تهران از این طرح چیست؟» قالیباف در سال‌های 2009 و 2013، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بود که در آنها موفقیتی به دست نیاورد. به همین دلیل است که برخی شهروندان، این طرح شهرداری را تلاش جدید شهردار تهران به‌منظور جلب نظر طبقه متوسط جامعه تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی در سال 2016 در نظر می‌گیرند. با این حال، پیام‌های تشویق و تقدیر از او به خاطر این اقدام هم بسیار متعدد است. این شهروندان و کاربران شبکه‌های مجازی از طرح و اقدام محمدباقر قالیباف برای ارجحیت دادن به «هنر واقعی» به جای درآمدهای مالی تبلیغاتی تبریک گفته و قدردانی کرده‌اند».
اعتراض به هزینه نصب این تابلوها اولین واکنش مخالفان بود.اعلام رقم‌های ۱۵ تا ۱۵۰ میلیارد تومان برای تبدیل تهران به موزه موقتی سبب شده مردم احساس کنند زیبایی تهران برایشان گران تمام شده است. مهمترین پرسشی که به فاصله چند ساعت از نصب بنرهای مربوط به «آثار هنری نقاشان و طراحان داخلی و خارجی» در حجم وسیعی از بیلبوردهای سطح پایتخت، برای تهران‌نشینان به‌وجود آمد، چرایی محل‌های انتخاب شده بود.برای شهروندان سوال است که چرا این نگارخانه‌های سیال درست در نقاطی از شهر که فرصت دید حداکثر چند ثانیه‌ای وجود دارد، نصب شده است و چرا مثلا این بنرها در پارک‌ها، جنب مراکز خرید و محیط‌هایی که می‌توان برای دقایقی تمرکز کرد و به آثار خیره شد، ایجاد نشده است؟
برای تبدیل تهران به گالری هنری ریالی نداده‌ایم
اما جمال کامیاب، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران، با رد اینکه شهرداری برای این طرح هزینه‌ای صرف کرده است، گفت: یکی از ویژگی‌های طرح جدید شهرداری در خصوص نصب آثار برجسته هنری در سطح شهر آن است که هزینه‌ای برای شهرداری ندارد.او ادامه داد: شهرداری در قراردادهای تبلیغاتی خود سالانه ۷ تا ۱۵ درصد امکان استفاده از این فضاها برای کار فرهنگی را دارد که در ماه محرم و بهار از این سهم فرهنگی استفاده می‌کنیم. اما برای اجرایی شدن این طرح، تمام این سهم را متمرکز در این ۱۰ روز کرده‌ایم. ما حتی برای چاپ، نصب و... ریالی نداده‌ایم چون تمامی این موارد از سهم فرهنگی قراردادهای سازههای تبلیغاتی پرداخت شده است.وی با اشاره به نحوه انتخاب آثار افزود: مکاتباتی با برخی موزه‌های بزرگ انجام شد که آثاری را که امکان تهیه تصویر با کیفیت بالا دارند از گنجینه خود برای ما بفرستند. تعداد زیادی اثر برای ما ارسال شد که توسط کارشناسان هنری انتخاب شدند. البته ما برای انتخاب از میان آثار برجسته، محدودیت‌هایی هم داشتیم که مهمترین آن سازههای تبلیغاتی بودند که اندازه‌های متفاوتی داشتند یا در عرشه‌های پل بودند. بنابراین باید بر اساس همین محدودیت‌ها، آثار را مشخص می‌کردیم زیرا تغییر سایز آثار ممکن بود شکل اثر را دفرمه کند. کار سختی بود اما ۷۰۰ اثر برای اکران در فضای عمومی انتخاب شد.مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران با پذیرش انتقادهایی که به جانمایی آثار می‌شود، گفت: کاملا درست است که این تابلوها باید در فضای مکث نصب شود اما شما به این حرکت، به‌عنوان یک حرکت نمادین و سمبلیک نگاه کنید. ما می‌دانیم که باید آثار هنری را در گالری‌ها دید، اما در این حرکت نمادین قصد داریم مردم را از وجود این آثار فاخر در موزه‌ها آگاه کنیم و داشته‌های هنری‌مان را یادآوری کنیم. بدون تردید دیدن این تابلوها در فضای ساکت و با آرامش بسیار تاثیرگذارتر است اما امروز موزه‌ها و گالری‌های ما چقدر بازدیدکننده داشته است؟ ما می‌خواستیم هنر را به یاد مردم بیاوریم.کامیاب در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه منتقدان معتقدند این حرکت سازمان زیباسازی، یک حرکت سیاسی و نمایشی است، گفت: من مدیر فرهنگی هستم نه سیاسی و این پروژه نیز مدیریتش بر عهده من بوده و می‌خواهم از دریچه هنر و فرهنگ به این پروژه نگاه شود.
رفع مشکلات طرح دردوره‌های آینده
مجتبی موسوی، مدیراجرایی طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» هم از برطرف کردن نقایص و نقاط ضعف این پروژه برای دوره‌های بعدی اجرای این طرح سخن گفت.
او درباره طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» که به مدت ۱۰ روز آثار هنرمندان بر سازههای تبلیغاتی شهر تهران نمایش داده می‌شوند و تمدید این طرح گفت: یکی از اقداماتی که برای انجام این طرح صورت گرفته است توافق بین سازمان زیباسازی شهر تهران و شرکت‌های تبلیغاتی است که برای مدت ۱۰ روز فضاهای تبلیغاتی شرکت‌ها به این طرح اختصاص پیدا کند. با این حال اگر این امکان فراهم شود که طرح مذکور تمدید شود بهتر است چون بسیاری درخواست داشتند که این طرح را تا یک ماه تمدید کنیم اما این زمان حق شرکت‌های تبلیغاتی است که نمی‌توان آن را تضییع کرد چراکه هزینه این ۱۰ روز از محل سهم فرهنگی این شرکت‌ها تامین شده است که باید در طول سال پرداخت می‌کردند و ما خواستیم که به‌صورت یکجا و به این شیوه انجام شود.
از ایده تا اجرا
مدیر اجرایی طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» با اشاره به ایده اولیه این طرح گفت: طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» پیشنهادی بود که از طریق سعید شهلاپور از هنرمندان پیشکسوت که عضو شورای سازمان زیباسازی شهر تهران هم هست ارائه شد. متاسفانه ما در سال‌های پیش موفق به اجرای این طرح نشدیم و جای بسی خوشحالی دارد که جمال کامیاب مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران زمینه برگزاری این پروژه را فراهم کرد و با توافقی که با شرکت‌ها انجام شد توانستیم طرح را به نتیجه برسانیم.موسوی درباره جزئیات چگونگی اجرایی کردن این طرح هم گفت: از اواخر فروردین ماه مسوولیت اجرایی این پروژه به من واگذار شد و با برنامه فشرده و امکاناتی که در دست داشتیم پروژه را شروع کردیم. ما سعی کردیم در ابتدا با تشکیل شورای سیاست‌گذاری و براساس خط مشی‌های موجود آثار مورد نظر را انتخاب کنیم و قرار بر این شد که حدود ۷۰ درصد از طرح مذکور به نمایش آثار ایرانی و ۳۰ درصد به نمایش آثار خارجی اختصاص یابد.وی با بیان اینکه آثار ایرانی از دوره‌های مختلف هنر ایران انتخاب شده‌اند، گفت: آثاری از دوره‌های مختلف در این طرح وجود دارد، آثار بسیاری از دوران هنر اسلامی داریم و حتی چند اثر هم از قبل از دوران اسلام انتخاب کردیم که ازجمله آنها می‌توان به طرح‌هایی از سفالینه‌ها، آبگینه‌ها، قلمدان‌سازی و... اشاره کرد. همچنین در دوران معاصر نیز از آثار کمال‌الملک و شاگردان مکتب او و آثار مدرنی از دوره خود استفاده شده است. در این پروژه از آثار هنرمندان فقید استفاده شده و پیش‌بینی شده است که اگر پروژه به صورت سالانه اجرا شود در دوره‌های بعد از آثار هنرمندان در قید حیات هم بهره بگیریم. در حوزه آثار خارجی هم طرح‌های شاخص هنرمندان جهان به‌کار گرفته شده است. مجموعا بیش از ۷۰۰ اثر هنری روی سازههای تبلیغاتی چون بیلبوردها، عرشه پل‌ها و پرتابل‌های تجاری به نمایش درآمده است و بیش از 1600 سازه تبلیغاتی به‌کار گرفته شده است.
کمبود وقت دلیل مشکلات و ضعف‌ها
وی درباره نقاط ضعفی که در این پروژه وجود دارد ازجمله کوچک بودن ابعاد بعضی از آثار گفت: مساله کمبود وقت در پیدایش بعضی از ضعف‌هایی که در این پروژه به وجود آمده‌اند بی‌تاثیر نبود. با این حال ما در جانمایی ابعاد سازه‌ها اختیاری نداشتیم چون مواردی از پیش تعیین شده بودند و ما تنها می‌توانستیم آثاری را برای این ابعاد پیدا کنیم؛ البته بیلبوردها و پرتابل‌ها ظرفیت خوبی داشتند اما عرشه پل‌ها چون سازه‌هایی با عرض کم و طول زیاد بودند و با قطع آثار موجود کمی تفاوت داشتند امکان بزرگ شدن آثار وجود نداشت. ما تلاش کردیم آثار در سایز کردن دوباره و هنگام چاپ شدن از بین نروند و رسم امانت را به‌صورت کامل به جا بیاوریم و باید اشاره کرد که ما نکاتی را از این دوره یادداشت کرده‌ایم و اگر قرار باشد این پروژه به‌صورت سالانه استمرار یابد، تجربیات خود را از اولین دوره برای پروژه‌های بعدی به‌کار خواهیم گرفت تا اجرای پروژه را بهبود بخشیم.
بیلبوردهای حادثه‌ساز
یکی از نکاتی که منتقدان به این بیلبوردها به آن اشاره می‌کنند جانمایی اشتباه آنها است. به اعتقاد آنها نصب تصاویر هنری در کنار بزرگراه‌ها سبب افزایش تصادفات می‌شود.موضوعی که سردار تیمور حسینی، رئیس راهور تهران آن را رد نمی‌کند و می‌گوید: یکی از عوامل تصادف در پایتخت عدم توجه راننده به جلو است و تصاویر محیط اطراف راننده نیز می‌تواند در افزایش تصادفات تاثیرگذار باشد.وی با بیان اینکه نباید تابلوهای تبلیغاتی تمرکز راننده را سلب کنند، می‌گوید: عوامل محیطی مانند تابلوها، بیلبوردهای تبلیغاتی و بنرهایی که در حاشیه بزرگراه‌ها و خیابان‌ها نصب می‌شود باید به گونه‌ای جانمایی شود که تاثیری در دقت راننده نداشته باشند و نوشتار و تصاویر به گونه‌ای باشد که به سرعت پیام را منتقل کنند.سردار حسینی به این پرسش که آیا طرح نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر که به تازگی در سطح شهر پایتخت اجرایی شده بر آمار تصادفات تاثیری گذاشته است، جواب روشنی نمی‌دهد و می‌گوید: اجرای این طرح تاثیری بر میزان تصادفات نگذاشته است و نگاه ما به بحث بیلبوردهای تبلیغاتی یک نگاه کارشناسی و علمی است و تفاوتی نمی‌کند که آثار تبلیغاتی روی آنها نصب شده باشد یا تجاری.جنبه ترافیکی این طرح مورد انتقاد مجتبی شاکری عضو شورای شهر تهران هم بود. او می‌گوید:نصب تابلوهای تبلیغاتی با این مضمون باید در مکان‌هایی باشد که شهروندان امکان توقف و تامل داشته باشند. به نظرم پل طبیعت برای این اقدام بسیار مناسب‌تر بود تا حاشیه بزرگراه‌ها. احمد دنیامالی رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران هم تنها نگرانی این طرح را نمایش این آثار هنری در حاشیه بزرگراه‌ها می‌داند.
واکنش جهانی به طرح تازه تهران
این حرکت شهرداری تهران بازتاب‌هایی هم در رسانه‌های خارجی داشته است. به‌طور مثال بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی با عنوان «از پیکاسو تا سپهری روی بیلبوردهای تهران» نوشته است: «شهر تهران در یک اقدام بی‌سابقه و با یک ایده متفاوت، با نمایش آثار نقاشی هنرمندان مشهور به یک گالری بزرگ تبدیل شده است.سازمان زیباسازی شهر تهران با اجرای طرحی با عنوان «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» آثار هنرمندان شناخته‌شده ایرانی و خارجی را به مدت 10 روز در سطح شهر تهران به نمایش درآورده است. آثاری از هنرمندانی ازجمله پیکاسو، ماتیس، ون‌گوگ، ادوارد مونک، کمال‌الملک، سهراب سپهری و بهمن محصص. نمایش این آثار از پانزدهم اردیبهشت ماه آغاز شده و تا بیست و ششم اردیبهشت ماه ادامه خواهد داشت. در این طرح، بیش از ۷۰۰ اثر هنری در ۱۶۰۰ بیلبورد یا سازه تبلیغاتی در سطح شهر تهران به نمایش گذاشته شده است».روزنامه « نیویورک تایمز» هم به قلم توماس اردبرینک در واکنش به این بیلبوردها در گزارشی نوشت: «شهردار تهران، محمد باقر قالیباف، به‌عنوان فرمانده سپاه، خلبان بازنشسته و بازنده دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران معروف است. این هفته یک لقب دیگر به وی اضافه شد - حامی هنر- از آنجا که وی دستور داده است تا ۱۵۰۰ بیلبورد شهر را با آثار هنری معروف شامل آثار هنرمندان برجسته غربی آراسته کنند.یک‌شبه تمام بیلبوردهای شهر تهران متعلق به شهرداری و از منابع اصلی درآمد شهرداری، دیگر تبلیغات مربوط به ماشین‌های ظرفشویی کره‌جنوبی و آخرین سود بانکی (در حال حاضر 20درصد) را نمایش ندادند و «استیل لایف» اثر هنری رامبراند و آثار عکاس فرانسوی کارتیه برسون را به نمایش گذاشتند.ساکنان تهرانی که ساعات زیادی را در خیابان‌های پرترافیک می‌گذرانند و به علت آلودگی هوا و دوده دائمی سعی بر آن دارند که دهان خود را بسته نگه دارند، نگاهشان به تصاویر آثار هنرمندان خارجی و ایرانی می‌افتد».گاردین هم درباره این طرح نوشت: «شهرداری تهران در پروژه‌ای برای ترغیب مردم به بازدید از موزه‌ها تصاویر روی تابلوها را با آثار هنری هنرمندان مشهور داخلی و خارجی عوض کرد. آثاری از «پابلو پیکاسو» نقاش اسپانیایی یا «رنه ماگریت» هنرمند بلژیکی و «هنری ماتیس» هنرمند فرانسوی برای 10 روز میهمان مردم تهران شده و این شهر را به موزه‌ای بزرگ تبدیل کرده است».این طرح در روزنامه لوموند هم بازتاب داشت و این روزنامه فرانسوی در گزارشی نوشت: «ابتکار جدید شهرداری تهران شک و تردیدهایی را در واکنش‌های مردمی در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته است و برخی می‌پرسند: «نیات واقعی محمد باقر قالیباف، شهردار تهران از این طرح چیست؟» قالیباف در سال‌های 2009 و 2013، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بود که در آنها موفقیتی به دست نیاورد. به همین دلیل است که برخی شهروندان، این طرح شهرداری را تلاش جدید شهردار تهران به‌منظور جلب نظر طبقه متوسط جامعه تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی در سال 2016 در نظر می‌گیرند. با این حال، پیام‌های تشویق و تقدیر از او به خاطر این اقدام هم بسیار متعدد است. این شهروندان و کاربران شبکه‌های مجازی از طرح و اقدام محمدباقر قالیباف برای ارجحیت دادن به «هنر واقعی» به جای درآمدهای مالی تبلیغاتی تبریک گفته و قدردانی کرده‌اند».
ارسال نظر