قیمت سنگ‌آهن در محدوده نگران‌کننده

منیره نظامیوند چگینی: مدتی است که بروز نوسانات کوتاه‌مدت‌ و بعضا ناگهانی در بازارهای مختلف جهانی، همه فعالان و سرمایه‌گذاران را با سردرگمی مواجه ساخته است. نوساناتی که عوامل تاثیرگذار بر آن برحسب میزان و سرعتشان، افت و خیزهای متفاوتی را بر بازارها تحمیل می‌کنند. در این بین آنچه بیشتر مشهود است، میزان تنزل‌هایی است که بازارهای مختلف با آن دست به گریبان بوده و هستند. با بررسی اجمالی و نگاهی دقیق به نمودارها و آمار موجود از هر یک از بازارها، سرنخ‌هایی از دلایل این ریزش‌ها در اختیار ما قرار می‌گیرد. فاکتورهایی همچون رشد میزان موجودی انبارهای تحت نظارت بورس فلزات لندن، کاهش جذابیت و در پی آن افت میزان تقاضا، اتخاذ تصمیم‌های مهم از سوی صاحبان صنایع و قدرت‌ها، تاثیرات جانبی رخدادهای ژئوپلیتیک، انتشار آمارهای منفی و نگران‌کننده از سوی قطب‌های برتر اقتصادی همچون چین و عواملی از این دست، بر شدت افت و خیزهای مدت اخیر بازارها افزوده‌اند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از بلومبرگ؛ اکثر بازارهای جهانی به دلیل وابستگی و قرابت با یکدیگر، تاثیرات همگونی برهم دارند که در این میان، بازارهای جهانی فولاد و سنگ‌آهن از مهم‌ترین‌ این بازارها به‌شمار می‌روند. مدت‌ها است که بازار جهانی فولاد و به‌تبع آن سنگ‌آهن در شرایط رکودی به‌سر می‌برند که کار را برای سرمایه‌گذاران و فعالان این بازارها پیچیده ساخته است.

در سال گذشته میلادی، زمانی که سنگ‌آهن در مسیر نزولی گام نهاد، عواملی چند در این ریزش‌ها دخیل بودند که به‌شدت زمینه ریزش هرچه بیشتر بهای این محصول را فراهم ‌آوردند؛ اما اندکی بعد با بروز مازاد عرضه و کاهش تقاضا در بازار فولاد شاهد شدت گرفتن ریزش‌ها در بازار سنگ‌آهن بوده و هستیم.

طی دو سال گذشته میلادی، شرکت‌های بزرگ تولیدکننده سنگ‌آهن همچون واله بی‌اچ‌پی بیلیتون، ریوتینتو، فورتسکیو و ویل‌اس‌ای باوجود افت روزافزون و دنباله‌دار قیمت‌ها، در تلاش برای از دور خارج کردن رقبای خود به‌ویژه شرکت‌هایی که هزینه تولید آنها به نسبت قیمت تمام شده بالاتر بوده و رقابت‌پذیری کمتری دارند، با افزایش میزان تولیدات خود بیش از ۲۳۴ میلیون تن سنگ‌آهن اضافی وارد زنجیره تامین بنادر کردند که این اقدامات بر رشد میزان ذخایر این ماده معدنی مهم دامن زده است.

در آخرین معاملات انجام شده در بازارهای جهانی همچنان شاهد ریزش بهای فولاد و در پی آن، سنگ‌آهن بودیم که بیش از پیش موجبات نارضایتی فعالان بازار را فراهم کرد. در این دادوستدها هر تن سنگ‌آهن در محدوده قیمتی زیر ۶۰ دلار در نوسان بوده که از ۵ سال گذشته تاکنون کم‌سابقه بوده است. یکی از عوامل مهم دخیل در این کاهش‌ها، تصمیمات اخیر دولت چین مبنی بر افت تقاضا از یکسو و افزایش میزان تولید و عرضه داخلی سنگ‌آهن از طرف دیگر بوده است. بهای سنگ‌آهن از ابتدای سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون حدود ۵۰ درصد کاهش ثبت کرده و به پایین‌ترین میزان خود از سال ۲۰۰۹ تا‌کنون رسیده است، قیمت این ماده خام در ماه فوریه سال ۲۰۱۱ به اوج خود یعنی ۱۹۱.۵ دلار در هر تن رسیده بود.

تحلیلگران در این زمینه پیش‌بینی‌های متفاوتی را اعلام کرده‌اند که هریک چشم‌انداز متفاوتی را پیش‌روی فعالان قرار می‌دهد. برخی بر این باورند که کاهش موجودی انبارهای بنادر اصلی چین و نیز افت میزان تولید سنگ‌آهن داخلی این کشور، امیدها برای کاسته شدن از میزان مازاد عرضه را قوت خواهد بخشید که در نتیجه به تعدیل قیمت‌ها در بازار جهانی سنگ‌آهن کمک خواهد کرد. مدت‌هاست که اکثر منابع، تحلیلگران و بانک‌های مهم مانند سیتی‌گروپ، مریل‌لینچ، اچ‌اس‌بی‌سی و جی‌پی مورگان اقدام به کاهش پیش‌بینی‌های خود برای متوسط قیمت این ماده خام مورد استفاده در تولید فولاد کرده‌اند.

در حال حاضر بهای سنگ‌آهن در حدود نگران‌کننده‌ای قرار دارد که باقی‌ماندن قیمت‌ها در همین سطوح یا نوسانات اندک آنها در همین ارقام، کار را برای فعالان این صنعت با مشکل مواجه خواهد ساخت.

براساس گزارش‌ها، موسسه بین‌المللی رتبه‌بندی Fitch Rating، چندی قبل پیش‌بینی کرده بود که در سال ۲۰۱۵ میلادی، مصرف داخلی فولاد در روسیه تا بیش از ۵ درصد افت خواهد داشت که رقم قابل‌توجهی به‌شمار می‌رود. روسیه یکی از قطب‌های بزرگ مصرف‌کننده این محصول استراتژیک در جهان محسوب می‌شود همچنین این کشور در زمینه تولید فولاد نیز فعال است که با اعلام این آمار، باید منتظر رشد میزان صادرات فولاد از سوی روسیه باشیم که در نتیجه بر میزان مازاد ذخایر موجود در انبارها خواهد افزود.

در روزهای گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه چین در تلاش است تا در سال جاری میلادی با اتخاذ راهکارها و تدوین برنامه‌ها و طرح‌های نوین، میزان تولید فولاد بازیافتی خود را افزایش دهد که بالطبع این تصمیم بر میزان تقاضا برای سنگ‌آهن خام در بازارهای جهانی تاثیر بسزایی خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود در صورت اجرای این طرح، تا سال ۲۰۲۰ میلادی میزان تولید قراضه چین از مرز ۲۰۰ میلیون تن نیز عبور کند.

تمامی رخدادهای اخیر، این چشم‌انداز را ترسیم می‌کند که سنگ‌آهن در ایام پیش‌رو روزهای سختی خواهد داشت و بیش از پیش از میزان جذابیت آن برای فعالان و سرمایه‌گذاران کاسته خواهد شد، مگر آنکه اتفاق جدیدی در سطح جهانی رخ دهد که روند کلی بازارها را به‌طور عام و بازار فولاد و سنگ‌آهن را به‌طور خاص متحول سازد.