گروه بنگاه‌های اقتصادی: پذیره‌نویسی نخستین صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی قابل‌معامله در بورس تهران از امروز آغاز می‌شود. موضوع فعالیت این صندوق، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی‌های سپرده بانکی، سهام پذیرفته شده در بورس تهران و فرابورس ایران است. در همین رابطه، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، نماد صندوق شاخص ۳۰ شرکت بزرگ فیروزه را در سامانه پس از معاملات درج کرد تا شرایط برای پذیره‌نویسی این صندوق جدید در بازار سرمایه مهیا شود. شرکت کارگزاری فیروزه آسیا به عنوان کارگزار ناظر بازارگردان و شرکت تامین سرمایه نوین بازارگردانی این صندوق را برعهده خواهد داشت. در همین حال مدیرعامل کارگزاری فیروزه آسیا در گفت‌وگو با «سنا»، درباره این صندوق توضیح داد: صندوق سرمایه‌گذاری شاخص ۳۰ شرکت بزرگ فیروزه اولین صندوق شاخصی قابل معامله در بورس تهران است که شرکت کارگزاری فیروزه آسیا با حداقل سرمایه ۱۰۰ میلیارد ریال و حداکثر سرمایه ۵۰۰ میلیارد ریال با همکاری شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران (سهامی عام) تاسیس شده و پذیره‌نویسی آن از هفتم بهمن ماه جاری آغاز می‌شود. مجید پورنعمت افزود: صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی، در واقع نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که در آن مدیران صندوق در تلاشند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و اوزان متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند تا بر این اساس عملکردی مشابه با عملکرد شاخص داشته باشند. بنابراین در این نوع از صندوق‌ها نقش مدیریت یک نقش غیر‌فعال است و تنها در راستای انطباق ترکیب و وزن اوراق موجود در سبد با شاخص مبنا باید مسوولیت خود را انجام دهد.

وی در برابر این سوال که هدف از تشکیل این صندوق چیست، پاسخ داد: هدف از تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری شاخص ۳۰شرکت بزرگ فیروزه‌، پیروی از شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و تشکیل سبدی متنوع از دارایی‌ها است، به طوری که بازدهی صندوق قبل از کسر هزینه‌های صندوق، از متوسط بازدهی شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بیشتر باشد. البته رویه این صندوق به‌گونه‌ای طراحی شده است که محدودیت‌های موجود در تعریف شاخص (از قبیل سود نقدی و توقف نمادها) را در نظر می‌گیرد بنابراین نگرانی سرمایه‌گذاران در این بخش کاملا دیده شده است.

پورنعمت ادامه داد: شاخص ۳۰ شرکت بزرگ برای نشان دادن روند کلی معاملات شرکت‌های بزرگ در بورس تهران طراحی شده است و سهام ۳۰ شرکت که از میان ۱۰۰ شرکت بزرگ دارای ارزش معاملات بالا انتخاب می‌شود را در بر می‌گیرد. این شاخص، عملکرد سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اول و دوم بورس اوراق بهادار تهران را نشان می‌دهد. مدیر صندوق شاخصی فیروزه ادامه داد: فهرست ۳۰ شرکت بزرگ، توسط شرکت بورس در دوره‌های زمانی سه ماهه مورد بازبینی قرار می‌گیرد و دوره بازبینی سبد سهام این صندوق، مطابق اعلام فهرست جدید ۳۰ شرکت بزرگ توسط شرکت بورس اوراق بهادار تهران خواهد بود. افزون بر این، ترکیب سهام در صندوق شاخصی، بر اساس استراتژی غیرفعال (passive) اداره می‌شود. از سوی دیگر مدیر‌عامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنعتی ایران، در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: ETF‌های شاخصی در واقع سبدی از سهام با ترکیب و وزن مشابه شاخص هستند که به لحاظ سود و زیان، عملکردی همسان با عملکرد شاخص دارند. در این نوع از صندوق‌ها، نقش مدیریت «غیر‌فعال» است و تنها در راستای انطباق ترکیب سبد با شاخص، معاملات انجام می‌شود. در بازارهای مالی بین‌المللی، معمولا هر وقت از واژه ETF استفاده می‌شود، منظور صندوق‌های شاخصی است و به ندرت به صندوق‌های با مدیریت فعال، عنوان ETF اطلاق می‌شود. با وجود محبوبیت بالای این ابزار مالی در جهان و وجود تقاضا برای آن در ایران، تاکنون امکان این نوع سرمایه‌گذاری در داخل کشور وجود نداشت.

رامین ربیعی سه ویژگی ریسک کمتر، بازدهی بیشتر و هزینه کمتر را سه امتیاز اصلی ETF فیروزه بر‌شمرد و تصریح کرد: ترکیب سبد صندوق شاخصی فیروزه دقیقا مطابق با شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس تهران خواهد بود که به علت تنوع بالای صنایع آن، ریسک کمتری را در سرمایه‌گذاری داراست. وی با بیان اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی در جهان بسیار محبوب هستند، دلایل اقبال خارجی‌ها به این ابزارهای مالی را این‌گونه تشریح کرد: بازدهی صندوق‌های شاخصی در سطح جهان از ۷۰ درصد صندوق‌های با مدیریت فعال (مانند صندوق‌های مشترک فعال در بورس تهران) بهتر است؛ یعنی مدیریت فعال مدیران سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها تنها در ۳۰ درصد موارد بازدهی بهتر از شاخص در بلند مدت به همراه دارد که تاریخچه فعالیت صندوق‌ها در بورس تهران نیز بیانگر تجربه‌ای مشابه است. وی افزود: فاصله بازدهی صندوق‌های شاخصی در دنیا از شاخص مورد پیگیری، به طور متوسط کمتر از نیم درصد است و امید است نتیجه‌ای مشابه در مورد صندوق فیروزه در ایران کسب شود. او جذابیت سوم صندوق شاخصی را هزینه پایین‌تر کارمزد مدیریت این صندوق نسبت به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دانست.