آمریکا باید با مذاکره از واقعیات ایران آگاه شود

گروه دیپلماسی: محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در مصاحبه‌ای تلویزیونی با تاکید براین‌که مقامات دولت آمریکا ۳۵ سال است که در ایران حضور نداشته‎اند و از این رو شناخت آنها از ایران از طریق دروغ‏هایی است که گاه خودشان ساخته‎اند، گفت: «ما شناخت بهتری نسبت به آمریکا داریم، زیرا در سازمان ملل حضور داشته و در آنجا نماینده داشته‌ایم، اما آمریکایی‎ها در ایران حضور ندارند.» وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: «نیاز است آمریکایی‎ها از طریق مذاکرات بدانند که مردم ایران چه چیزی می‏خواهند و بفهمند که واکنش مردم ایران در برابر تحریم منفی است و به تکریم پاسخ می‏دهند.» محمدجواد ظریف در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که ایران و طرف‌های مذاکره کننده در برنامه هسته‎ای تهران، بر سر اصل موضوع، یعنی غنی‌سازی، «اختلاف ندارند» بلکه اختلافشان در رابطه با میزان غنی‌سازی است. تازه‌ترین اظهارات وزیر خارجه ایران پس از آن مطرح می‌شود که طرف‌های مذاکره اعلام کردند به گفت‌وگوها برای رسیدن به توافقی جامع، چهار ماه دیگر ادامه می‌دهند. ظریف گفته است: «دور بعدی مذاکرات اوایل سپتامبر (پنج هفته دیگر) است و اینکه در کجا برگزار خواهد شد بعدا مشخص می‌شود.» به گزارش «ایرنا» محمدجواد ظریف در مصاحبه اختصاصی با شبکه خبر با بیان اینکه ممکن است سه تا چهار کشور باشند که موضوعاتی را درباره غنی‌سازی اورانیوم در ایران مطرح کنند، گفت:«اما کنفرانس عدم اشاعه سلاح‏های هسته‌ای یکبار در سال ۱۹۹۰ و یکبار نیز در سال ۲۰۱۰ اعلام کرده که ایران حق غنی‌سازی دارد.» او همچنین تاکید کرد: «امروز دیگر این بحث وجود ندارد که ایران حق دارد غنی‌سازی انجام دهد یا نه. غنی‌سازی در ایران انجام خواهد شد و فشارها و تحریم‎‌ها براساس توافق ژنو بعد از توافق نهایی باید لغو شود.» ظریف در این مصاحبه تاکید می‏کند که توافق ژنو دست ایران را در زمینه غنی‌سازی باز گذاشته است؛ در این توافق آمده که باید صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تایید شود. وزیر خارجه ایران در این مورد بار دیگر به گفته‌های مقام معظم‌رهبری اشاره کرده است که ایران نیاز به ۱۹۰هزار «سو» غنی‌سازی دارد. او افزوده است که همین موضوع خود «دلیل صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران است.»

توقف فضاسازی غرب

ظریف در بخش دیگری از سخنانش به فضاسازی‎های غرب در رابطه با فعالیت هسته‌ای ایران اشاره کرد و گفت: «در طول چند سال گذشته بدخواهان می‏خواستند جمهوری اسلامی را از دسترسی به انرژی صلح‌آمیز هسته‎ای باز دارند و تلاش کردند فعالیت‌های ایران را در این زمینه تهدید‌آمیز نشان دهند. »

به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی آنها خواستار از بین رفتن رآکتور اراک بودند و حرف‎‌هایی می‎زدند که از نگاه مردم بی اساس بود. ظریف افزود:«با تلاش و تدبیری که صورت گرفت این روند با شروع مذاکرات و توافق ژنو در بدو مسوولیت دولت جدید متوقف شد و در یک سال اخیر هیچ تحریم جدیدی علیه ایران نبوده و حضور گسترده فعالان اقتصادی در کشور، نشان از ایجاد فضای جدید دارد.» ظریف درباره مذاکرات وین، گفت که طرفین انواع مذاکرات دو جانبه، کارشناسانه و تخصصی داشتند و ادامه داد: «مجمع عمومی هم فرصت خوبی برای مذاکره است.»

همه تحریم‎ها باید لغو شوند

وزیر خارجه ایران می‌گوید در مورد شمار سانتریفیوژها در ایران بحث‌هایی هست، اما او تاکید دارد که «تعداد سانتریفیوژ ربطی به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ندارد». ظریف گفت: «امروز بحث این نیست که غنی‌سازی در ایران باشد یا نه. غنی‌سازی در ایران انجام خواهد شد و در مقابل بر اساس تفاهم ژنو همه تحریم‎ها پس از توافق نهایی باید لغو شود.» رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد خواسته ایران از طرف مقابل، بر اساس منافع مردم لغو همه تحریم‏ها است.

مرحله اعتماد سازی

مذاکرات وین ۶ پس از چند هفته گفت‌وگوهای فشرده با تصمیم بر تمدید مذاکرات پایان یافت. بسیاری این مساله را مطرح کرده‎اند که عمده موارد مورد بحث و اختلاف دو طرف به جلسات پایانی موکول شده بود. ظریف در این باره می‎گوید:«برخی کشورهای غربی با استفاده از عامل زمان تلاش کردند کار را به روزهای پایانی بکشانند، اما ما نشان دادیم روی حرف خود ایستاده‎ایم و از حقوق ملت کوتاه نمی‌آییم.» او تاکید کرد:«اکنون وارد مرحله‎ای شده‌ایم که درباره اعتماد سازی صحبت می‏کنیم.» به گفته ظریف، این روند موجب شده حرف جدی در مذاکرات شروع شود. مصلحت جمهوری اسلامی به عنوان منادی استفاده صلح‌آمیز از انرژی این است که درباره اعتمادسازی، منطقی رفتار کند.

توافق؛ هدف ایران در مذاکرات

بخش دیگری از سخنان وزیر خارجه ایران در شبکه خبر به بحث «توافق» میان ایران و گروه ۱+۵ اختصاص داشت. ظریف می‎گوید:«توافق دو طرف دارد، برای اینکه به توافق برسید باید طرفین آمادگی داشته باشند. ایران با هدف رسیدن به توافق وارد مذاکره شد. کار طرف مقابل دشوارتر است زیرا شاهد حضور ۶ کشور هستیم.» او ادامه داد: «در جلسه آخر اعلام کردیم که موضع‌گیری را می‏توان از طریق ایمیل هم اعلام کرد و اگر به دنبال توافق هستید باید بحث کنیم.» ظریف با بیان اینکه طرف مقابل به این درک رسیده که راهی جز توافق با ایران در موضوع هسته‏ای وجود ندارد، توضیح داد: «آنها می‏توانند تحریم‎های خود را اضافه کنند کما اینکه در چند سال اخیر این روند را ادامه دادند، اما این امر تاثیری در برنامه‏های هسته‏ای ما ندارد.» ظریف با بیان اینکه در چهار ماه پیش رو مذاکرات همانند قبل خوب و موثر پیش خواهد رفت ، افزود: «ما دیدگاه‌ها و حرف‎های منطقی خود را زده‎ایم و فقط نیازمند یک اراده سیاسی هستیم.»

زمان، عامل فشار در مذاکرات

ظریف با اشاره به تمدید مذاکرات تاکید کرد:«شاید برخی فکر می‎‌کردند با قرار دادن ایران در یک محصور زمانی این امکان وجود دارد که به ما فشار آید. اما عامل زمان باید شاخصی برای توافق باشد. از این رو ما از این عامل به عنوان فشار عبور کردیم و مذاکرات تا سوم آذر تمدید شد.» به گفته ظریف، عامل زمان دقیقا در جای خوبی که بحث‎ها وارد موضوعات جدی‎تری شده بود تمدید شد.

آزادی ۲/۴میلیارد دلار دارایی ایران

روز گذشته، مرضیه افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سوالی از پرداخت هشتمین قسط مربوط به توافقنامه ژنو در چارچوب ۲/۴ میلیارد دلار از درآمدهای بلوکه شده نفتی ایران خبر داد و افزود:«امیدواریم مراحل اداری آن نهایی شده باشد.» وزیر خارجه ایران نیز در این باره گفت: «در مدت ۶ ماه نخست مذاکرات، ۲/۴ میلیارد دلار از دارایی‏های ایران برابر با ماهانه حدود ۷۰۰ هزار دلار آزاد شد. از طرفی براین مهم تاکید شده که هیچ تحریمی نیز در این مدت اعمال نشود.»

روند اکسید کردن ادامه ندارد

همچنین این روزها تعهدات طرف ایران و طرف ۱+۵ در مدت تمدید شده مهلت مذاکرات نیز از‌جمله موضوعات مورد بحث است. در این رابطه ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از پرداخت هفت میلیارد دلاری که طبق توافق موقت ژنو باید به ایران داده شود، در پایان این مهلت ۴ ماهه، سخن گفت. هارف افزود: «توافق شد تا این پرداختی‎ها در قسط‎هایی همان‌طور که در ۶ ماه اول صورت گرفت، به ایران پرداخت شود اما گام‎هایی که ایران باید در این دوره ۴ ماهه بردارد، تبدیل ۲۵ کیلوگرم از اکسید اورانیوم با درصد غنای ۲۰درصد به صفحه‎های سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران و ادامه تبدیل این اکسید به صفحه‌هایی در یک زمان‌بندی مناسب است تا زمانی که تمامی آن اکسید به سوخت تبدیل شود.» از طرف دیگر ظریف نیز در این باره گفت: «در دور اول ظرفیت اورانیوم ۲۰ درصدی داشتیم که رقیق کردیم و بخشی نیز تبدیل به اکسید شد؛ اما این روند در دوره جدید ادامه پیدا نمی‌کند. اورانیوم تبدیل به اکسید‌شده در برنامه ما به سوخت برای رآکتور هسته‎ای تهران اختصاص می‎یابد.»

جلسه غیرعلنی با نمایندگان

همچنین روز سه‌شنبه، وزیر خارجه ایران برای بیان برخی توضیحات در صحن علنی مجلس حضور یافت و نمایندگان را از فضای مذاکرات مطلع ساخت. او در گفت‌وگو‌ با شبکه خبر، با اشاره به جلسه غیرعلنی با نمایندگان مجلس تاکید کرد: «درباره موضوعات اصلی اختلاف، موضوعات اصلی مذاکرات وین و مسائلی از این دست به نمایندگان پاسخ دادیم.»

توافق ژنو مانع زیاده خواهی

پس از امضای تفاهم‌نامه ژنو، برخی دلواپسان آن را مورد انتقاد قرار دادند و این‌گونه مطرح کردند که مطابق این تفاهم‌نامه، امتیازهایی که ایران و طرف ۱+۵ به یکدیگر داده‌اند متوازن نیست. اما وزیر خارجه ایران معتقد است با وجود اینکه غربی‎ها بعضی وقت‌‎ها زیاده‌خواهی کردند، اما تفاهم ژنو مانع از این زیاده خواهی‏ها شده است. او می‏گوید: «هر تفاهم نکات منفی و مثبت دارد؛ اما این تفاهم‌نامه به‌گونه‏ای تنظیم شده که جلوی زیاده‌خواهی‏ها را می‏گیرد.»

پاسخ ظریف به دلواپسان

در ادامه وزیر امور خارجه ایران درباره دلواپسان مذاکرات هسته‏ای گفت: «اینکه جامعه ایرانی تک‌صدایی نیست امر مبارکی است و زمینه برای نقد وجود دارد؛ البته باید در نقد دو عامل انصاف و منافع ملی لحاظ شود. امیدوارم همه دوستان که با حسن نیت نقد می‌کنند این دو عامل را مدنظر قرار دهند.» او تاکید کرد: «هیچ کس در شأنی نیست که از حقوق ملت صرف نظر کند، اما نیازی نیست در مردم نگرانی ایجاد کنیم مردم نیاز به اعتماد و آرامش دارند.» ظریف تاکید کرد: «دولت واقعیت را به مردم منتقل می‎کند، از این رو ایجاد نگرانی ضرورتی ندارد.» او ادامه داد: «من از همه این دوستان تشکر می‏کنم، اما اطمینان می‎دهم هر فعالیتی که انجام می‏دهیم در همه سطوح نظام گزارش می‏شود و ما را راهنمایی می‏کنند.» رئیس دستگاه دیپلماسی خطاب به دلواپسان گفت: «بزرگ‌ترین پشتوانه ما حمایت‎های مقام معظم رهبری است، از این رو دوستان اجازه دهند که مذاکرات در فضایی آرام در جریان باشد و یقین داشته باشند که کسی از حقوق مردم کوتاه نمی‏آید.»

دلیل مذاکره بیشتر با آمریکایی‎ها

در طول مذاکرات هسته‎ای به‌خصوص در این چند دور آخر مذاکرات وین، مخاطب اصلی ایران در گفت‌وگو‌ها آمریکا بود. ظریف در این باره توضیح داد:« ما با طرف‎های اروپایی روزانه در تماس بودیم اما واقعیت این است که بیشتر تحریم‎ها را آمریکا صورت داده؛ از این رو بیشترین اقدامات را آمریکایی‎ها انجام داده‎اند.» ظریف افزود: «این به آن معنا نیست که ما بقیه اعضای ۱+۵ را فراموش کردیم. ما با ۵ کشور رابطه عادی داریم اما با آمریکا رابطه عادی نداریم.» او با بیان اینکه مذاکره ایران و آمریکا صرفا هسته‏ای است، تاکید کرد: «به دلیل اختلاف نظرها و فاصله‏ها و میزان اقداماتی که آمریکا باید انجام دهد، طبیعی است که مذاکرات بیشتر روی آنها متمرکز باشد.» به گفته ظریف، کری وزیر امور خارجه آمریکا فهم بهتری نسبت به مواضع ایران و واقعیت‏ها به دولت آمریکا منتقل کرد.

نیاز است آمریکا از طریق مذاکرات با واقعیات ایران آشنا شود

ظریف با تاکید بر اینکه مقامات دولت آمریکا ۳۵ سال است که در ایران حضور نداشته‎اند از این رو شناخت آنها از ایران از طریق دروغ‏هایی است که گاه خودشان ساخته‎اند، تاکید کرد: «ما شناخت بهتری نسبت به آمریکا داریم، زیرا در سازمان ملل حضور داشته و در آنجا نماینده داشته‌ایم اما آمریکایی‎ها در ایران حضور ندارند.» او ادامه داد: «نیاز است آمریکایی‎ها از طریق مذاکرات بدانند که مردم ایران چه چیزی می‏خواهند و بفهمند که واکنش مردم ایران در برابر تحریم منفی است و به تکریم پاسخ می‏دهند.»

سوم آذر ماه، ضرب الاجل ایران است

مطابق آنچه طرفین مذاکره کننده در وین ۶ توافق کردند دوره ۴ ماهه‎ای که برای ادامه مذاکرات تعیین شده است تا سوم آذرماه ادامه خواهد داشت. ظریف دراین‌باره می‎گوید: «سقف زمانی ما سوم آذر است، اما برای نتیجه گرفتن باید زمان کوتاهی را طی کنیم. در وین ۶، ما متن را نگارش کردیم و فقط باید توافقاتمان را آماده کرده و نهایی کنیم، اما همین کار نیز زمان می‏برد.» او ادامه داد: «ضرب‌الاجل ما سوم آذر ماه است. ما راهکارهایی ارائه کردیم. ما حرف‎های منطقی و عقلانی بر‌اساس قانون و حقوق بین‌المللی زدیم، لذا آنان می‎توانند راهکارهای ما را بررسی کنند.»

راستی‌آزمایی آژانس

در پایان این گفت‌وگو، ظریف درباره همکاری ایران و آژانس انرژی اتمی توضیح داد و گفت: «آژانس دو کار در این ۶ ماه کرده است. نخست راستی آزمایی است که آخرین مورد آن گزارشی بوده که براساس آن اعلام شد ایران به تعهدات خود برای تبدیل کردن اورانیوم به اکسید عمل کرده است. نکته دیگر اتهاماتی بود که علیه ایران مطرح کرده بودند. قبل از تفاهم ژنو توافق کردیم بر‌اساس چارچوب مشخصی با آژانس کار کنیم و همه موارد توافق شده را حل و فصل کردیم. البته این اتهامات از نگاه ما بی مورد است اما ما به این اتهامات پاسخ دادیم.» وزیر امور خارجه در‌باره ابهامات مطرح‌شده نیز تاکید کرد: «ابهامات براساس اطلاعات نادرستی است که به آژانس داده شده است. تصور می‎کنم با رسیدن به توافق، تصویر ما از آینده، همکاری صلح آمیز هسته‎ای خواهد بود.»

احتمال دیدارهای کارشناسی پیش از مذاکرات

از دیگر سو، روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه از احتمال برگزاری نشست‌های کارشناسی پیش از دور بعدی مذاکرات در اوایل سپتامبر خبر داد و گفت: «بر اساس توافق انجام شده تعلیق تحریم‌ها همچنان حفظ می‎شود و هیچ تحریم جدیدی علیه ایران وضع نخواهد شد.» به گزارش «ایرنا»، مرضیه افخم درباره تمدید مذاکرات گفت: «تمدید مذاکرات هرگز به معنی شکست نیست و این دو با یکدیگر تفاوت دارند. تمدید، نشانه‏ای از اراده سیاسی دو طرف برای ادامه مسیری است که از ژنو آغاز و در وین به سطح پیچیده‏تر و دشوارتری رسیده است.»

حضور اشتون کمک‌کننده است

همچنین سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره تغییر رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و طرف مذاکره‌کننده ایرانی گفت: «اینکه خانم اشتون جای خود را به فرد دیگری بدهد، ساز و کاری داخلی مربوط به گروه ۱+۵ و اتحادیه اروپا است اما تا آنجا که ما اطلاع داریم قرار است او تا پایان مذاکرات مسوولیت خود را حفظ کند.» افخم تاکید کرد: «اینکه خانم اشتون تغییر کند به عهده اتحادیه اروپا است اما به نظر می‌رسد حضور او به دلیل آشنایی با روند گفت وگوها و مباحث مطرح شده می‏‎تواند بسیار کمک‌کننده باشد.» او همچنین به توافق ایران و گروه ۱+۵ در دور آخر مذاکرات اشاره کرد و گفت: «در وین ۶ توافق شد که کاهش تحریم‌ها ادامه داشته باشد و تحریم جدیدی علیه ایران وضع نشود.»