گروه گردشگری، پرستو فخاریان*: سازمان جهانی گردشگری UNWTO گزارش خود از نکات برجسته جهانگردی را در طول سال گذشته میلادی تا انتهای ماه مه ۲۰۱۴، منتشر کرد. این گزارش که ارائه‌دهنده‌ آمارهای کلیدی گردشگری در جهان است، به میزان رشد گردشگران در جهان و سهم هر کدام از قاره‌ها و مناطق از این بحث اشاره دارد. طبق این گزارش، بیشترین رشد در گردشگران ورودی را منطقه آسیا پاسیفیک با افزایش ۶درصدی داشته است و پس آن، اروپا و آفریقا هر کدام با ۵درصد رشد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

در آمریکای شمالی و جنوبی، رشد گردشگران بین‌المللی با رشد سه درصدی همراه بود؛ در شرایطی که در خاورمیانه تقریبا شاهد رشد چندانی نبوده‌ایم. سازمان جهانی جهانگردی در بخش دیگری از گزارش سالانه خود، میزان درآمد حاصل از گردشگری را در کل دنیا طی سال ۲۰۱۳، چیزی بالغ بر ۱۱۵۹میلیارد دلار اعلام کرده است که نسبت به سال قبل از آن ۸۱ میلیارد دلار افزایش داشته است.

در گزارش WTo آمده است: میزان گردشگران ورودی بین‌المللی در سال گذشته حدود پنج درصد در سراسر جهان رشد داشته است؛ به گونه‌ای که این تعداد به ۱۰۸۷میلیون نفر رسیده است و این درحالی است که آمارها نشان می‌دهد گردشگران در دنیا طی سال ۲۰۱۲ به سقف یک میلیارد نفر رسیدند. این میزان در مقایسه با گردشگرانی که در سال ۱۹۵۰ در دنیا جابه‌جا شده‌اند و تنها ۲۵میلیون نفر بوده‌اند، می‌تواند رقم قابل توجهی باشد.

WTO میزان گردشگران داخلی را در سالی که گذشت، پنج تا۶ میلیارد نفر عنوان کرده است. در همین راستا پیش‌بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۰ گردشگران بین‌المللی به ۸/۱ میلیارد نفر برسند.

پیش‌بینی‌های سازمان جهانی جهانگردی در ژانویه ۲۰۱۴ رشدی ۴ تا ۵/۴ درصدی برای گردشگران بین‌المللی نشان می‌دهد و تصریح می‌کند که این رشد در یک دوره بلند مدت تا سال ۲۰۳۰، حدود ۳/۳ درصد در هر سال خواهد بود. همچنین این پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که چشم‌انداز رشد گردشگران در سال ۲۰۱۴ برای آسیا پاسفیک ۵تا۶ درصد و برای آفریقا ۴تا۶ درصد خواهد بود.

چینی‌ها ۱۲۹میلیارد دلار خرج کرده‌اند!

براساس این گزارش ۹درصد کل تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورها به صورت مستقیم و غیرمستقیم به گردشگری اختصاص یافته و مطابق سال‌های پیشین، از هر ۱۱شغل یک شغل به گردشگری مربوط است. به علاوه ۴/۱ تریلیون دلار صادرات از راه گردشگری برآورد شده است که این رقم ۶ درصد از کل صادرات جهان را تشکیل می‌دهد. سازمان جهانی جهانگردی در این گزارش تصریح می‌کند: سهم بازار اقتصادهای نوظهور از ۳۰ درصد در سال ۱۹۸۰ به ۴۷ درصد در سال گذشته میلادی رسیده است و انتظار می‌رود که به ۵۷ درصد در سال ۲۰۳۰ برسد.

همچنین براساس این گزارش چین توانسته است موقعیت خود را به عنوان بازار اصلی و شماره یک گردشگری در جهان تثبیت کند. گردشگران این کشور در سال مذکور، رقمی بالغ بر ۱۲۹میلیارد دلار برای توریسم خرج کرده‌اند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» همین موضوع باعث شده در ماه‌های اخیر توجه بسیاری از مقاصد کلان سفر، هرچه بیشتر بر جذب گردشگران چینی تمرکز کنند و ذائقه این دسته از گردشگران جهانی را بسنجند.

رشد صفر درصدی خاورمیانه

براساس این گزارش WTO، خاورمیانه طی سال گذشته روند پیچیده‌ای را در خصوص گردشگری از خود به نمایش گذاشته است که ناشی از تنش‌هایی می‌شود که برخی مقاصد این منطقه را به خود مشغول کرده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» بسیاری از کارشناسان بر این باورند که وجود چالش‌های سیاسی و جنگ‌های داخلی در برخی کشورهای منطقه می‌تواند فرصتی را برای دیگر کشورها که در صلح به سر می‌برند (نظیر ایران) فراهم آورد تا به جذب گردشگر بپردازند.

گردشگران بین‌المللی در منطقه در حد ۵۲میلیون نفری که در سال قبل از آن بودند، باقی مانده‌اند و به این ترتیب خاورمیانه رشد صفر درصدی را در این زمینه در سال ۲۰۱۳ تجربه کرد. طبق این گزارش حتی این منطقه با کاهش ۲درصدی درآمد گردشگری نیز روبه‌رو بوده است.

با این حال نتایج به دست آمده از تک‌تک مقاصد گردشگری در خاورمیانه چیز دیگری را نشان می‌دهد؛ مثلا امارات متحده عربی رشد سریع ۱۱درصدی داشته و فلسطین و عمان نیز هر کدام به ترتیب شاهد رشد ۱۱ و ۸ درصدی در صنعت گردشگری خود بوده‌اند.

دیگر مقاصد، اما با شرایط دیگری مواجه بودند؛ برای مثال گردشگران ورودی به عربستان سعودی ۷درصد کاهش داشته‌اند. از سوی دیگر مصر در نیمه اول سال ۲۰۱۳ رشد دو رقمی را تجربه کرد، اما در نیمه دوم سال، افت قابل ملاحظه‌ای در گردشگران ورودی داشت که ناشی از تنش‌های سیاسی این کشورو روی هم رفته ۱۸درصد کاهش ورود توریست‌ها را شاهد بود.

نکته دیگری که در این گزارش در خصوص خاورمیانه ذکر شده است، تاثیر منفی کشورهای همسایه سوریه از جنگ داخلی این کشور است و طبق آن، لبنان با رشد منفی ۷درصد و اردن با رشد منفی ۵درصد از تحولات سوریه آسیب دیده‌اند.

توریسم، محرک صادرات نامرئی

به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از پایگاه رسمی سازمان جهانی جهانگردی، فزونی تعداد مقاصد گردشگری در جهان، راهی را به سوی چرخش این صنعت به عنوان یکی از محرک‌های کلیدی در دستیابی به فرآیند حصول درآمدهای ناشی از این صادرات نامرئی و توسعه اقتصادی و اجتماعی، گشوده و سرمایه‌گذاری‌‌های بسیاری در این زمینه صورت گرفته است؛ صنعتی که شکل‌گیری شغل، تشکیلات اقتصادی و توسعه زیربنایی را در همه کشورها موجب می‌شود.

در ۶ دهه اخیر توریسم توانسته گسترش و تنوع ادامه‌داری را تجربه کند و خود را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و سریع‌الرشدترین بخش‌های اقتصاد جهانی معرفی کند. اکنون علاوه بر مقاصد سنتی سفر در اروپا و آمریکای شمالی، بسیاری از مقاصد جدید نیز ظهور پیدا کرده‌اند. به‌رغم شوک‌های گاه و بی‌گاه، آمار گردشگران بین‌المللی نشان‌دهنده رشد مستمر و بدون وقفه در این زمینه است؛ از ۲۵میلیون گردشگر در سال ۱۹۵۰ به ۲۷۸میلیون در ۱۹۸۰ و از ۵۲۸میلیون در ۱۹۹۵ به ۱۰۸۷میلیون در ۲۰۱۳.

نکات برجسته جهانگردی سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO Tourism Highlights )، یکی از انتشارات این سازمان است که نمایی کلی از جریان‌های بین‌المللی توریسم را در طول یک سال به نمایش می‌گذارد. این گزارش اطلاعات گزارش شده توسط موسسه‌های ملی و بین‌المللی تک تک کشورها و مناطق را جمع‌آوری و ارائه می‌کند. همچنین سازمان جهانی جهانگردی(UNWTO) یکی از آژانس‌های تخصصی سازمان ملل متحد است که نقش تعیین کننده و اساسی در ترویج توسعه مسوولانه و پایدار گردشگری و دسترسی همگانی به این مقوله دارد.

این سازمان به عنوان یک انجمن جهانی برای مسائل مربوط به سیاست‌های گردشگری و یک منبع علمی در این خصوص خدمت می‌کند. شایان ذکر است که ۱۵۶ کشور و ۶منطقه در WTO عضو هستند و ۲ ناظر دائمی و بیش از ۴۰۰ عضو وابسته نیز دارد.

Parastoo.fakharian@gmail.com *

بازار توریسم سال پیش دست که بود؟