مهدی ایرج زاد کارشناس ارشد حسابداری از وظایف پنجگانه عمده مدیریت، برنامه‌ریزی، هماهنگی، سازماندهی، بودجه‌ریزی و نظارت است. نظارت به معنی کنترل، مراقبت، بازدید و در اصطلاح انگلیسی مترادفMonitoring یاControling نیز گفته می‌شود. نظارت دارای مراتب مختلف است از نظارت انسان بر خود تا نظارت خداوند بر انسان، البته دولت بر امور هم از انواع نظارت است. امروزه نظارت، حلقه تکمیلی فرآیند برنامه‌ریزی و تداوم‌دهنده و تصحیح‌کننده آن به شمار می‌آید. این ابزار یکی از وظایف عمده و اصلی مدیریت امروز است که برای حسن اداره امور در هر سازمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بی‌شک بدون آن میان تصمیمات راهبردی و سیاست‌های میان مدت و کوتاه مدت هماهنگی و سازگاری ایجاد نمی‌شود و تصمیمات اتخاذ شده در جهت رسیدن به هدف‌های برنامه محقق نمی‌شود. یکی از مشکلات و نارسایی‌هایی که معمولا در اجرای برنامه‌های توسعه به‌وجود می‌آید، نبود نظام نظارتی مناسب برای ارزیابی فعالیت‌های اجرایی برنامه و در نتیجه نبود نظارت کافی بر عملکرد برنامه‌های یادشده بوده است.

نظارت فرآیندی است که عملکردها را اندازه‌گیری می‏کند و هنگامی‏که درست انجام شود کارکنان، سرپرستان و مدیران از آن بهره مند خواهند شد. ویژگی‌های اصلی روش‌های بهبود نظارت عبارت است از:

۱) کنار هم قرار دادن کارکنان و مدیریت برای افزایش کارآیی

۲) حمایت سازمانی از کارکنان توسط مدیر در مراحل مختلف تصمیم‌گیری، هدف‌گذاری، اجرا و نظارت

۳) ایجاد فضای مشارکت توأم با فرهنگ مشورت در کلیه سطوح سازمانی از سوی مدیر

۴) بهبود و تسهیل در جریان اطلاعات در سازمان با جایگزینی افراد شایسته

۵) تعیین هزینه‌هایی که در نظارت ارزش افزوده ایجاد می‏کند و آنها که ارزش افزوده‏ای ندارند.

یکی از راهکارهای تقویت نظارت ایجاد انگیزه در بین ناظران بوده و سازمان‌های نظارت‌کننده باید به آن توجه داشته باشند که در صورت فقدان چنین راهکارهایی، نرخ آسیب‏های اداری بالا خواهد بود و هر قدر سیستم نظارت پیشرفته باشد به نتایج مطلوب نخواهد رسید.

همان‌طور که در بخش حسابداری، قسمت مافوقی به نام حسابرسی وجود دارد و بر اعمال حسابداران نظارت قانونی و کامل انجام می‏دهددر اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا در بین حسابرسان انگیزه وجود دارد؟

حسابرسان جزو معدود افرادی هستند که با توجه به شرایط سخت کاری اقدام به اخذ مدارک معتبر داخلی و حتی بین‌المللی کرده و سعی در به روز نگه داشتن خود داشته و در این راستا در انجام وظیفه خود به بهترین نحو ممکن تلاش کرده‌اند، اما با توجه به شرایط سخت کاری از جمله ساعت کاری بالا، ماموریت‌های طولانی مدت، به تبع آن دوری از خانواده و مشکلات پس از آن آیا شرایط مناسب برای این قشر زحمت‌کش جامعه فراهم شده است؟

با توجه به اینکه عمده شرکت‌ها اعم از دولتی و خصوصی توسط سازمان حسابرسی و موسسات عضو «جامعه»، حسابرسی می‌شوند این خود نشان‌دهنده‌ وظیفه خطیر این حرفه بوده بنابراین امید است در دولت تدبیر و امید با دیدی بازتر به افراد شاغل در این حرفه نگریسته شود که این خود به مرور زمان بهبود وضعیت شرکت‌ها و جامعه را به دنبال خواهد داشت.