سرمایه مارکس جدید

ترجمه کتاب جنجالیِ توماس پیکتی اقتصاددان فرانسوی در انتشارات دنیای‌اقتصاد مراحل نهایی را طی می‌کند و این کتاب حدود دو ماه دیگر منتشر خواهد شد. این کتاب که مولفش به تقلید از کارل مارکس، نامش را «سرمایه» گذاشته و ناشرش به تقلید از ناشر آثار اولیه مارکس، جلدکتاب را به سبک جلد اول سرمایه مارکس (کاپیتال) طراحی کرده است، در ماه‌های اخیر با ستایش‌های آتشین و در عین حال نقدهای جدی روبه‌رو شده است. کتاب سرمایه ابتدا به زبان فرانسوی منتشر شد؛ اما پس از انتشار ترجمه انگلیسی آن در آمریکا و اروپا سر زبان‌ها افتاد. اهمیت کار توماس پیکتی در این است که گزارش آماری گسترده‌ای از اوضاع اقتصادی جهان در قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی ارائه کرده، سپس به ترسیم چشم‌انداز قرن ۲۱ پرداخته است. محور کارِ مولف در این کتاب، تحلیل مبانی و اشکال نابرابری در چارچوب کشورها و پهنه جهانی است. وجه دیگر کار پیکتی این است که دولت‌های رفاه در اروپا را که سال‌ها است رو به ضعف نهاده‌اند به ابزار تئوریک جدیدی مجهز می‌کند و با ارائه دلایلی توضیح می‌دهد که این دولت‌ها با وجود همه کاستی‌هایشان، گام‌هایی بزرگ به سوی محو فقر در جهان برداشته‌اند. از این جهت می‌توان گفت کتاب سرمایه، ابزار تئوریک تازه‌ای برای چپگرایان مهیا می‌کند. اما راستگرایان هم بی‌بهره نمی‌مانند. توماس پیکتی در جاهایی از کتابش به ورطه آرمانخواهیِِ افراطی گرفتار آمده و پیشنهادهایی برای اصلاح نابرابری‌های جهانی ارائه می‌کند که حتی سوسیالیست‌ها آن را جدی تلقی نمی‌کنند. از طرف دیگر، تجویزهای پی در پی و داوری‌های بی‌محابای پیکتی ابزار نیرومندی در اختیار راستگرایان می‌گذارد تا به وسیله آن، نقد چپگرایی را از منظری نو آغاز کنند. در ترجمه‌ای که قرار است توسط انتشارات دنیای‌اقتصاد منتشر شود، پاره‌ای نقدهای موافقان و مخالفان این کتاب هم عرضه می‌شود. افزون بر این، ناشر هم مقدمه‌ای تحقیقی- انتقادی در باب روش شناسی کتاب و جایگاه آن در میان متون چپگرایانه جهان و نسبت آن با کارل مارکس به کتاب افزوده است. این کتاب اواخر مرداد منتشر می‌شود.