خودرو‌های دیزلی در سراشیب سقوط

در دنیای ماشین‌های سواری به نظر می‌رسد خودروهای دیزل در حال محو شدن هستند و براساس بررسی کارشناسان، این خودروها ظرف ۱۰ سال آینده با کاهش قابل توجه تولید مواجه خواهند شد. این کاهش در واقع واکنشی در برابر کاهش تقاضا خواهد بود. تقریبا تمام خودروهای سنگین از موتورهای توربو دیزل برای حرکت استفاده می‌کنند تا نیروی لازم را تولید کنند. بررسی‌های صورت گرفته در بازار برخی کشورهای اروپایی مانند فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و انگلستان صورت گرفته است و نشان می‌دهد که این خودروها در حال از دست دادن طرفداران خود هستند که شامل خودروهای شهری کوچک و مینی‌ون‌ها می‌شود. استفاده از سوخت‌های فسیلی در وسایل نقلیه سنگین اما همچنان بی رقیب خواهد ماند و تصور حضور خودروهای سنگین برقی آن هم در دامنه قیمت خودروهای مرسوم دور از تصور است.

تفاوت محسوس کاهش تقاضا برای خودروهای دیزل کوچک از سال ۲۰۰۸ تا به امروز ادامه یافته و در آینده هم ادامه خواهد یافت. در خودروهای لوکس اما موتورهای دیزل همچنان طرفدار دارد و البته تعداد این خودروها هم به نسبت آنچه مسلم است این که سایر خودروها کم است. در مجموع انگیزه خرید خودروهای کوچک دیزلی کاهش پیدا کرده است و افراد تمایل کمتری برای خرید خودروها با موتور دیزل دارند. بسیاری از خودرو‌سازان مطرح دنیا در لیست موتورهایی که برای یک محصول در نظر می‌گیرند معمولا یک مورد موتور دیزل هم وجود دارد تا اصل تنوع رعایت شود. در اروپا تقریبا ۵۰ درصد از خودروهایی که پلاک می‌شوند موتور دیزلی دارند که این رقم در حال کاهش است. در برخی کشورهای اروپا آمار خودروهای دیزل بیشتر از سایر کشورهای اروپایی است برای مثال در فرانسه از هر ۱۰ خودرو ۸ خودرو موتور دیزل دارند که این عدد در سال جاری به ۶ خودروی دیزل در هر ۱۰ خودرو رسیده است و در آلمان این تغییر کمتر محسوس بوده است و می‌توان تغییر چندانی در این تغییر گرایش به خودروهای دیزلی مشاهده نکرد. این تفاوت در گرایش به خودروهای دیزلی عموما مربوط به قوانین متفاوت کشورها در رابطه با سوخت دیزل است. در فرانسه نخست‌وزیر این کشور حمایت و ترویج خودروهای دیزل را سیاستی اشتباه دانسته است که باید به‌تدریج کم شود. این کار با افزایش مالیات که به سوخت دیزل تعلق می‌گیرد آغاز شده است. سیاست استفاده ابزاری از افزایش یا کاهش مالیات باعث می‌شود تا افراد نسبت به استفاده از یک کالا تشویق شوند یا از استفاده از آن خودداری کنند. قیمت سوخت دیزل در حال حاضر ۲۰ سنت ارزان تر از بنزین است و در ۵ سال آینده قیمت این دو سوخت یکسان خواهد شد. با یکسان شدن قیمت بنزین و سوخت دیزل رقابت بین موتورهای بنزینی و دیزلی وارد مرحله مقایسه عملکرد می‌شود. خودروهای دیزل سوخت کمتری مصرف می‌کنند اما خودروها با موتور بنزینی قیمت کمتری دارند و از طرفی خودروهای دیزلی سرعت بیشتری دارند و البته موتورهای دیزل سر و صدای بیشتری دارند. یکی از دلایل کاهش میل به خرید خودروهای دیزلی کوچک قیمت تمام شده آن نسبت به خودروهای کوچک بنزینی است و در شرایط یکسان حداقل تا ۱۵۰۰ یورو اختلاف قیمت بین این خودروها وجود دارد.

خودروهای کوچک اصولا با قیمت‌های کمتری فروخته می‌شوند بنا براین استفاده از موتورهای گران قیمت دیزلی در خودروهای کوچک توجیه مالی و اقتصادی ندارد. یکی از مواردی که باعث می‌شود قوانین مانع رشد و افزایش خودروهای دیزلی شوند موضوع آلایندگی است که در خودروهای دیزل میزان آلایندگی و تولید NOX بیشتر از موتورهای بنزینی است و این مساله باعث می‌شود در آینده نزدیک برای تردد‌های شهری این خودروها با چالش‌های بیشتری مواجه باشند. در حال حاضر بسیاری از خودرو‌سازان و قوانین حاکم در این صنعت به موضوع دی‌اکسید‌کربن می‌پردازد و به دنبال این هستند که تولید دی اکسید کربن در هر کیلومتر کاهش پیدا کند. قوانین و مقررات یکی از عوامل مهم و تاثیر‌گذار در شکل‌گیری فناوری‌ها و منسوخ شدن آنها است و حمایت دولت‌ها از یک فناوری می‌تواند در افزایش ترویج آن موثر واقع شود. هزینه سوخت کمتر در خودروهای دیزلی عامل مهمی در افزایش فروش بوده است و خودروهای دیزل با توجه به مسافت بیشتری که با یک بار سوخت‌گیری طی می‌کنند و همچنین هزینه کمتر هر لیتر سوخت باعث شده است که بیشتر مورد توجه قرار بگیرند اما تغییر نرخ در آینده این موضوع هم منتفی خواهد شد. برای جلوگیری از آلایندگی در موتورهای دیزلی به سیستم‌های پیچیده تری در اگزوز نیاز است که باز هم باعث افزایش هزینه اضافه می‌شود. از طرفی کاهش قیمت نفت و کاهش قیمت سوخت باعث شده استفاده از سوخت دیزل جذابیت چندانی نداشته باشد و یکی از دلایل مهم در کاهش فروش خودروهای سواری سبک و دیزلی را می‌توان قیمت کمتر نفت در نظر گرفت. فناوری در خودروهای بنزینی نسبت به دیزل رشد بیشتری دارد و سامانه‌های هیبرید برق و بنزین انتخاب اول بسیاری از خودرو‌سازان شده است. از دیگر عواملی که اخیرا مطرح شده نتایج تحقیقاتی است که در‌باره عوارض سوخت‌های دیزل بر سلامت انسان صورت گرفته است. این تحقیقات نشان داده‌اند این سوخت‌ها تاثیرات مخرب بیشتری نسبت به بنزین دارند. رسوایی موتورهای دیزلی فولکس واگن هم از طرفی به این موضوع کمک کرده هر چند خود فولکس واگن خسارت زیادی از این بابت پرداخت کرده است اما خودروهای بنزینی این شرکت با فروش بسیار زیادی مواجه بوده‌اند و این خودرو‌ساز توانست در سال ۲۰۱۶ بزرگ ترین خودرو‌ساز دنیا لقب بگیرد و شرکت تویوتا را پشت سر بگذارد. تمام این عوامل باعث می‌شوند که فروش خودروهای دیزل با ۵ درصد کاهش در سال ۲۰۱۷ رکوردی کم سابقه را از خود به جا بگذارد که بیشتر شامل بازارهای اصلی این خودروها مانند اسپانیا، ایتالیا و بریتانیا خواهد بود. در آلمان اما پیش‌بینی می‌شود تغییری در فروش این‌ خودروها ایجاد نشود چرا که برخی از عوامل مخصوصا قوانین و فشار دولت در این زمینه وجود ندارد و بی‌تاثیر است.