دنیای اقتصاد: شاخص کل فرابورس روز سه‌شنبه رشد ناچیز ۰۵/ ۰ واحد را تجربه کرد. این نماگر در ساعات اولیه گشایش معاملات، تا سطوح ۹۴۷ واحدی نیز بالا رفت، در ادامه اما در روند نزولی قرار گرفت و در نهایت بدون تغییر چشمگیری نسبت به روز دوشنبه در همان سطح ۴/ ۹۴۳ واحدی قرار گرفت. از تحولات مهم فرابورس ایران در جریان معاملات دیروز عرضه «سخاب ۲» در بازار اسناد خزانه اسلامی بود.

پس از حضور اسناد خزانه اسلامی با دو نماد «سخاب۳» و «سخاب۵» در روزهای اخیر، روز گذشته شاهد سومین عرضه اولیه سخاب در نماد «سخاب۲» بودیم. ورود سخاب‌‌‌ها به بازار سرمایه در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این بازار بدهی روزهای کم‌رمقی را تجربه می‌کرد. پیش از این، «دنیای اقتصاد» به پیامدهای عرضه این اوراق در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس پرداخت. همان‌گونه که پیش از این گفته شد، عرضه این اوراق تحت نظارت فرابورس سبب بهبود شفافیت و افزایش کارآیی خواهد شد و پیداست که چه تبعات سودمندی برای بازارهای مالی و بالطبع رشد و رونق اقتصاد کلان خواهد داشت. توسعه ابزارهای مالی و ایجاد زیرساخت‌های حقوقی از طریق سازوکارهای شناخته‌شده بازار سرمایه یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای تامین مالی نهادها و شرکت‌های دارای بدهی است. از این رو دولت‌ که با کسری مزمن بودجه روبه‌روست می‌تواند به جای اعمال سیاست پولی و انتشار بی‌حساب‌وکتاب پول از امکان‌های مولد این بازار برای تامین مالی بهره بگیرد.نکته قابل توجه این است که نرخ بازده بدون‌ریسک اوراق بهاداری که دولت‌ها منتشر می‌کنند همواره به‌عنوان نرخ مرجع در تعیین نرخ دیگر اوراق و ابزارهای مالی در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین انتظار می‌رود که با کاهش نرخ اوراق دولتی، شرکت‌ها و سایر ناشران غیردولتی نیز بیش از گذشته در جهت انتشار اوراق پیشقدم شوند تا با کاهش هزینه‌های تامین مالی، بتوان آثار آن را در بهبود فضای کسب‌وکار مشاهده کرد. چنانکه با عرضه «سخاب» در فرابورس و کاهش نرخ سود آن از سطوح بالای ۳۰ درصد به حدود ۲۰ درصد این روند رخ داد. در ادامه همین روند نرخ سود موثر «سخاب۲» نیز روز گذشته به میزان ۱/ ۱۹ درصد رسید.

بررسی جزئیات معاملات فرابورس

بررسی جریان معاملات روز گذشته فرابورس نشان می‌دهد حدود ۱۷۰ میلیون ورقه بهادار در ۶۴ هزار و ۸۵۰ نوبت معاملاتی در این بازار دست‌به‌دست شده است. دیروز، ارزش کل معاملات فرابورس نیز به رقم تقریبی ۱۸۰ میلیارد تومان به ثبت رسید. در این میان، جابه‌جایی حدود ۱۱۴ میلیون ورقه بهادار به ارزش معاملاتی ۳۵میلیارد تومان به بازار اول و دوم فرابورس اختصاص یافت. در میان نمادهای تاثیرگذار دیروز فرابورس، نماد معاملاتی شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان با حمایت ۲۳/ ۱ واحدی، بیشترین اثر فزاینده را در محاسبه «آیفکس» بر جا گذاشت. این نماد معاملاتی پس از سه روز افت قیمت، روز سه‌شنبه توانست جبران مافات کند. به‌طوری که این نماد با ۶/ ۲ درصد افزایش قیمت مواجه شد. نماد معاملاتی شرکت تولید برق عسلویه مپنا و سرمایه‌گذاری مس سرچشمه با مجموع ۹۱/ ۰ واحد حمایت، پس از نماد معاملاتی شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان بیشترین اثر مثبت را بر آیفکس داشتند. از سوی دیگر، معاملات منفی در نماد معاملاتی شرکت‌های پتروشیمی زاگرس و پتروشیمی مارون به همراه نماد معاملاتی شرکت تولید نیروی برق دماوند مجموعا با تاثیر ۵/ ۱ واحدی از رشد بیشتر شاخص سهام جلوگیری کردند.

نماد معاملاتی شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود نیز پس از یک هفته حرکت در روندی نزولی، از روز دوشنبه با رشد قیمت مواجه شد؛ چنانکه دیروز این نماد با رشد ۸/ ۴ درصدی، در صدر جدول نمادها با بیشترین افزایش قیمت قرار گرفت. نماد معاملاتی شرکت کی‌بی‌سی از میان دارویی‌های فرابورسی، پس از شرکت صنعتی و معدنی شاهرود، با افزایش ۳/ ۴ درصدی از رشد قیمت مناسبی برخوردار بود. در مقابل، نماد معاملاتی شرکت داروسازی سبحان انکولوژی در دومین روز پس از بازگشایی با افت بیش از ۸ درصد، بیشترین کاهش قیمت در میان شرکت‌های فرابورسی را به نام خود ثبت کرد. پس از شرکت داروسازی سبحان، شرکت‌های داروسازی کاسپین و صنایع فولاد آلیاژی یزد نیز به ترتیب با افت ۹/ ۴ و ۸/ ۴ درصدی، بیشترین کاهش قیمت را ثبت کردند. نماد معاملاتی شرکت مبین وان کیش که همچنان در مسیری صعودی در حال حرکت است روز سه‌شنبه رشدی نزدیک به ۴ درصد را تجربه کرد. این نماد در کنار نماد تازه‌وارد شرکت هتل پارسیان کوثر و شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان در کانون توجه فعالان دیروز فرابورس بود. ارزش معاملات دیروز شرکت مبین وان کیش به میزان بیش از ۱۵ میلیارد تومان، بیشترین ارزش معاملاتی در میان شرکت‌های فرابورس ایران را به خود اختصاص داد. معامله ۴۶ میلیون سهمی ذوب‌آهن اصفهان نیز این نماد را در صدر جدول نمادها با بیشترین حجم معامله در فرابورس نشاند.

تغییر مالکیت نمادهای فرابورسی

برآیند تغییر مالکیت کل فرابورس در روز گذشته به نفع سهامداران حقوقی رقم خورد و حدود ۴ میلیارد تومان از سبد سهامداران حقیقی به پرتفوی اشخاص حقوقی جابه‌جا شد. بیشترین میزان تغییر مالکیت‌ در دو نماد تازه‌وارد شرکت مبین وان کیش و هتل پارسیان کوثر اصفهان به ثبت رسید. بررسی جریان انتقال مالکیت فرابورس نشان می‌دهد که معامله در نماد شرکت‌های هتل پارسیان کوثر اصفهان و ریل‌پرداز سیر با بیشترین تغییر مالکیت به نفع سهامداران حقوقی، نزدیک ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون از سبد سهامداران حقیقی به سبد معامله‌گران حقوقی جابه‌جا کرد. از سوی دیگر، معامله در نماد معاملاتی شرکت مبین وان کیش سبب جابه‌جایی حدود ۵۶۰‌هزار سهمی به ارزش ۶۰۰ میلیون تومان به نفع سهامداران حقیقی شد و این نماد را در صدر بیشترین تغییر مالکیت به نفع حقیقی‌ها نشاند. تغییر مالکیت نمادهای شرکت بهمن دیزل و آتیه داده‌پرداز نیز از به نفع معامله‌گران حقیقی به ثبت رسید.

تغییرات بازار اوراق با درآمد ثابت

روز گذشته در بازار اوراق با درآمد ثابت، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار ورقه بهادار در میان معامله‌گران دست‌به‌دست شد و ارزشی بیش از ۱۲۶ میلیارد تومان را به ثبت رساند. از میان این معاملات، خریدوفروش بیش از ۸۶۰ هزار ورقه به اسناد خزانه اسلامی اختصاص یافت که نزدیک ۸۰ درصد آن به معامله در اوراق «سخاب» تعلق گرفت. با عرضه سخاب‌ها در روزهای اخیر، شاهد رشد حجم معاملات و پویایی بیشتر در این بازار هستیم.