نیکولا کویچ
تحلیلگر اقتصادی

نوشته‌های آکادمیک فراوانی در مورد پیامدهای منع، جرم زدایی و قانونی کردن ماری‌جوآنا وجود دارد. نظریه اقتصادی عنوان می‌کند که جرم‌زدایی و قانونی کردن با گذاشتن برخی مقررات بر مصرف و مالیات‌ستانی می‌تواند ابزاری جایگزین برای فراهم آوردن درآمد مالیاتی بالاتری برای دولت‌ها باشد و در کنار آن دولت‌ها می‌توانند با استفاده از ایجاد بازاری با قیمت‌های نسبتا منطقی به این درآمد دست پیدا کرده و بازار سیاه را نیز از میان ببرند. انجام تحقیقات بیشتر در این خصوص می‌تواند منجر به خط مشی‌ها و سیاست‌گذاری‌های ملموسی در این خصوص شود. مصرف ماری‌جوآنا در بسیاری از کشورهای جهان همچنان ممنوع است و در نتیجه در بازار زیرزمینی معامله می‌شود.

به‌طور کلی، اهمیت مزایای اقتصادی و سرریزهای مثبت این سیاست برای یک جامعه مهم محسوب می‌شود. بنابراین، آزادسازی با گذاشتن مقررات، کار مهمی است که باید در فرآیند سیاست‌گذاری مورد توجه قرار بگیرد. علاوه بر این، تبدیل کردن بخش زیرزمینی به بخشی رسمی به‌طور اتوماتیک فرصت‌هایی را از سودجویان خواهد گرفت. حزب لیبرال کانادا نیز در سال 2013 پیشنهاد کرده است تا تغییرات سیاستی انجام دهد و تمرکز خود را بر آزادسازی بگذارد تا بتواند فروش، توزیع، ترویج و قیمت ماری‌جوآنا را کنترل و کار را برای دولت آسان‌تر کند به‌جای اینکه دسترسی جوانان را به مواد‌مخدر کنترل و ممنوع کند. علاوه بر این، مقادیر هنگفتی منابع درآمدی دولتی جدید برای کشور به وجود خواهد آمد که می‌توان مقادیر به دست آمده را مجددا سرمایه‌گذاری کرد و منافع حاصل از آن را بار دیگر به جامعه تزریق نمود. همچنین این کار می‌تواند موجب افزایش فعالیت‌های تحقیقی و دانشگاهی در این بخش شود. همچنین کاهش حاشیه سود برای جرائم سازمان یافته منجر به این خواهد شد که خیابان‌ها و جوامع به محیطی سالم‌تر تبدیل شوند و فرصت کمتری برای جوانان برای ملحق شدن به دار و دسته‌های این‌چنینی با توجه به الگوی هزینه- منفعت وجود داشته باشد، زیرا درآمد گروه‌های تبهکار کمتر می‌‌شود و با توجه به هزینه‌های گزافی که آنان برای فعالیت‌های زیرزمینی و مجرمانه مرتکب می‌شوند، تقاضا برای ورود به چنین فعالیت‌هایی کاهش خواهد یافت.

مسیری که سیاست بسیاری از کشورهای جهان در مبارزه با مواد مخدر در حال حاضر طی می‌کند، به سویی می‌رود که جریمه‌ها را الزام‌آورتر و سخت‌تر کند. این مسیر به‌طور اجتناب ناپذیری منجر به از دست رفتن مازاد رفاه مصرف‌کننده می‌شود. اکنون پس از گذشت 5 دهه سیاست منع مصرف ماری‌جوآنا، ممانعت و کاهش مصرف و سوءمصرف آن به شکست انجامیده است.

به سیستم کارآمدتری در مورد مدیریت مصرف ماری‌جوآنا نیاز است تا عناصر مربوط به مقررات مدنی، مالیات‌ستانی و کنترل کامل را با هم ترکیب کند. چنین سیستمی قابلیت ایجاد شدن دارد اما اجرای موفق آن در گرو اصلاحاتی در قوانین است. نخستین مورد، تضمین این است که کالاهای منع شده کنونی با کیفیتی مشخص و قیمتی منطقی فراهم آورده می‌شوند که باید کمتر از قیمت بازارهای غیررسمی کنونی باشند. دومین مورد این است که چنین سیستمی از مدیریت ماری‌جوآنا، تنها مصرف گروه سنی بیش از یک محدوده خاص را ضمانت خواهد کرد. سومین و مهم‌ترین مورد نیز مربوط به درآمدهای حاصل از مالیات‌ستانی روی این محصول است که علاوه بر از بین بردن بازار سیاه درآمدهایی برای دولت فراهم می‌آورد.