سیکل جدید مشارکت با خارجی‌ها

دنیای اقتصاد: اطلاعات طرح‌های صنعتی که قرار‌دادهای آنها نهایی شده یا در مرحله نیمه نهایی قرار دارد برای سال جاری اعلام شد. برای نهایی شدن این قراردادها نیز سازمان گسترش نوسازی و صنایع ایران پیش شرط‌هایی در نظر گرفته که در این خصوص می‌توان به «تضمین منافع دو طرف، استفاده حداکثری از توانمندی داخلی و دستیابی به اهداف تعریف شده، تامین منابع مالی از سوی خارجی ها، توجه به مسائل حقوقی انعقاد قراردادها و...» اشاره کرد. علاوه بر پیش شرط‌های مذکور این سازمان اعلام کرده که در قراردادهای جدید سهم ایدرو در تمام مشارکت‌ها سهم غیر مدیریتی خواهد بود و مدیریت با بخش خصوصی و شرکت‌های خارجی است.

علاوه بر اعلام سیکل جدید مشارکت با خارجی‌ها، رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در نشست خبری اعلام کرد که این سازمان در پنجاه سال دوم فعالیت خود با واگذاری بنگاه‌ها به بخش خصوصی از این بخش حمایت خواهد کرد و در قراردادهای منعقد شده نیز تنها سهام یک طرح به‌صورت ۱۰۰ درصدی در اختیار ایدرو است و مابقی در اختیار بخش خصوصی قرار دارد. از سوی دیگر ورود سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به طرح‌های جدید و عقد قرارداد با شرکت‌های بین‌المللی که نگرانی بخش خصوصی را به همراه داشت موجب شد تا رئیس هیات عامل این سازمان اعلام کند «سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، نه رقیب بخش خصوصی بوده و نه از این پس خواهد بود».

شروط جدید در حالی اعلام شده که منصور معظمی معتقداست که شرکت‌های خارجی سال‌های سال است که عادت به ساده ترین کار یعنی صادرات به کشور دارند، اما در قراردادها به دنبال الزام آنها به افزایش سهم ساخت داخلی هستیم که در برابر این مساله مقاومت می‌شود. از سوی دیگر تامین منابع مالی از سوی خارجی‌ها یکی دیگر از پیش شرط‌ها است و توجه به مسائل حقوقی انعقاد قراردادها نیز مورد توجه قرار گرفته تا تفسیر پذیری قراردادها جلوگیری شود. از سوی دیگر رفع تحریم‌های بین‌المللی و باز شدن فضای سیاسی و اقتصادی در کشور که رفت و آمد‌های هیات‌های تجاری در کشور را به همراه داشت، موجب شد تا سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به‌عنوان یکی از هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری اقدام به رایزنی با برخی شرکت‌های معتبر خارجی از جمله خودروسازی کند، رایزنی‌هایی که برخی به مرحله قرارداد رسید و برخی هنوز در پیچ و خم مذاکرات باقی مانده‌اند و زمان نهایی شدن آنها نامشخص است.

در این خصوص می‌توان به مذاکرات ایران با شرکت رنو اشاره کرد، مذاکره‌ای که چند ماهی است جسته و گریخته اخبار آن به گوش می‌رسد و هنوز خبری از نهایی شدن آن نیست، اما با توجه به اظهارات مطرح شده از سوی رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مشارکت با رنو امسال آغاز خواهد شد و برنامه تولید مشترک با این شرکت طی سال جاری روزانه ۱۱ دستگاه است. به گفته منصور معظمی، حدود ۱۰ ماه است که با رنو در حال مذاکره هستیم و در این خصوص این نکته را باید مدنظر قرار داد که قراردادی باید منعقد شود که منافع دو طرف را تامین کند، هدف ما حداکثر استفاده از توانمندی داخلی است و بنا نیست قراردادی ببندیم که باعث تسهیل واردات به کشور شود. انتقادها به نحوه پیش‌فروش پژو ۲۰۰۸ از دیگر مواردی است که معظمی در این نشست به آن اشاره کرد و دریافت ۶۰ میلیون تومان پیش‌پرداخت در پیش‌فروش این خودرو را بی‌سلیقگی ایران‌خودرو دانست. علاوه بر نحوه پیش‌فروش خودرو در کشور کیفیت و نحوه ارائه خدمات پس از فروش نیز همواره مورد انتقاد مردم بوده و خودروسازان همچنان نتوانسته‌اند انتظارات مردم در این دو مقوله را فراهم کنند. در این خصوص نیز معظمی بر این نکته تاکید کرد که تذکرات فراوانی در زمینه کیفیت به خودروسازان داده شده اما همچنان با شاخص‌های مورد نظر ما و مردم فاصله دارند. چگونگی روند واگذاری طرح‌های صنعتی به بخش خصوصی را می‌توان یکی از گلایه‌های رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران دانست. گلایه‌ای که به گفته وی موجب شد تا طلب ۲۲۵۰ میلیارد تومانی این سازمان از دولت را به همراه داشته باشد. به گفته معظمی، دارایی‌ها توسط سازمان خصوصی‌سازی واگذار می‌شود ولی پولش بر نمی‌گردد. جاده واگذاری‌‌ها یکطرفه است، ما واحدهای‌ صنعتی را ایجاد می‌کنیم و توسط سازمان خصوصی‌سازی واگذار می‌شود اما پولش بر نمی‌گردد.

18 طرح در پسابرجام

براساس آمار اعلام شده از سوی «ایدرو» برای سال جاری در مجموع بیش از ۶۴ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری خارجی برای ۱۸طرح از طریق سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی پیش‌بینی شده است که از مجموع طرح‌های مذکور ۹ طرح تبدیل به قرارداد شده‌اند و اشتغال کل مستقیم طرح‌های در دست اجرا نیز برای سال جاری ۳ هزار و ۲۱۱ نفر پیش‌بینی شده است.

به طرح‌های مذکور می‌توان طرح‌های در دست انعقاد (رنو و بالگرد) را نیز افزود؛ طرح‌هایی که برای آنها پیش‌بینی سرمایه‌گذاری یک میلیارد یورویی صورت گرفته که از مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده (۸۰۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری برای رنو و ۲۰۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری نیز برای بالگرد) خواهد بود. براساس آمارهای اعلام شده حجم کل سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای قراردادهای نهایی و در دست انعقاد بیش از ۱۰۸ هزار میلیارد ریال خواهد بود طرح‌هایی که در مجموع شرایط را برای ایجاد هفت هزار و ۳۱۱ نفر اشتغال فراهم خواهد کرد. «تولید توربین‌های گازی کلاس F، طرح گیربکس اتوماتیک خودرو در زنجان، طرح الیاف شیشه در مرند، کارخانه تولید لاستیک زابل، کارخانه تولید تایر لرستان، طرح بیواتانول سوختی کرمانشاه، طرح غشا ممبران، فاز دوم کارخانه بافت بلوچ، ایجاد ۲ منطقه ویژه اقتصادی در گرمسار و جهرم، قرارداد رنو و طرح جاسک- گواتر و حلال‌های صنعتی» از جمله طرح‌های صنعتی ایدرو در سال جاری محسوب می‌شوند. براساس آمار اعلام شده برای تولید «توربین‌های گازی کلاس f» سرمایه‌ای برابر با ۴۴۱.۵ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. تولید «رزوه‌های خانواده VAM با شرکت valloures) از دیگر طرح‌های این سازمان محسوب می‌شود که برای آن سرمایه ۳۰۰ میلیارد ریالی مدنظر قرار گرفته است.

برای طرح «فاز اول طرح احداث حوض‌های خشک» نیز سرمایه ۱۶ هزار و ۶۳۱ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. درخصوص «طرح تکمیلی اسفراین» به‌عنوان چهارمین طرح نیز سرمایه هزار و ۳۲۶ میلیارد ریالی در دستورکار قرار گرفته است. برای تولید «گیربکس اتوماتیک» نیز به‌عنوان یکی از طرح‌های صنعتی نیز سرمایه‌ای هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی در نظر گرفته شده است. برای تولید «الیاف شیشه» نیز به‌عنوان یکی دیگر از طرح‌های صنعتی نیز سرمایه دو هزار و ۳۷۲ میلیارد ریالی مدنظر قرار گرفته برای طرح «تایر سیستان و بلوچستان» نیز به‌عنوان یکی از طرح‌هایی که چندی پیش به بهره‌برداری رسید نیز سرمایه‌ای ۹ هزار و ۲۲۹ میلیارد ریالی پیش‌بینی شده است. برای «تایر کردستان» نیز سرمایه ۱۰ هزار و ۳۲۲ میلیارد ریالی و برای «تایر لرستان» به‌عنوان یکی دیگر از طرح‌ها نیز سرمایه ۱۰ هزار و ۲۶۱ میلیارد ریالی در نظر گرفته شده. برای «بیواتانول سوختی» نیز سرمایه بیش از دو هزار میلیارد ریالی و این سرمایه برای «تولید غشاء ممبران» نیز سرمایه ۶۹۴ میلیارد ریالی مدنظر قرار گرفته است. برای تولید « بافت بلوچ» و «قند دزفول» نیز به ترتیب سرمایه‌های ۵۰۰ میلیارد و ۶۴۰ میلیارد ریالی پیش‌بینی شده است. همچنین برای «شهرک تحقیقاتی کاوش، منطقه ویژه اقتصادی گرمسار و منطقه ویژه اقتصادی جهرم» نیز به ترتیب ۶/ ۷۲ میلیارد، ۲/ ۶۰۸ میلیارد و ۴۳۶ میلیارد ریال سرمایه پیش‌بینی شده است. اما درخصوص طرح «جاسک-گواتر» و طرح «حلال‌های صنعتی» نیز به ترتیب سرمایه‌ای بالغ بر ۶هزار میلیارد ریال و هزار و ۳۹۳ میلیارد ریالی در نظر گرفته شده است.