هزار فرصت سوخته

دنیای اقتصاد: باشگاه‌های فوتبال در ایران در حالی با مشکلات شدید مالی دست‌وپنجه نرم می‌کنند که شاید با رفع برخی موانع بتوان حداقل تعدادی از آنها و به‌ویژه تیم‌های قدیمی و ریشه‌دار را نجات داد. اگر این اتفاق نمی‌افتد، به‌خاطر عدم استقلال مالی باشگاه‌ها در ایران است. ما در حال بررسی سه مانع جدی در این مسیر هستیم. دیروز در همین صفحه به بحث عدم واگذاری تبلیغات محیطی به باشگاه‌ها پرداختیم و امروز کوتاه ماندن دست تیم‌ها از بلیت‌فروشی را بررسی می‌کنیم. قسمت سوم این گزارش را هم می‌توانید در شماره بعد بخوانید.

فاجعه‌ای به نام تقسیم درآمد

در حال‌حاضر یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اقتصادی فوتبال ایران، نحوه تقسیم درآمد ناشی از بلیت‌فروشی است. اوایل لیگ شانزدهم بود که برنامه نود در گزارشی مفصل به این موضوع پرداخت و همان‌جا مشخص شد فقط چیزی بین ۴۰ تا ۴۵درصد درآمد بلیت‌فروشی به باشگاه‌ها می‌رسد؛ چراکه بخش قابل‌توجهی از آن بین فدراسیون فوتبال، هیات‌فوتبال، سازمان لیگ و نیروی انتظامی تقسیم می‌شود و در این میان ۳۵درصد کل درآمد هم به شرکت مجری بلیت‌فروشی اختصاص پیدا می‌کند! جالب است که قرارداد سازمان لیگ با این شرکت تا سال ۱۴۰۴ معتبر است و تا آن زمان باشگاه‌ها نمی‌توانند روی یک‌سوم رقم بلیت‌فروشی مسابقات‌شان حساب کنند که اتفاقی شگفت‌انگیز و باورنکردنی است. بعد از پرداختن برنامه نود به این موضوع، گفته شد فدراسیون فوتبال قصد دارد در قرارداد منعقد شده بازنگری کند، اما به‌نظر می‌رسد این مساله هم به مرور زمان منتفی شده باشد.

در این میان بی‌تردید بزرگ‌ترین مشکل کل ماجرا این است که سیستم بلیت‌فروشی را فدراسیون فوتبال در اختیار دارد و آن را به باشگاه‌ها واگذار نمی‌کند. اگر باشگاه‌ها این سیستم را در اختیار بگیرند، در آن صورت حتما نهایت دقت و وسواس را به‌کار خواهند بست تا بیشترین سود ممکن را به‌دست بیاورند. مطمئنا اگر باشگاه متولی کار باشد، جنگ بر سر ریال به ریال این درآمد جدی خواهد شد و در آن صورت خیلی بعید به‌نظر می‌رسد که به‌ویژه تیم‌های پرهوادار اجازه بدهند بیش از یک‌سوم مجموع درآمد بلیت‌فروشی‌شان فقط به شرکت ارائه‌کننده این مکانیزم اختصاص یابد! در کنار این، واگذاری بلیت‌فروشی به باشگاه‌ها مزایای پرشمار دیگری هم دارد.

از نرخ متغیر تا مجال تبلیغات

اگر باشگاه‌ها این امکان را داشته باشند که بتوانند برای خودشان بلیت‌فروشی کنند، دست‌شان برای اعمال نرخ‌های متغییر در مسابقات گوناگون باز خواهد شد. به این ترتیب که آنها مثلا می‌توانند بلیت یک بازی مرغوب و مهم را که در زمان مناسبی برگزار می‌شود بین ۲۰ تا ۵۰هزار تومان تعیین کنند، اما بلیت مسابقه‌ای معمولی را که در یک روز میانی هفته و در ساعت نامناسب برنامه‌ریزی شده، حتی تا هزار تومان هم کاهش بدهند تا حداقل از مزیت حضور حداکثری هواداران برخوردار شوند. این در حالی است که با سیستم فعلی همه مسابقات نرخ بلیت یکسان دارند و مثلا تفاوتی بین بازی پرسپولیس با تیم لیگ یکی یا دسته دومی در مرحله اول جام‌حذفی با دربی تهران وجود ندارد! به علاوه اگر خود باشگاه‌ها بلیت‌فروشی را در اختیار بگیرند، می‌توانند قسمت‌های خاصی از ورزشگاه را برای تشریفات مجهز کنند و ضمن پذیرایی و... حتی بلیت‌های یک میلیون تومانی بفروشند. به علاوه در این حالت، فرصت‌های ویژه و موثری برای جذب تبلیغات در اختیار تیم‌ها قرار می‌گیرد. در این صورت آنها مثلا می‌توانند روی صفحه سایت مخصوص فروش بلیت یا پشت و روی بلیت‌های کاغذی آگهی بگیرند.

حتی این امکان وجود خواهد داشت که با واگذاری بخشی از بلیت‌فروشی به شعب بانک‌ها یا موسسات مالی طرف قرارداد و افزوده شدن فرآیند خرید بلیت به تراکنش‌های آنان، سود دیگری نیز از این محل برای باشگاه‌ها پدید بیاید. تصور کنید که برای تماشای یک بازی پرسپولیس یا استقلال، ۱۰هزار نفر از طریق شعب بانک یا خودپردازها اقدام به خرید بلیت‌هایی به قیمت متوسط ۱۵هزار تومان کنند. در این صورت فقط برای یک بازی تراکنشی ۱۵۰میلیونی به سود بانک مزبور پدید خواهد آمد که باشگاه‌ها می‌توانند در آن هم سهیم باشند و این ماجرا به‌صورت هفتگی ادامه بیابد. به همه اینها بیفزایید امکان پیش‌فروش کردن بلیت تمام مسابقات خانگی فصل را که در اروپا به‌شدت رایج است و باعث می‌شود همان ابتدای فصل پول قابل‌توجهی به حساب باشگاه‌ها واریز شود. با این وجود سیستم فعلی بلیت‌فروشی که در انحصار فدراسیون فوتبال است، تمام این فرصت‌ها را می‌سوزاند و کاری می‌کند که تیم‌های ایرانی از حداقل درآمد ناشی از حضور مشتاقانه هواداران در ورزشگاه‌ها هم محروم باشند.