دنیای اقتصاد: حضور ایران در نشست ۱۷۲ وزیران اوپک پیام‌های فراوانی به همراه داشت. «حمایت از تصمیمات اوپک برای کاهش ذخایر جهانی نفت خام» و «اعلام برنامه‌های بلندمدت ایران برای افزایش تولید نفت» مهم‌ترین پیام‌هایی بودند که بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران در وین و در حاشیه نشست اوپک آنها را اعلام کرد.

زنگنه با تاکید بر این نکته که «با تمدید توافق ۹ ماهه اوپک، تولید نفت ایران تغییری نخواهد کرد و در همان سطح سه میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه در روز بر مبنای منابع ثانویه باقی می‌ماند»، موضع ایران برای رشد تولید و حفظ سهم بازار را نیز شفاف کرد. برگزاری نشست ۱۷۲ اوپک که چند روز پس از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ایران برگزار شد، این فرصت را به زنگنه داد که با استفاده از فضای مثبت پس از انتخابات و انتخاب مجدد حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایران، به مسائلی مانند جذب سرمایه‌گذاری خارجی، توسعه تولید، برنامه‌های صادرات نفت خام ایران و... در حاشیه این نشست سخن بگوید. به گفته زنگنه «یک گام مهم انتخابات بود، زیرا در این انتخابات مردم ایران به تعامل مثبت با جهان بله گفتند.» در این میان سفر پاتریک پویان، مدیرعامل شرکت توتال به وین به منظور ملاقات با بیژن زنگنه نیز از حاشیه‌های مهم نشست اوپک در وین بود که پیام‌های بین‌المللی با اهمیتی به همراه داشت.

برنامه ایران برای تولید 5 میلیون بشکه‌ای

وزیر نفت ایران پنج‌شنبه گذشته (چهارم خردادماه)، پیش از آغاز نشست عادی یکصد و هفتاد و دوم سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه «بسیاری از شرکت‎های اروپایی و آسیایی وارد ایران شده‌اند و توافقنامه و قراردادهایی را با شرکت‎های ایرانی امضا کرده‌اند»، گفت: کشورهایی مانند ژاپن، کره،‌ فرانسه و حتی انگلیس برای حضور در صنعت نفت و گاز ایران اظهار تمایل کرده‌اند اما ما ترجیح می‌دهیم که با شرکت‌های مطرح جهان قرارداد امضا کنیم. بیژن زنگنه همچنین با پیش‌بینی افزایش ۲۵ درصدی ظرفیت تولید نفت ایران (حدود یک چهارم تولید فعلی) طی ۵ سال آینده گفت: توسعه میادین جدید در کنار بهبود وضعیت ذخایر سالخورده نفتی به ایران اجازه خواهد داد تا ظرفیت تولید نفت خود را به ۵میلیون بشکه در روز برساند. به این ترتیب ایران در شرایطی که از کاهش تولید نفت به‌عنوان برنامه‌‌ای کوتاه‌مدت از سوی اوپک، برای ایجاد تعادل در بازار نفت حمایت کرده است، از توسعه تولید نفت خام به‌عنوان برنامه‌ای بلند‌مدت غافل نشده است. در حال حاضر ظرفیت تولید نفت خام ایران حدود ۴ میلیون بشکه در روز است که با افزایش آن به ۵ میلیون بشکه در روز، تولید نفت کشورمان معادل حدود ۵ درصد از کل تولید نفت خام دنیا خواهد شد. ظرفیت تولید میعانات ایران هم از حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز در حال حاضر، به یک میلیون بشکه خواهد رسید. زنگنه در وین تاکید کرد «افزایش ظرفیت تولید نفت ایران همکاری‌ها با اوپک را از مسیر خود خارج نخواهد کرد.»

مانع‌تراشی آمریکایی

برنامه ایران برای افزایش ۲۵ درصدی تولید با تکیه به جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی در حالی است که کمیته روابط خارجی سنای آمریکا به تازگی طرحی را که بر اعمال تحریم‌های جامع علیه ایران تصریح می‌کند، ارائه کرده است. این طرح که به بهانه توسعه موشک‌های بالستیک خواستار تحریم‌های جدید علیه ایران است، چنانچه در آمریکا قانونی شود می‌تواند موانع جدیدی بر سر راه جذب سرمایه‌گذاری نفتی ایجاد ‌کند. با این حال زنگنه در رابطه با طرح تحریم‌های جدید علیه ایران گفت: «اکنون زمان کلید زدن اقدامات علیه ایران نیست.» او در ادامه تاکید کرد: «انتخابات ایران یک پیام بسیار آشکار برای جهان است. بیش از ۶۰ تا ۶۵ درصد از جوانان ایرانی، مردم طبقه متوسط و دانشجویان این پیام را ارسال کرده‌اند. من امیدوارم دنیا این پیام را به شکل مثبتی دریافت کند.»وزیر نفت در شرایطی که آمریکا در حال ایجاد موانع جدید برای ایران است، گفت: ما هیچ مشکلی برای حضور شرکت‌های آمریکایی در پروژه‌های نفت و گاز ایران نداریم، آنها از سوی دولت کشور خود محدود شده‌اند و ما این موضوع را می‌فهمیم. او همچنین گفت: من فکر می‌کنم که زمان آن رسیده دولت آمریکا رویکرد خود را نسبت به ملت ایران تغییر دهد.

سیگنال توتال در وین

اما سفر مدیرعامل توتال به وین برای ملاقات با زنگنه در شرایطی انجام شد که طرح جدید سنای آمریکا پیش از آن رسانه‌ای شده بود. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت برای شرکتی مانند توتال، حضور در ایران و ادامه فعالیت‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است، حتی اگر بحث طرح تحریم‌‌های جدید در میان باشد. مدیرعامل شرکت توتال چندی پیش در مصاحبه با سی ان ان گفته بود: این شرکت حضور طولانی در فعالیت‎های نفتی ایران دارد و به‎زودی به‎عنوان نخستین شرکت غربی فعالیت خود را در ایران ازسر می‌گیرد. به نظر می‌رسد گفت‌وگوهای پویان و زنگنه در وین، حول محور موافقتنامه اصولی (HOA) توتال و شرکت ملی نفت ایران برای طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به ارزش چهار میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلار بوده است. زنگنه در کنار ملاقات با مدیرعامل توتال، با مدیرعامل شرکت لوک اویل روسیه هم دیدار کرد. اگر هند از قرارداد توسعه بلوک گازی فرزاد ب کنار بکشد، شرکت‌های روسی گزینه جایگزین هند در این میدان هستند. وزیر نفت در سفر خود به وین، همچنین با مقامات سایپم ایتالیا نیز مذاکره کرد.

زنگنه در حاشیه نشست ۱۷۲ وزیران اوپک، پیام اقتدار ایران را نیز به خوبی در رسانه‌های جهانی منعکس کرد. او در پاسخ به این سوال که احساس شما درباره نخستین نشستی که در دولت یازدهم در اوپک حضور داشتید و تولید نفت ایران کم بود با امروز که تولید نفت ایران افزایش یافته است، چیست، گفت: ما مقتدریم، شخصی امروز از من پرسید، اگر به شما بگویند که باید تولید خود را کاهش دهید، چه‎کار می‌کنید؟ گفتم، چه کسی جرات دارد به ما بگوید تولید خود را کم کنید. مگر کسی در اوپک می‎تواند به ما دستور دهد تولید را کم کنید؟ مگر اینکه تفاهم کنیم و بر مبنای اراده خودمان به آن وفادار بمانیم. وزیر نفت تاکید کرد: کسی جرات نمی‌کند به ما بگوید تولید خود را کم کنید، ما قوی، مقتدر، سربلندیم و امروز از همیشه مقتدرتر هستیم.