بحران دستگیری کنسول آلمان از طرف انگلیسی‌ها

اواخر اسفند ۱۲۹۳ (مارس ۱۹۱۵) «ویلهلم واسموس» کنسول و دیپلمات آلمانی در ایران ناپدید شد. این مساله دولت ایران را دچار بحران شدید کرد که بالاخره باعث کناره گیری میرزاحسن مستوفی از رئیس الوزرایی شد و میرزاحسن مشیر الدوله جای او را گرفت. «واسموس» کنسول آلمان در شیراز که شهرت داشت ایرانیان و سران بعضی قبایل را ضد انگلستان تحریک می‌کند در مسیر شیراز به بهبهان توسط نیروهای انگلیسی که طبق موافقت‌نامه سن پترزبورگ جنوب و شرق ایران منطقه نفوذ آنها بود دستگیر و بازداشت شده بود. دولت آلمان از طریق نماینده سیاسی خود در تهران در این زمینه به مستوفی رئیس الوزرا ایران اعتراض کرد. مستوفی در پی این اعتراض از والی (استاندار) فارس خواست که واسموس را از انگلیسی‌ها بگیرد که انگلیسی‌ها خبردادند واسموس از قرارگاه آنها گریخته و احتمالا به برازجان رفته است. والی فارس عازم برازجان شد که واسموس را تا شیراز بدرقه کند تا نیروهای انگلیسی دوباره او را بین راه دستگیر نکنند. مستوفی که از این وضعیت و مداخلات انگلیسی‌ها خسته شده بود از کار کنارگیری کرد و مشیر الدوله رئیس الوزرا شد. اما کابینه مشیرالدوله تنها ۱۸ روز طول کشید و بر اثر فشار روسیه و انگلستان که نگران افزایش محبوبیت آلمان میان ایرانیان بودند برکنارشد. پس از انحلال کابینه مشیرالدوله، به فاصله ۲۴ ساعت احمدشاه دو رئیس الوزرا تعیین کرد. اولی را به اصرار سفیران انگلستان و روسیه و دومی را تحت فشار سفیران آلمان و عثمانی! و بالاخره مجلس به رئیس‌الوزرای سوم که عین الدوله بود رای تایید داد که او هم سه ماه بعد کناره‌گیری کرد!