طلبکار خوب، طلبکار خارجی است!

دنیای اقتصاد: بعد از اتفاقاتی که برای تراکتورسازی رخ داد و این تیم از حضور در دو پنجره نقل‌وانتقالاتی محروم شد، مدیرعامل باشگاه تبریزی در سکوتی سنگین فرو رفته بود و ترجیح می‌داد موضعی در این رابطه اتخاذ نکند. دیروز اما مصطفی آجورلو در مصاحبه‌ای با سایت رسمی باشگاه تراکتورسازی حاضر شد و مطالب مهمی را در این مورد بیان کرد. بخش قابل‌توجهی از این مصاحبه در مورد شرح ماوقع و ذکر نکات کلی و تکراری مثل اشتباهات مدیران قبلی است، اما دو فراز از این مصاحبه کاملا قابل بحث به نظر می‌رسد.

آجورلو در جایی پیرامون جدیت باشگاه برای پرداخت بدهی به بازیکنان خارجی می‌گوید: «بدهی بازیکنان و کادر فنی داخلی در سنوات گذشته چهار میلیارد تومان است. من در اولین جلسه به آقایان نجفی و غفاری گفتم باید پول خارجی‌ها را زود بدهیم و اخلاق اسلامی را رعایت کنیم. نزدیک شش میلیارد تومان به خارجی‌ها بدهکاریم که دو میلیارد تومان برای بدهی خارجی‌ها به لوپز، ژائو ویلا و تونی اولیویرا پرداخت کردیم. بدهی ژائو ویلا نزدیک دو میلیارد تومان بود که به هشت قسط تقسیم شد و بیش از نیمی از آن را پرداخت کردیم.» همچنین او در بخش دیگر ادامه می‌دهد: «خطر کسر امتیاز اینجاست که ما شش میلیارد به خارجی‌ها بدهکاریم و حکم فیفا مثل داخلی نیست که اموال باشگاه را مصادره کند و امتیاز کسر می‌کند. کمیته حقوقی ۱۸ امتیاز به ما تا امروز کمک کردند که ۱۸ امتیاز دیگر در راه است. مردم از من سوال کردند که چرا سکوت کردی و من جواب آنها را می‌دهم که تا امروز ۱۵ میلیارد تومان برای هزینه‌های سال جاری درآمد داشتم که صرف بدهی‌ها هم شده است. من فکر می‌کنم کل هزینه‌های فصل را با ۲۵ میلیارد ببندیم.»

حق بازیکنان داخلی چه می‌شود؟

کنه مطلبی که مدیرعامل تراکتورسازی به زبان می‌آورد این است که حقوق معوقه شاکیان خارجی به سرعت باید پرداخت شود، چراکه این قبیل بازیکنان و مربیان اهرم قدرتمندی مثل فیفا را در اختیار دارند که هر لحظه می‌تواند باشگاه بدحساب را نقره‌داغ کند. این باور را متاسفانه بسیاری دیگر از مدیران و مسوولان فوتبال ایران هم دارند. آجورلو حتی تصریح می‌کند که نهادهای بین‌المللی مثل کمیته انضباطی داخل کشور مهربان نیستند و شوخی ندارند. سوالی که این وسط مطرح می‌شود اما این است که پس حق و حقوق طلبکاران داخلی چه می‌شود؟ چنان که می‌دانید بسیاری از بازیکنان داخلی هم از باشگاه‌های سابق‌شان طلبکارند و به هر دری می‌زنند نمی‌توانند این مطالبات را وصول کنند. فیفا فقط به آن دسته از پرونده‌ها ورود می‌کند که دو طرف آن دو ملیت متفاوت داشته باشند و «بین‌المللی» محسوب شود. در این شرایط طبعا بازیکنان و مربیان ایرانی قادر نیستند سراغ فدراسیون جهانی بروند و در نهایت فقط می‌توانند به فدراسیون فوتبال کشورمان شکایت کنند.

فدراسیون هم که در ادوار مختلف نشان داده قاطعیت لازم برای استیفای حقوق این گروه را ندارد. همیشه احکام و محدودیت‌هایی برای باشگاه‌های متخلف وضع می‌شود، اما اغلب در دقیقه۹۰ با چهارتا تلفن و رایزنی همه چیز از یاد می‌رود. شاید اصلا همین جدی نبودن کمیته انضباطی داخلی است که سهل‌انگاری در قبال بازیکنان خارجی را هم برای باشگاه‌ها تبدیل به «عادت» می‌کند و فیفا را به خروش می‌آورد. از اینها که بگذریم، اصل حرف بر سر عبارت «اخلاق اسلامی» است که یکی مثل آجورلو در مصاحبه‌اش استفاده کرده است. پرسش این است که آیا این اخلاق، شامل تسویه‌حساب با طلبکاران داخلی نمی‌شود؟

یک ایرانی علیه فوتبال عربستان

مشکل اینجاست که بازیکنان ایرانی ملجأ و پناهگاهی برای رسیدگی به مطالبات‌شان ندارند. تنها در یک نمونه که بازیکنی از ما از یک باشگاه خارجی طلبکار شد و کار به فیفا کشید، دیدیم که چطور باشگاه عربستانی با جریمه سنگین مواجه شد. سال ۲۰۰۸ مهدی شیری قراردادی با باشگاه النصر عربستان منعقد کرد، اما مسوولان فوتبال آن کشور اجازه حضور شیری در لیگ عربستان را ندادند. در نتیجه شیری شکایت کرد و باشگاه النصر ناچار به پرداخت ۲۷۱هزار دلار جریمه شد! سوال اینجاست که اگر بازیکنان ایرانی به همین ترتیب می‌توانستند از باشگاه‌های خودمان هم شکایت کنند، چه عاقبتی در انتظار پرسپولیس، استقلال، تراکتورسازی و سایر تیم‌ها بود؟ همین حالا خیلی از پیشکسوت‌هایی که در مسابقات خاص برای تشویق سرخابی‌ها راهی استادیوم می‌شوند از این دو باشگاه طلبکارند! در یک دهه گذشته با افزایش چشمگیر نرخ دستمزدها، تعداد طلبکاران و میزان مطالبات آنها هم به شدت افزایش پیدا کرده است.

باشگاهی مثل نفت تهران کلی طلبکار سرشناس مثل جلال حسینی، بیرانوند و علی چینی دارد که پولی به آنها نمی‌دهد. شاید این تصور به وجود بیاید که نرخ قرارداد برخی بازیکنان داخلی زیادی بالاست و عدم تسویه کامل آن مشکل چندانی ندارد. این تئوری اما از چند جنبه غلط است؛ نخست آنکه وقتی چیزی «قانون» شد، چاره‌ای جز اجرای آن باقی نمی‌ماند. نکته دیگر اینکه بازیکنان داخلی هر چقدر گزاف پول بگیرند،‌ قطعا ارزان‌تر از برخی بنجل‌های وارداتی هستند که با کمک دلال‌ها به باشگاه‌ها تحمیل می‌شوند و در ازای کمترین کارآیی، غرامت‌های صدها میلیونی دریافت می‌کنند.